Kalp profesörü duyurdu: En yaygın görülen 2 ölümcül hata

Dünya genelinde kalp-damar hastalıkları ve kalp krizi vakaları gün geçtikçe artıyor. Kötü beslenme, stres, hareketsizlik, zararlı alışkanlıklar ve sağlıksız yaşam tarzı alışkanlıkları kalp sağlığını da olumsuz etkiliyor.

Kalp krizlerinin neredeyse yüzde 50'si 50 yaşından önce meydana geliyor ve bunların yüzde 25'i 40 yaşına gelmeden meydana geliyor. Kardiyovasküler hastalıkların yaygınlığı da 45 yaş üstü bireyler arasında endişe verici derecede yüksek ve bu da kalp ile ilgili sorunlarının çok erken yaşlarda da görüldüğünü vurguluyor.

Dünya genelinde her yıl yaklaşık olarak 18 milyon kişi kalp krizi nedeniyle hayatını kaybediyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre kalp damar hastalıkları, dünya genelindeki engellilik ve ölümlerin önde gelen nedeni.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan 2023 yılı ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre ölümlerin yüzde 33,4’ünden kalp ve damar hastalıkları sorumludur.

Kalp krizini tetikleyen pek çok etken bulunuyor. En temel kalp krizi belirtilerinden biri göğüs ağrısı olarak biliniyor. Göğüs duvarının ardında hissedilen bu ağrı, sanki göğüs kafesine biri oturmuş hissi veren ağırlık ve baskı yapıcı tarzda künt bir ağrıdır. Sol kola, boyuna, omuzlara, karın, çene ve sırta yayılabilir. Genel olarak 10-15 dakika kadar sürer.

Kalp krizinin diğer belirtileri arasında sıkıntı hissi, baş dönmesi, mide bulantısı, nefes darlığı, kolay yorulma ve kalp ritim bozukluğu gibi durumlar da yer alabilir. Kalp ağrısı, bazen daralan bölgelerde oluşan Kalp krizi belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bu durum özellikle kadınlarda kalp krizi belirtileri için geçerlidir.

Kalp sağlığını korumak için sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları geliştirilmesi gerekiyor. Sağlıklı ve dengeli beslenme, stresten uzak durma, alkol ve sigara gibi zararlı alışkanlıkları bırakma, kontrollü egzersiz kalp sağlığını korumanıza yardımcı olabilir. Ancak herkesin yaptığı ve kalbi yoran 2 alışkanlık var ki bu durum genel sağlığı da olumsuz yönde etkiliyor.

Kalp krizinin genellikle ani olarak gelişmesi bu duruma müdahale etmeyi geciktiriyor. Ancak vücudunuz gösterdiği bazı belirtiler kalp krizinin erken haberici olabilir.Yapılan araştırmalara göre en ölümcül kalp krizinin sabahları yaşandığı öğrenildi.

SABAG 06.00 VE ÖĞLE ARASINDA DİKKAT!

Harvard Tıp Okulu'nda yapılan bir çalışmada, araştırmacılar sabahları kalp krizi geçirmenin yüzde 20 daha fazla kalp dokusu ölümüyle ilişkili olduğunu buldular.

Heart dergisinde yayınlanan 2011 tarihli bir araştırmanın bulguları , sabah altı ile öğlen arasında meydana gelen kalp krizlerinin en ölümcül olduğunu gösteriyor.

Borja Ibanez, "Çalışmamızda, sabah meydana gelen olaylar daha fazla hasarla ilişkilendirildi. Bağlantı tartışmalı olarak oldukça güçlü," dedi. Harvard Tıp Okulu çalışması, sirkadiyen ritimler ile kalp krizi riski arasında güçlü bir bağlantı kuran ilk çalışmalardan biridir. Şimdi, bulguları güçlendiren birçok takip çalışması var.

2020'de Trends in Endocrinology and Metabolism'de yayınlanan bir çalışma, modern yaşam tarzlarının neden olduğu sirkadiyen sistemin bozulmasının kardiyovasküler işlevi olumsuz etkilediğini gösterdi.

