Kurban bayramlarında çokça tartışılan çocukların kurban kesimini izleyip izlememeleri konusuna Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan’ın yaklaşımı; çocuğun zihinsel olgunluk düzeyine uygun hareket edilmesi gerektiği yönünde.
“7 yaşına kadar çocuklar istemedikçe kurbanın kesilmesi gösterilmemelidir. Eğer istiyorsa önceden bilgilendirilmelidir. Ebeveynin tepkisi her yerde belirleyici olduğu gibi burada da olacaktır” diyen Prof. Tarhan, 7 yaşındaki çocukta artık gerçeklik duygusu ve soyut düşünce gelişmeye başladığı için kültürel öğrenimin ön plana çıktığını söyledi.
Çocuğa; bunun bir dini görev olduğunun ve yoksullara yardım gibi sosyal boyutu bulunduğunun anlatılması gerektiğini vurgulayan Prof. Tarhan’ın görüşleri şöyle: “Ölüm kavramı, kan akıtmaktan hoşlanmamak gerektiği ama insanın proteine ihtiyacı nedeniyle bazı şeylere katlanması gerektiği, ölüm ötesi gerçeklik gibi kavramlar yine bu yaşta öğretilmelidir. Kendi korkularımızı çocuğa yansıttığımız zaman çocukta öfke, şiddet ve düşmanlık gibi duygular gelişebilir. Ayrıca kesilecek hayvanla çocuğun duygusal bir iletişiminin ve ilişkisinin olmaması gerekir. Bu duygusal iletişimi nedeniyle ömür boyu tavuk yemeyen kişiler vardır. Korkutucu yönü en aza inmiş, sosyal boyutu ön plana çıkmış kurban törenlerini izlemek çocuğun zihinsel olgunluğu ile ilgilidir.”
ÇOCUKLAR NELERDEN, NİÇİN ETKİLENİYOR?
Birlik, beraberlik ve coşku duygularının yoğun olarak yaşandığı bayramların çocuklar için anlam ve heyecanının büyük olduğunu belirten Uzman Psikolog Aynur Sayım ise kurban bayramının çocuklar üzerindeki etkisi üzerine şunları aktardı:
“Öncelikle kültürümüzün ve ailenin kurban bayramına yüklediği anlama ve bayramı nasıl yaşandığına bakmak önemli. Çocuklar model alarak büyür. Ailenin davranışlarını taklit ederler. Sevginin paylaşımı, birlik-beraberlik-coşku duygularının yaşanması, çocuklara model olma, ailenin sosyo-kültürel değerlerini benimsemesi açısından anlamlı. Kurban bayramında dini olarak kurban kesimi yapılıyor. Belirli bir yaşa erişmemiş çocuğun kurban kesimini görmesi, psikolojik açıdan onu olumsuz etkiliyor. Çocukta soyut kavramlar henüz gelişmediği için bu görüntü onun ruhsal yaşantısını örseleyebiliyor, bu duruma anlam veremiyor çünkü. Korkuları da artabiliyor. Çocuk için bu görüntü şiddeti çağrıştırabiliyor. Bunun için aileler belirli bir yaş öncesine kadar çocuklarını kurban kesimi alanında bulundurmamalılar.”
“7 yaşına kadar çocuklar istemedikçe kurbanın kesilmesi gösterilmemelidir. Eğer istiyorsa önceden bilgilendirilmelidir. Ebeveynin tepkisi her yerde belirleyici olduğu gibi burada da olacaktır” diyen Prof. Tarhan, 7 yaşındaki çocukta artık gerçeklik duygusu ve soyut düşünce gelişmeye başladığı için kültürel öğrenimin ön plana çıktığını söyledi.
Çocuğa; bunun bir dini görev olduğunun ve yoksullara yardım gibi sosyal boyutu bulunduğunun anlatılması gerektiğini vurgulayan Prof. Tarhan’ın görüşleri şöyle: “Ölüm kavramı, kan akıtmaktan hoşlanmamak gerektiği ama insanın proteine ihtiyacı nedeniyle bazı şeylere katlanması gerektiği, ölüm ötesi gerçeklik gibi kavramlar yine bu yaşta öğretilmelidir. Kendi korkularımızı çocuğa yansıttığımız zaman çocukta öfke, şiddet ve düşmanlık gibi duygular gelişebilir. Ayrıca kesilecek hayvanla çocuğun duygusal bir iletişiminin ve ilişkisinin olmaması gerekir. Bu duygusal iletişimi nedeniyle ömür boyu tavuk yemeyen kişiler vardır. Korkutucu yönü en aza inmiş, sosyal boyutu ön plana çıkmış kurban törenlerini izlemek çocuğun zihinsel olgunluğu ile ilgilidir.”
ÇOCUKLAR NELERDEN, NİÇİN ETKİLENİYOR?
Birlik, beraberlik ve coşku duygularının yoğun olarak yaşandığı bayramların çocuklar için anlam ve heyecanının büyük olduğunu belirten Uzman Psikolog Aynur Sayım ise kurban bayramının çocuklar üzerindeki etkisi üzerine şunları aktardı:
“Öncelikle kültürümüzün ve ailenin kurban bayramına yüklediği anlama ve bayramı nasıl yaşandığına bakmak önemli. Çocuklar model alarak büyür. Ailenin davranışlarını taklit ederler. Sevginin paylaşımı, birlik-beraberlik-coşku duygularının yaşanması, çocuklara model olma, ailenin sosyo-kültürel değerlerini benimsemesi açısından anlamlı. Kurban bayramında dini olarak kurban kesimi yapılıyor. Belirli bir yaşa erişmemiş çocuğun kurban kesimini görmesi, psikolojik açıdan onu olumsuz etkiliyor. Çocukta soyut kavramlar henüz gelişmediği için bu görüntü onun ruhsal yaşantısını örseleyebiliyor, bu duruma anlam veremiyor çünkü. Korkuları da artabiliyor. Çocuk için bu görüntü şiddeti çağrıştırabiliyor. Bunun için aileler belirli bir yaş öncesine kadar çocuklarını kurban kesimi alanında bulundurmamalılar.”