SON DAKİKA HABERİ: Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın NTV'de

Son dakika haberi! Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, NTV yayınında, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Özbekistan ile ABD'deki temasları, Rusya-Ukrayna savaşındaki gelişmeler, Putin'in kısmi seferberlik ilanı ile gündemdeki pek çok başlıktaki soruları yanıtladı.

İbrahim Kalın'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle;

TÜRKİYE ŞANGHAY'A ÜYE OLUR MU?

"Bizim bu yaklaşımımız 2019'da açıkladığımız "Yeniden Asya" açılımının bir parçası olarak da görülebilir. Daha önce 2005 yılında bir Afrika açılımı yapmıştık ve o çerçevede Afrika ile ilişkilerimizi son 15-16 yıl içerisinde çok farklı bir noktaya getirmiştik. Asya ile ilişkilerimizde de benzer paradigmatik bir değişim var. Özellikle dünyanın özellikle ekonomik ekseninin Batı'dan Doğu'ya kaydığının söylendiği, Asya perspektifinin yeniden dünya sahasında ele alındığı bir dönemde bizim Asya'daki oluşumlara ilgisiz kalmamız tabiki mümkün değil. Şangay İşbirliği Örgütü'ne üye olan ülkelerin toplam ekonomik hacmi 20 trilyon dolar civarında ve nüfusunun yüzde 40'ı müslüman. Hem tarihi ve kültürel anlamda hem de coğrafi ve ekonomik anlamda çok ciddi ilişkilerimizin olduğu bir teşkilattan bahsediyoruz. Biz bir anlamda da Batı'daki Asyalı, Doğu'daki Avrupalı bir ülke olarak da kendimizi burada Afro-Avrasya ülkesi olarak konumlandırmak suretiyle de hem Avrupa'yla hem Asya'yla hem de Afrika'yla kesişme noktasındaki bir ülke olarak bu coğrafya ile bu yapılarla ilişkilerimizi güçlendiriyoruz.

Mesajımız aslında Avrupa'ya verilşmiş bir mesaj. Türkiye AB'ye üyelik için üzerine düşen önemli yükümlülükleri yerine getirmişken, AB'nin fasılları açmaması, engellemesi bir uzaklaştırma yaratıyor. Biz, AB üyelik sürecinin devam etmesini istiyoruz. Türkiye AB üyesi olmasa bile Avrupa ülkeleriyle ticaretini zaten sürdürüyor ve sürdürecek. AB tarafının yapıcı bir konumda olması gerekiyor. Biz bir tercih noktasında ikilemde kalmak istemiyoruz. AB üyeliği Türkiye'nin stratejik tercihidir. 

RUSYA'NIN KISMİ SEFERBERLİK KARARI

Daha önce Kırım konusunda tavrımız neyse Donetsk ve Luhansk'taki tavrımız da aynı. Tek taraflı bu tür girişimleri doğru bulmuyoruz. Rusya, pazarlık yapmak, taşları yeniden dizmek istiyor. Ukrayna'nın egemenliğini, toprak bütünlüğünü desteklemeye devam ediyoruz. Savaşın sona ermesi için çaba gösteren tek ülke Türkiye. Rusya-Ukrayna savaşının sona ermesi için uluslararası hukuk temelinde bir diplomatik müzakere sürecinin başlaması gerekiyor. Savaş başladığında da bizim öngörümüz savaşın uzun süreceği yönündeydi. Şu andaki görüntü de savaşın uzayacağı yönünde.

ESİR TAKASINDA TÜRKİYE'NİN ROLÜ

Türkiye'nin savaşta her iki tarafla sürdürdüğü müzakereler sonucunda tahıl koridoru anlaşması, esir takası gibi önemli kazanımlar elde edildi. Esir takasında görüşmeler 3, 3.5 ay önce başladı. Biz mesele neticelenene kadar kamuoyuna açıklama yapmadık. Cumhurbaşkanımız esir takası için liderlerle sürekli temas halindeydi.  MİT, takas sürecinde çok önemli bir rol oynadı. Esir takası biz Ukrayna'nın Lviv şehrine gittiğimizde gerçekleşecekti. 200 isim vardı, 15 isimde anlaşılamıyordu. Sonra o liste daraltıldı, Liviv'e yetişmedi. En sonunda 5 isme kadar düştü. 5 ismin Türkiye'ye getirilmesi teklifini biz yaptık. 5 kişi için süreç tıkanacaktı ama bizim formülümüzle çözüldü. 5 isim Türkiye'ye getirildi ve savaş bitene kadar bizim güvencemizde burada kalacaklar. Toplamda 215 rehine veya esir bırakıldı. 11 tanesi uluslararası vatandaş. 215 içerisinde Suudi Arabistan üzerinden salıverilen uluslararası vatandaşlar da var. 2 ABD'li, 2 İngiliz ve 1 Belçikalı var. 

