Dünyayı etkileyen büyük salgınlar

Hızla yayılarak tüm dünyayı tehdit eden Çin kaynaklı yeni tip corona virüs (covid 19) can almaya devam ediyor. Dünya genelinde 82 binden fazla insana bulaşan virüs şu ana kadar açıklanan rakamlara göre, 2 bin 798 kişinin ölümüne yol açtı. Yaklaşık 40 ülkede ve bölgede etkili olan corona virüs, tarihte büyük ölümlere neden olan salgın hastalıkları akıllara getirdi. İşte dünyada milyonları öldüren büyük salgınlar:

"Kara Ölüm” veba salgını

İnsanlık tarihinin en ölümcül salgınlarının başında “Kara ölüm” olarak da nitelendirilen veba salgınları geliyor. Tarihteki veba salgınları Atina, Antoninus, Kıbrıs, Justinianus gibi isimlerle değişik tarihlerde patlak verdi ve milyonlarca insanın ölümüne yol açtı. Veba salgınlarının en büyüklerinden biri 75 ila 100 milyon insanı öldürdüğü tahmin edilen Kara Veba Salgını oldu. 1347-1351 yılları arasında Avrupa’da büyük yıkıma yol açan veba salgını, Asya'nın güney batısında başlayarak 1340'lı yılların sonlarında Avrupa'ya ulaştı. Salgına Yersina pestis adlı bakterinin yol açtığı düşünüldü.

SAĞLIK HABERLERİ

Viral kanamalı ateş salgını

4 ayrı RNA virüsünün yol açtığı “Kanamalı ateş” salgınları, 1545-1548 yılları arasında Meksika’da ortaya çıktı ve tahminen 5 ile 15 milyon insanı öldürdü.

İspanyol vebası

Veba bu kez 1647-1652 yılları arasında İspanya’yı kasıp kavurdu. “Kara Ölüm", İspanya’da 76 bin ölümden sorumlu tutuldu.

Kolera salgını

1817-1824’de Asya ve Avrupa’da ortaya çıkan kolera salgını, 1899- 1923 yılları arasında yaklaşık 1.500 bin kişiyi öldürdü. Vibrio cholerae adlı bakteriyle gelişen kolera, bağırsak enfeksiyonuna, daha sonra şiddetli ishale neden olan bir hastalık. Kolera, 1817′de Japonya’da, 1826′da Moskova’da, 1831′de Berlin’de, Paris’te ve Londra’da salgınlar yaptı. Osmanlı İmparatorluğu’nda 1912-1913 Balkan Savaşı sırasında görülen kolera salgını ciddi kayıplara sebep oldu.

Çiçek hastalığı salgını

Çiçek hastalığı, her yaşta, her cinste görülen, irinli kabarcıklar dökerek yüzde izler bırakan, ateşli, ağır ve bulaşıcı bir hastalık olan çiçek hastalığı tarihte en çok ölüme yol açan hastalıklar listesinde bulunuyor. Çocuklarda daha sık görülen çiçek hastalığının Variola major ve Variola minor olmak üzere iki tipi bulunuyor.

Tifüs salgını

Tifüs epidemisi 1848 yılında 20 bin kişinin ölümünden sorumlu tutuldu.

İspanyol gribi

İspanyol gribi ya da İspanyol nezlesine, 1918-1920 yılları arasında H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türü yol açtı. İspanyol Gribi, 18 ay içinde 50 ile 100 milyon arası insanın ölümüne sebep olarak insanlık tarihinde bilinen en büyük salgınlardan biri oldu. Birinci Dünya Savaşı'nın son aylarında tüm dünyayı etkisi altına alan İspanyol gribinin, dört yıl süren savaşın bitmesinde rol oynadığı düşünülüyor.

HIV-AIDS salgını

2014 yılında dünyada yaklaşık 36.9 milyon insanın HIV pozitif olduğu belirtildi. 2010 yılında 1.8 milyon insan AIDS nedeniyle hayatını kaybetti, bu sayı 2005 yılında 2.2 milyondu. The Lancet'te yayınlanan bir raporda, 2015 Global Hastalık Yükü Çalışmasına göre HIV enfeksiyonunun 1997 yılında 3,3 milyon hastayla zirve noktasına eriştiği tahmin ediliyor.

SARS salgını

2002-2003 yılları arasında Asya ve Kanada’da etkili olan Şiddetli akut solunum yolu sendromu (severe acute respiratory syndrome, SARS), şiddetli akut solunum yolu sendromu corona virüsün (SARS-CoV) neden olduğu bir solunum yolu sendromu. Kasım 2002 ve Temmuz 2003 tarihleri arasında Hong Kong'da başlayan SARS salgını neredeyse pandemik hale geldi ve dünya çapında 8422 vaka ile 916 ölüm görüldü. Dünya Sağlık Örgütü, ölüm oranını %10,9 olarak açıkladı. Sars etkeni haftalar içinde Hong Kong'dan 37 ülkeye yayıldı. Bugün itibarıyla SARS’ın yayılması tamamen önlenmiş durumda. Ancak, SARS hastalığının (çiçek hastalığı aksine) eradike edildiği iddia edilmemekte. Bazı hayvan popülasyonlarında hala doğal ana rezervuar olarak mevcut olabileceği ve gelecekte insanlarda tekrar hastalık yapabileceği düşünülüyor.

Domuz gribi

Asya gribi, 1957- 1958 yıllarında 2 milyon, Rus gribi 1889-1890 arasında 1 milyon Hong Kong gribi 1968-1969 yılları arasında 1 milyon insanı öldürdü. Domuz gribi ise 2009 yılında 284 bin kişinin canına mal oldu.

Ebola salgını

2013-2016 yılları arasında Batı Afrika’da patlak veren Ebola salgını 11.300’den fazla ölüme yol açtı. Batı Afrika Ebola salgını, Aralık 2013'te Gine'de başladı, Liberya, Sierra Leona gibi Batı Afrika ülkelerine yayılan ve Haziran 2016'da sona eren salgın sonucunda virüs 28 bin 616 kişiye bulaştı. Bu salgın, hastalığa yakalanan kişi ve ölümler açısından tarihteki en ölümcül ebola salgını olarak kayıtlara geçti.

Çin yeni tip corona virüs salgını (COVİD 19)

2019 sonlarında, Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıktı. Yüksek ateş, öksürük ve sonrasında gelişen zatürre ile seyreden yeni tip corona virüs hızla yayılarak tüm dünyayı etkisi altına aldı. Son verilere göre dünya genelinde 82 bini aşkın kişi virüse yakalandı, ölü sayısı 2 bin 798'e yükseldi. Virüsün yayıldığı ülke ve bölgelerin sayısı ise 42'yi geçti.