ABD'nin tarife filmini daha önce izledik

Küresel ekonomi ve piyasalar Trump'ın ek gümrük vergileriyle çalkalanıyor. Piyasalarda deyim yerindeyse tsunami izliyoruz. Fakat ne Trump ne de ABD için ek gümrük tarifeleri ilk değil. Bush, Obama ve Trump'ın ilk dönemlerinde de benzer uygulamalar izledik.

dünya ekonomisinin en zengini ve oburu. Düzenli olarak bolca tüketir. Bu nedenle üreticiler için de emsalsiz bir ortaktır. Bu gücünün farkında olan ABD, istediğini elde edebilmek için genellikle tarife kozunu masaya koyar.

1993-2001 Clinton dönemi

Clinton dönemi aslında nadiren korumacı önlemlerin alındığı bir dönemdi. Öyle ki NAFTA anlaşması da bu döneme denk geliyor. Bu bölüme parantez açmamın sebebi 1995'teki Japonya ile yaşanan otomotiv krizi.

ABD iç pazardaki Japonya hegamonyasını kırmak için 6 milyar dolarlık ek tarife kararı aldı. Japonya konuyu DTÖ'ye taşısa da kriz diyalog ile çözüldü. Japonya ABD otomotiv parçalarının da kendi ülkesine girişini kolaylaştıran önlemler açıkladı.

Bu kriz ABD'nin tek taraflı baskı gücünü kullandığı en önemli olaylardan biri oldu.

2001-2009 George Bush Dönemi

Bush dönemi korumacı önlemlerin yüksek olduğu bir dönem oldu. Bush burada yerli çelik üreticisini korumak amacıyla AB, Çin, Güney Kore gibi ülkelere karşı yüzde 8 ila yüzde 30 arasında değişen ek tarifeler getirdi. 2003'te DTÖ bu tarifeleri yasa dışı olarak ilen etti. AB de bugünkü gibi ABD'ye misilleme yaptı. Ardından aynı yıl içerisinde ABD tarifeleri geri çekti.

Çelik tarifesi bu dönemde bazı üreticileri korudu. Fakat otomotiv ve inşaat başta olmak üzere hammaddesi çelik olan sektörleri artan maliyet nedeniyle zarara soktu.

2009-2017 Barrack Obama Dönemi

Obama dönemi 2008 finansal krizin ardından başladığı için daha dengeleyici bir ticaret politikasına sahne oldu. Asya-Pasifik ülkeleriyle TPP müzakereleri de bu dönemde başladı. (Trump döneminde iptal edildi)

2009 yılında yine "yerli üreticiyi desteklemek" amacıyla Çin'den gelen lastiklere yüzde 35'e varan gümrük vergileri getirildi. Bu aynı zamanda -Çin ticaretindeki ilk büyük gerilim oldu.

Sonuçlar ise önceki gümrük tarifelerine benzer oldu. Lastik üreticileri kısa vadede korundu, ancak tüketici fiyatları yükseldi. Bu dönem sınırlı bir istihdam yaratıldı, fakat tüketicilere maliyeti yüz milyonlarca dolar oldu.

2017-2021 İlk Trump Dönemi

"American First" sloganından anlaşılacağı üzere sert ve korumacı ticaret politikalarını izledik. Savaşları bu dönemde başlarken hedef olarak Çin seçildi.

2018-2020 yıllarını kapsayan bu dönemde Çin'den ithal edilen milyarlarca dolarlık ürüne ek tarife getirildi. (yüzde 10-15) Çin de karşı misillemeler yaptı.

Öte yandan AB, Kanada ve Meksika'ya da ek alüminyum tarifeleri getirildi.

Sonuç olarak bakarsak ABD ve Çin arasındaki ticaret hacvmi daraldı, ancak Çin'e verilen açık kapanmadı. ABD çiftçileri zarar gördü ve devlet sübvansiyonları verildi. Bazı üreticiler ABD'ye döndü ancak tüketici fiyatları arttı ve tedarik zinciri bozuldu.

ABD'nin tarife filmini daha önce izledik - 1

Trump Başkanı olmasının yanı sıra aynı zamanda bir iş insanı. Yani pazarlık etmek onun ruhunda var. Tarifelerin buradaki ana sebebi o ülkelerden bir talebi olması veya yarın olabilme ihtimali.

YAZARA AİT DİĞER MAKALELER