Hazine ve Maliye Bakanlığı, yeni vergi düzenlemeleriyle birlikte işletmelerde hasılat sayımını uygulamaya aldı.
Konuya ilişkin düzenleme 27 Eylül'de Resmi Gazete'de yayımlandı.
Karar kapsamında işletme sahipleri, beyan ettiği geliri ile hasılatı arasında yüzde 20 fark olması halinde izaha davet edilecek.
Düzenleme ile vergi kayıp kaçağının önlenmesinin hedeflenirken, düzenleme 1 Ocak 2025'ten itibaren yürürlüğe girecek.
İŞLETMELERE KAÇ KEZ GİDİLECEK?
Serbest meslek ile ticaret erbabının ayda 3 kere günlük hasılat tespiti yapılacak.
Maliye'ye bağlı vergi müfettişi veya yoklama memurları, işletmelerin kapısını yılda en az 12 kere çalacak.
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
- Vergi memurları, yoklamalar ile günlük hasılatları tespit edecek.
- Günlük hasılat tutarlarının toplamı, yoklama yapılan gün sayısına bölünecek. Böylece günlük ortalama hasılat tutarı belirlenecek.
- Bu hasılat, tespit yapılan ayda çalışılan gün sayısıyla çarpılacak. Hesaplama ile ayın hasılatı ortaya çıkacak.
- Yoklama yapılan aylara ilişkin aylık tutarların toplamı, tespit yapılan ay sayısına bölünerek aylık ortalama hasılat hesaplanacak.
- Aylık ortalama hasılatta o yılda faaliyette bulunulan ay sayısıyla çarpılacak. Böylece bir takvim yılının hasılat tutarı belirlenecek.
- Belirlenen hasılat tutarı ile beyan edilen meblağ karşılaştırılacak.
- Aradaki farkın yüzde 20’den fazla olması durumunda mükellefler izaha davet edilecek.
HANGİ İŞLETMELER DENETLENECEK?
Denetimler restoran, kuaför, kuyumcu, güzellik salonu, estetik kliniği, diş hekimleri, otomobil tamircisi gibi bütün iş kollarına dönük olacak.
Yoklama yapılacak mükellefler için risk analizleri yapılacak.
Bu noktada sistem kayıtları, gelir ile harcamalar arasındaki uyumsuzluk gibi kriterler dikkate alınacak.
Hasılat tespiti yapılırken, işletmelerin çalışma günleri ve tatil günleri dikkate alınacak.
RESTORANDA HASILAT TESPİTİ NASIL YAPILACAK?
27 Eylül tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğde hasılat tespitlerine ilişkin örneklere yer verildi.
Örneğe göre 12 ay boyunca ve haftanın 7 günü faaliyet gösteren A isimli restoran işletmesine, nisan, haziran ve eylül aylarında dörder kez hasılat tespitine gidildi.
İncelemeler sonucunda işletmenin günlük nisanda ortalama 45 bin lira, haziranda 40 bin lira, eylülde 42 bin 500 lira hasılat elde ettiği görüldü.
İşletme haftanın her günü faaliyet gösterdiği için, bu rakamlar 30 ile çarpılarak aylık hasılat bulundu. Ortalama aylık hasılatın 1 milyon 275 bin lira olduğu ortaya çıktı.
İşletme 12 ay faaliyet gösterdiği için aylık hasılat 12 ile çarpıldı ve işletmenin yıllık 15 milyon 300 bin lira kazandığı tespit edildi.
Restoran işletmecisinin beyan ettiği rakam ise sadece 5 milyon lira olarak görüldü.
Bu rakamın tespit edilen hasılat ile arasında fark ise yüzde 200 olduğu için A isimli işletmeci izaha davet edileceği aktarıldı.
GÜZELLİK SALONUNUN KAZANCI NASIL BULUNACAK?
Haftanın 6 günü ve yılın 12 ayı açık olan bir güzellik salonunun hasılat tespitine bakalım.
C isimli güzellik salonu işletmesine mayıs, temmuz ve ekim aylarında 5'er kez yoklama yapıldı. İşletmenin mayısta günlük ortalama 4 bin, temmuzda 10 bin 200, ekimde 2 bin 400 lira kazandığı görüldü.
Restoran işletmesi haftanın 6 günü çalıştığı için bir ayda çalışılan toplam gün sayısı 27 üzerinden hesaplandı.
Günlük hasılatlar, 27 ile çarpılarak işletmenin aylık hasılatı ortaya çıkarıldı.
İşletmenin aylık ortalama 149 bin 400 lira ve yıllık ortalama 1 milyon 792 bin 800 lira hasılat elde ettiği tespit edildi.
C isimli kişi gelirini 1 milyon lira olarak beyan etmişti. Bu durumda aradaki farkın yaklaşık yüzde 80 olduğu ortaya çıktı.
İŞLETME YILIN BELİRLİ AYLARINDA KAPALIYSA NE OLACAK?
Tebliğde plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi alanında faaliyet gösteren bir serbest meslek erbabı hekimin hasılatına da yer verildi.
Yılın 12 ayında faal görülen hekimin 4 aylığına yurt dışında eğitime katıldığı varsayıldı.
Bu durumda hekimin hasılatı hesaplanırken aktif çalışma süresi olan 8 ay dikkat alındı.
Hekimin 8 aylık süre içerisinde 43 milyon 865 bin lira hasılat elde ettiği ancak sadeec 5 milyon 483 bin lira beyan ettiği tespit edildi.
Gelir ile hasılat arasındaki fark yüzde 46'nın üzerinde tespit edilirken, hekimin izaha davet edileceğine vurgu yapıldı.
Yine tebliğde bir plaj işletmesinin yoklamaları yer aldı. Bu işletmenin şubat-ağustos arası faaliyet gösterdiği belirtilirken, sezon ayları ile sezon dışı ayları ayrı ayrı hesaplandı.