Beşar Esad: Göz doktorluğundan, "kazayla" Suriye liderliğine

Babasının halefi olarak yetiştirilmeyen Beşar Esad için Suriye devlet başkanlığına giden yol, ağabeyi Basil'in 1994'lerin başlarında Şam yakınlarındaki bir araba kazasında ölmesiyle açıldı. Beşar Esad, zamanı gelince babasının koltuğuna oturtulmak için Londra'dan Şam'a çağrıldıktan sonra özel bir eğitimden geçirildi.

Siyasete hep uzak duran Beşar Esad'ın talihi 1994 yılında kardeşi Basil Esad trafik kazasında hayatını kaybedince tamamen değişti. Kardeşinin ölümünün ardından 'ye geri çağrılan Beşar Esad, babası Hafız Esad'ın halefi olarak yetiştirilmeye başlandı. Beşar Esad, 2000 yılında babası Hafız Esad'ın ölümünün ardından devlet başkanlığı koltuğuna oturdu.

ABİSİNİN BEKLENMEDİK ÖLÜMÜ KADERİNİ DEĞİŞTİRDİ

Beşar Esad, Hafız Esad'ın ikinci oğlu olarak, büyük oranda ağabeyi Basil'in gölgesi altında kalmıştı.

1992’de tıp eğitimini sürdürmek için Londra’ya gitti.

1994’de ağabeyi Basil trafik kazasında hayatını kaybetti. Basil babasının ardından rejim liderliğine geçmek üzere eğitiliyordu. Beklenmedik ölümü baba Hafız Esad’ın planlarını suya düşürdü.

Hafız Esad yeni halef olarak ikinci oğlu Beşar Esad’ı seçti. Beşar'ın liderliğe hazırlanabilmesi için Londra’dan başkent Şam’a çağrıldı. Askeri ve siyasi deneyimi çok az olan Beşar hızla iktidara hazırlanmaya başlandı.

Beşar orduya katıldı ve gelecekteki rolü için kamuoyunda bir imaj yaratmaya başladı. Askeri ve istihbarat kurumlarında konumunu artırabilmesi için askeri akademide eğitim aldı. Elit cumhuriyet muhafızlarında albay rütbesi verildi.

Halk nezdinde ön plana çıkması ve sempati kazanması amacıyla yolsuzlukla mücadele kampanyasının başına getirildi.

Vizyoner yönünü ortaya çıkarmak için Suriye Bilgisayar kurumu kuruldu ve başkanı yapıldı.

Hafız Esad'ın 10 Haziran 2000’de ölümünden saatler sonra Suriye anayasası değiştirildi.

Devlet başkanı olma yaşı 40’dan Beşar Esad’ın yaşı olan 34’e düşürüldü. 18 Haziran’da Baas Partisi’nin genel sekreteri oldu, iki gün sonra ise parti tarafından devlet başkanlığına aday gösterildi.

10 Temmuz 2000 tarihinde devlet başkanı seçildi.

BEŞAR ESAD'IN KISA BİYOGRAFİSİ

Beşar Esad 1965'te Hafız Esad ve Anisa Makluf'un çocuğu olarak dünyaya geldi.

Başkent Şam'da Fransız-Arap okulunda eğitim alan Esad daha sonra tıp eğitimi aldı.

Şam Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden 1988 yılında mezun olan Esad, “göz hastalıkları” alanında çalışmalarını sürdürdü ve 1992 yılında İngiltere’ye gitti.

1994'de ise kardeşinin trafik kazasında vefat etmesi sonucu tekrar Suriye’ye döndü. Babası Hafız Esad’ın halefi olması için eğitildi.

2000 yılında babasının ölümünden sonra parlamentonun toplanarak cumhurbaşkanlığı için gerekli olan 40 yaş sınırını, 34 yaş sınırıyla değiştirmesi üzerine Suriye Cumhurbaşkanı oldu.

Devlet başkanlığını seçildikten sonra ilk yaptığı konuşmada liberal ekonomi sözü verdi ve bazı siyasi reformlar yapma sözü verdi.

2007’deki seçimlerde Esad yeniden devlet başkanı seçildi.

2011'in mart ayında Arap ülkelerindeki halk ayaklanmaları Suriye’ye de sıçradı. Eylül 2011’de ayaklanmalar silahlı direnişe dönüştü.

Silahlı direniş sonucu Suriye'de pek çok bölgenin kontrolünü kaybetti.

2014’te düzenlenen seçimlerde Esad bir kez daha devlet başkanı seçildi.

Rusya ve İran’ın desteği sayesinde 2017 sonunda neredeyse bütün büyük kentleri Esad rejimi muhaliflerden geri aldı.

2021'de yapılan seçimlerden de galip ayrıldı. Muhalifler ve batılı ülkeler seçimleri adil olmamakla itham etti.

Esad 18 Mart 2022’de Birleşik Arap Emirlikleri’ne gitti. 19 Mayıs 2023’teyse 2011’den beri ilk kez Arap Birliği zirvesine katıldı.

Esad ailesi ve Baas iktidarı, rejim karşıtı grupların başkent 8 Aralık 2024'te Şam'a girmesiyle sona erdi.

ÖZEL HAYATI

Beşar Esad Aralık 2000’de, İngiltere’de doğup büyüyen ve King’s College’da bilgisayar bilimi eğitimi gören Esma el-Ahras ile evlendi.

Hafız, Zein ve Kerim adlı üç çocukları var.

YAZARA AİT DİĞER MAKALELER