BRICS ülkeleri arasında özellikle Çin, Rusya ve Hindistan birbirlerine yakın davranışlar sergileseler bile aralarında tarihi çekişmeler de var. Bu nedenle aralarındaki farklı rekabetler örgütün zayıf karnı olarak görülüyor.
Çin, Hindistan’a karşı Pakistan kartını oynarken Hindistan Çin’e karşı ABD kartını muhafaza etdiyor. Ayrıca Rusya ve Hindistan özellikle son dönemde önemli anlaşmalara imza atarken bu ülkelerin hiçbiri bir diğerinin çok fazla güçlenmesini ve sorunlarını tam anlamıyla çözmelerini istemiyor.
ORTAK VE FARKLI YÖNLERİ
BRICS’deki ülkelere bakıldığında her biri kendi coğrafyasında önemli ülkeler. Brezilya, Hindistan ve Güney Afrika gibi. Diğer yandan çin gibi dünyada başat konumda olan Rusya gibi bir dünya gücü var. Bu iki ülke bu oluşumun lokomotifi olarak ipi göğüslüyor. Ancak, kendi aralarında bazı konularda itilaf da yaşanmıyor değil. Çünkü her yerde çıkarlar örtüşmüyor. Mesela, Pekin’in, dünyanın güneyinde de sözü geçen bir ülke olduğu ama BRICS’i bir araç olarak kullandığı eleştirisi var. Rusya’nın da Batı ile olan mücadelesinde BRICS’i, Ukrayna işgali nedeniyle gelen yaptırımları aşabilmek için kullandığı iddia ediliyor.
BRICS yapılanması ABD liderliğindeki Batı'nın geleneksel hakimiyetine meydan okuyor. Ve değişen jeopolitik manzara ile BRICS'in önemi dikkat çekiyor. Bu nedenle yıllardır BRICS üyesi ülkeler dolara olan bağımlılıklarını azaltmanın yollarını arıyor. Dolara olan bağımlılıklarını azaltma arayışları son dönemde rusya-ukrayna ihtilafının ardından batı'nın rusya'ya yönelik yaptırımları ile hızlandığı söylenebilir.
PARA BİRİMİ
BRICS ülkeleri başından beri dünya ticaretinde egemen olan dolara alternatif oluşturabilmek için çeşitli denemeler yapıyorlar. Bu fikin bu oluşumun kuruluşundanan nedenlerinden biri ve başından beri konu konuda kafa yoruluyor. Bu ülkelerin ortak bir para birimi yaratma fikri kadar kendi aralarındaki ticarette herkesin kendi parasını kullanmasına kadar farklı yaklaşımlar var. Bu fikirler tam hayata geçebilmiş değil. Çünkü küresel para düzeni tek kutuplu olmaktan ziyade çok kutuplu hale gelecektir. Doların saltanatı bir gecede sona erecek gibi görünmüyor. Ancak BRICS’in yeni para birimi, dolar hakimiyetinin yavaş yavaş sona erme sürecini başlatabilir. BRICS ülkelerinin hedeflerini tanımlayan ortak bir tüzükleri olmamasının yanı sıra her yıl düzenledikleri zirvelerden sonra yapılan ortak bildiriler yönelimlerinin temelini oluşturuyor. Bu da BRICS'in orijinal imajını korumasına rağmen artık sadece ekonomi amaçlı bir grup değil, daha çok siyasi bir oluşum olduğunu gösteriyor.
(Devam edecek)