İlişkili Haberler
26 Ekim Hasta Hakları Günü’nde hasta hakları konusunda farkındalık oluşturmak amaçlanıyor. Hasta hakları ile hastanın saygınlığının korunması, teşhis ve tedavinin her aşamasında hastanın aktif katılımı sağlanarak, hastaların kaliteli sağlık hizmeti alma ve sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi hedefleniyor.
“Hasta hakları, insan haklarının sağlık hizmetlerine uygulanmasını ifade eder” diyen Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Haydar Sur, insanın, insan olarak doğmaktan gelen, vazgeçilemez ve devredilemez hakları olduğunu vurgulayarak şöyle konuştu:
“İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nden tutun ülkemizdeki birçok yasa ve yönetmelikte ısrarla gözetilen temel insanlık hakları arasında sağlık hakkı da vardır. Hasta hakları, insan haklarının sağlık hizmetlerine uygulanmasını ifade etmektedir. Hastalar ile sağlık profesyonelleri ve sağlık hizmet kuruluşları arasındaki hukukun düzenlenmesinde temel hasta haklarıdır. 1970’li yıllara kadar Hasta-Hekim ilişkisi karşılıklı “güven” kavramı ile yürütülürken, sınırları tıbbi etikle belirlenmekteydi. Tıp bilimi ve tıp teknolojisindeki gelişmeler hastaya uygulanan girişim ve müdahalelerin sayısındaki ve şeklindeki artışlar, hastaların desteklenmesi ihtiyacını doğurdu. Burada öngörülen ‘otonomi ve kendi yaşamını belirleme’ hakkıdır.”
HASTA DA AYNI ŞEYİ İSTİYOR, HEKİM DE
Hasta haklarının, hekim ve diğer sağlık profesyonellerinin hakları ile karşıt kavramlar olarak görülmemesi gerektiğini de vurgulayan Sur, “Çünkü hasta kendine yeterli süre ayrılmasını ister. Hekim de hastasına yeterli süre ayırmak ister. Hasta kolay ulaşabileceği, temiz ve çağdaş sağlık tesisi ister. Hekim de, hastaların kolay ulaşabileceği, temiz ve çağdaş sağlık tesislerinde çalışmak ister. Hasta, tıbbi gelişmeleri izleyen hekim ister. Hekim bilimsel gelişmeleri takip etmek, yeni teknolojileri sunmak ister. Hasta, saatlerce poliklinik sırasında beklemek istemez” diye konuştu.
“HASTA HAKLARI İLE SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI BİRBİRİNİ DESTEKLER”
Hasta ve hekim haklarında sayılan koşulların sağlanmasını sağlık profesyonellerinin de istediğine dikkat çeken Sur, “Hiç bir hekim kapısında hastaların kuyruk olmasından memnun olmaz. Hiç bir hemşire hastasının ne yapacağını bilmez halde ortalıkta kalakalmasını arzulamaz. Hasta hakları ile sağlık çalışanlarının hakları birbirini destekleyen unsurlardır. Birisinde ilerleme olmadan öbüründe de ilerleme sağlanamaz” dedi.
BALİ BİLDİRGESİNDEKİ HASTA HAKLARI
Bugün için hasta haklarına yönelik iki önemli dokümanın 1994 Amsterdam Avrupa Hasta Hakları Bildirgesi ve 1995 Uluslararası Hasta Hakları Bali Bildirgesi olduğunu ifade eden Prof. Sur, Bali Bildirgesi’nde hasta haklarının 11 başlık altında ifade edildiğini belirterek o hakları şöyle sıraladı:
1.Kaliteli tıbbi bakım hakkı.
3. Kendi kaderini belirleme hakkı.
4. Bilinci kapalı hasta.
5. Yasal ehliyeti olmayan hasta.
6. Hastanın isteğine karşın yapılan girişimler.
7. Bilgilendirme hakkı.
8.Gizlilik hakkı.
9. Sağlık eğitimi hakkı.
10. Onur hakkı.
11. Dini destek hakkı.
TÜRKİYE’DEKİ HASTA HAKLARI NELER?
Prof. Dr. Haydar Sur, ülkemizde halen geçerli bulunan Hasta Hakları Yönetmeliği’nin 1 Ağustos 1998 tarihinde yürürlüğe girdiğini belirterek burada ele alınan hasta haklarının da 18 başlıkta açıklandığını söyledi. Bu başlıklar ise şöyle:
1- Sağlık hizmetlerinden adalet ve hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde faydalanma.
2- Bilgi isteme.
3- Sağlık kuruluşunu seçme ve değiştirme.
4- Personeli tanıma, seçme ve değiştirme.
5- Öncelik sırasının belirlenmesini isteme.
6- Tıbbi gereklere uygun teşhis, tedavi ve bakım.
7- Kayıtları inceleme ve kayıtların düzeltilmesini isteme.
8- Bilgi verilmemesini isteme.
9- Mahremiyete saygı gösterilmesi.
10-Rıza olmaksızın tıbbi ameliyeye tabi tutulmama.
11-Bilgilerin gizli tutulması.
12-Tedaviyi reddetme ve durdurma.
13-Tıbbi araştırmalarda rıza.
14-Güvenliğin sağlanması.
15-Dini vecibeleri yerine getirebilme ve dini hizmetlerden faydalanma.
16-İnsani değerlere saygı gösterilmesi ve ziyaret.
17-Refakatçi bulundurma.
18-Müracaat, şikâyet ve dava.
Fotoğraflar: Getty Images Turkey