Beden algısı zaman içinde nasıl değişti? Özgüven ve kimlik üzerindeki yıkıcı etkileri

Beden algısı, insanın kendi fiziksel varlığına dair geliştirdiği düşünce, duygu ve inançların toplamıdır. Ancak kadınlar için bu algı, salt bireysel bir deneyim olmaktan çok daha fazlasıdır. Toplumsal normlar, kültürel beklentiler ve medya tarafından sürekli şekillendirilen bu algı, çoğu zaman kadının özgüvenini kemiren bir silaha dönüşür. Tarih boyunca değişen güzellik standartları, kadını kendi bedeniyle savaşmaya mahkûm etmiştir. Kadının bedenine yöneltilen bu bitmeyen müdahale, yalnızca fiziksel bir mesele değil, aynı zamanda psikolojik ve varoluşsal bir çatışmadır. Klinik Psikolog, Psikoterapist Dr. Yasemin Meriç Kazdal, beden algısı ve kadınlara yönelik baskının psikolojik yansımalarını ntv.com.tr okurlarına özel yazdı. 

• 1

  BEDEN ALGISI ZAMAN İÇİNDE NASIL DEĞİŞTİ?

  Her dönemin "ideal kadın bedeni" farklı olmuş, ancak değişmeyen tek şey, kadının bedeni üzerinden kontrol edilme çabasıdır. 1950’lerde Marilyn Monroe gibi kıvrımlı bedenler makbulken, 1990’larda Kate Moss’un temsil ettiği sıfır beden modası zirveye çıktı. Günümüzde ise fit, kaslı ama aynı zamanda ince bir beden trendi yaygın. Peki, bu sürekli değişen standartlar kadınlara ne yapıyor?
  
  Bu değişimler, kadınların kendi bedenleriyle kurdukları ilişkiyi çarpıtıyor. Bir kadın, ne kadar uyum sağlarsa sağlasın, bedeninin "yetersiz" olduğu mesajını almaya devam ediyor. Psikolojik olarak bu, öğrenilmiş çaresizlik yaratıyor: Ne yaparsam yapayım asla yetmeyeceğim düşüncesi.

• 2

  PSİKOLOJİK ETKİLERİ: ÖZGÜVEN VE KİMLİK ÜZERİNDE YIKICI ETKİLER

  Kadınlara küçük yaşlardan itibaren, güzelliğin ve bedenin en önemli güç unsuru olduğu öğretilir. Ancak bu güç, kadınları güçsüzleştiren bir yanılsamaya dönüşebilir. Ne kadar çabalarsa çabalasın, her dönem değişen standartlara ayak uydurması imkânsızdır. Bu durum, kadının hem fiziksel hem de ruhsal olarak tükenmesine neden olur.
  
  1.Özgüven Erozyonu: Araştırmalar, bedeninden memnun olmayan kadınların özgüveninin düşük olma ihtimalinin çok daha yüksek olduğunu gösteriyor. 2020 yılında yapılan bir araştırmada, özellikle sosyal medya kullanımının artışıyla birlikte kadınların beden imajı kaygısında ciddi bir yükseliş olduğu görülmüştür. (Fardouly & Vartanian, 2020)
  
  2.Yeme Bozuklukları: Anoreksiya, bulimiya ve duygusal yeme bozuklukları, ideal beden algısına ulaşma baskısı nedeniyle yaygın hale geldi. Birçok kadın, kendi bedeniyle savaşırken psikolojik ve fiziksel sağlığını riske atıyor.
  
  3.Duygusal Yıpranma ve Kaygı Bozuklukları: Sosyal medyada karşılaştırmalar, kadınların kaygı bozuklukları geliştirme riskini artırıyor. Sürekli bir “yetmeme” hissi, depresyonu da tetikliyor.
  
  
  

• 3

  BİR ÖRNEK: TERAPİDE BİR KADININ HİKAYESİ

  Danışanım, 32 yaşında başarılı bir kadın. Küçüklüğünden beri kilosuyla ilgili eleştiriler almış, lisede sürekli diyet yapmış ve sonunda istediği kiloya ulaşmıştı. Ancak bu sefer de "çok zayıfsın, kadınsı durmuyorsun" eleştirileriyle karşılaştı. 30’larında beden algısıyla ilgili tükenmiş hissediyordu. H

• 4

  er şekle girdi ama hiçbirinde "tamam, oldum" diyemedi. Asıl sorun, bedeninin değil, ona dayatılan bitmek bilmeyen standartların olduğunu fark ettiğinde terapi süreci anlam kazandı.
  
  
  

• 5

  ÖNERİLER: BEDEN ALGISINI GÜÇLENDİRMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR?

  1.Sosyal Medya Diyeti Yapın: Instagram'da sizi kötü hissettiren hesapları takipten çıkın. Algınızı zehirleyen içeriklere maruz kalmak zorunda değilsiniz.

  2.Bedeninizi Duyularla Tanıyın: Aynaya bakarken eleştirmek yerine, bedeninizin nasıl hissettirdiğine odaklanın. Hareket edebilmesi, nefes alabilmesi, sizi taşıması… Tüm bunlar birer mucize.

• 6

  3.Düşünce Kalıplarınızı Sorgulayın: "Zayıf olmalıyım", "fit görünmeliyim", "göbeğim olmamalı" gibi cümleler otomatik olarak zihninize düşüyor mu? Onları sorgulayın. Bunları kim öğretti?

  4.Terapötik Destek Alın: Eğer beden algınızla ilgili yoğun kaygılar yaşıyorsanız, bir uzmandan destek almak kendinize yapacağınız en büyük iyilik olabilir.
  
  Unutmayın: Siz bir beden değilsiniz. Bedeniniz içinde yaşadığınız bir ev. Ve o evi sevmek, ona şefkat göstermek, yaşama karşı duruşunuzu değiştirecek en güçlü adımlardan biri.