Sabahları sirkadiyen sistemin kan pıhtılarının parçalanmasını önleyen daha yüksek sayıda PAI-1 hücresi gönderdiğine inanılıyor. Kandaki PAI-1 hücrelerinin seviyesi ne kadar yüksekse, kalp krizine neden olabilecek bir kan pıhtısı oluşturma riski de o kadar fazladır.

Harvard Tıp Okulu araştırması, sabah altı ile öğlen arasında kalp krizi geçiren hastaların, günün ilerleyen saatlerinde kalp krizi geçiren hastalara kıyasla daha yüksek PAI-1 hücrelerine sahip olduğunu belirledi.

UZMAN İSİM: SABAH EGZERSİZİNİ ERTELEYİN

Profesör Srinath Reddy, bazı alışkanlıkların bu riski artırabileceği konusunda uyarıyor. Bir kişi altta yatan birkaç koroner risk faktörüne sahipse, iyi uyuyamıyorsa, susuz kalıyorsa ve egzersiz yapıyorsa, yırtılmaya neden olabilir ve büyük bir pıhtı oluşumunu tetikleyebilir. Bu nedenle sabahları kalp krizi riskiyle savaşmanın iki yolu vardır. İşin püf noktası, iyi bir gece uykusu çekmek ve sabah egzersizini ertelemektir.

7 SAATTEN AZ UYUMASYIN

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), her gece 7 saatten az uyuyan yetişkinlerin kalple ilgili sağlık sorunları riskinin daha yüksek olduğunu açıklıyor. Bununla birlikte, uyku yoksunluğunun kalp krizlerinin iyi bilinen habercileri olan tansiyon sorunlarına neden olabileceği akılda tutularak, burada vurgu uykunun kalitesi ve süresi üzerinde oluyor.

Esnek bir çalışma programına sahip olanların da öğleden sonra egzersiz yapmaları veya sabahları hafif egzersizlere başlamaları önerilir. Yüksek yoğunluklu egzersiz, dolaşım pahasına ani kalp durması veya ölüm riskini akut şekilde artırabilir. Cleveland Clinic, "Kronik doğa sporları eğitimi ve dayanıklılık etkinliklerinde yarışmak kalp hasarına ve ritim bozukluklarına yol açabilir" diyor.

KALP KRİZİNİN EN YAYGIN GÖRÜLEN NEDENLERİ NELER?

• Koroner arter spazmı
• Yüksek tansiyon
• Kolesterol yüksekliği
• Diyabet
• Nadir görülen tıbbi durumlar
• Travmalar
• Obezite
• Elektrolit dengesizliği
• Kan damarlarında yırtık
• Sigara ve uyuşturucu kullanımı
• Hipoksi (kandaki oksijen eksikliği)
• 45 yaş ve üzeri olmak
• Genetik faktör
• Fiziksel aktivite yetersizliği
• Stres
• Sağlıksız beslenme

KALP KRİZİ BELİRTİLERİ

Yaygın kalp krizi belirtileri şunlardır:

• Kalp krizinin en yaygın belirtisi göğüste ağrı, baskı ve sıkışmadır.
• Nefes almayı güçleştiren nefes darlığı
• Kalp krizi anında çene, sırt, boyun ve mide gibi vücut bölgelerine yayılan ağrı
• Sol kolda hissedilen ağrı ve uyuşma
• Midede yanma ve hazımsızlık
• Mide bulantısı ve baş dönmesi
• Soğuk terleme
• Aşırı yorgun hissetme

KALP SAĞLIĞINI KORUMAK İÇİN NE YAPILIR?

Kalbe iyi gelen şeyler arasında; sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, stres yönetimi, yeterli uyku, sigara içmemek, alkolü sınırlı tüketmek, ideal kiloda olmak, kan basıncını kontrol altında tutmak ve düzenli sağlık kontrollerine gitmek bulunur. Bu faktörler kalp sağlığını destekler ve kalp-damar hastalıklarının riskini azaltır.