TAHIL KORİDORUNDA PUTİN'İN İTİRAZI

Tahıl korodorunda Rusya'nın kendi gemilerine el koyulur endişesi vardı. Ancak yapılan görüşmeler neticesinde Türkiye bu endişeleri giderdi ve müzakereler sonucunda anlaşma imzanlandı. Türkiye bir an önce bu savaşın sona ermesi için elinden gelen tüm imkanları seferber ediyor.

TÜRK BANKALARINA YAPTIRIM TEHDİDİ

İddiaların bir aslı yok, yaptırımlar delinmiyor. Türkiye töhmet altında bırakılmaya çalışılıyor. Mir kart, Rus turistlerin Türkiye'de günlük harcama yaptıkları bir kart. Diğer tursitler nasıl burada başka kartlar kullanıyorsa, Rus turistler de burada bu kartları kullanıyor. Rus turistlerin ülkemize gelmesini yasaklayacak halimiz yok

RUS HEYETİYLE SELAMLAŞIRKEN PUTİN'İN ŞAŞIRMASI

Biz salona girdiğimiz zaman, Rus heyeti karşıdaydı. Orada benim iki tane mevkidaşım onlar merhaba der gibi el ettiler. Vaktimiz de vardı. Bir konu da vardı açıkçası, toplantı başlamadan konuşmamız gereken. Öyle yarım omuzla selamlaşma durumu oldu, benim mevkidaşım yapınca ben de karşılık verdim, diğeri de yaptı. O sırada Sayın Putin arkadan 'Ne yapıyor bunlar?' der gibi, bizim Hakan Fidan Bey'e söylüyor.

ŞAM'LA SİYASİ DİYALOG KURULACAK MI?

Suriye ile siyasi temas konusunda şu anda bir plan yok. İstihbarat temas kuruyor. Suriye konusunda Türkiye'nin tutumu belli. Astana süreci devam ediyor. Anayasa çalışmaları devam ediyor. 

ABD İLE F-16 GÖRÜŞMELERİ

ABD yönetimi satışa çok sıcak bakıyor. Bizim kanaatimize göre, oylamaya gitmesi durumunda hem kongreden hem de senatodan geçecektir. Satış olmazsa alternatiflere her zaman sahibiz.

RUM KESİMİNE SİLAH AMBARGOSU KALKTI

Bu konudaki rahatsızlığımızı ilgili mercilere ilettik. ABD'nin Rum tarafını ödüllendirircesine ambargoyu kaldırması kabul edilebilir değil. Bunun bölge barışına, Doğu Akdeniz'de barış ve istikrara katkı sağlaması mümkün değil. Kıbrıs barış sürecine katkı sağlaması da söz konusu değil.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN MİÇOTAKİS'LE GÖRÜŞECEK Mİ?

Cumhurbaşkanı siyasette kapıyı hiçbir zaman kapatmayan bir lider. Diplomaside de bu böyle. Karşı taraftan yapıcı bir adım görürse kendisi iki adım atar. 6-7 Ekim'de Prag'da bir görüşme olur mu bilmem. Yunan tarafının adımlarına bağlı. Şu an için Miçotakis'le planlanan bir görüşme yok. 

İSRAİL'LE NORMALLEŞME ADIMLARI

Filistin konusunda değişen bir tavrımız yok. İki devletli çözümden yanayız. Hem Filistin devletinin kurulması hem de İsrail'in güvenliğinin korunması konusunda tavrımız devam ediyor. 15 yıl sonra bir İsrail Başbakanının iki devletli çözüm açıklamasını önemli buluyoruz. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Türkiye'nin İsrail'le ilişkilerini düzeltmesini en çok kendilerinin istediğini söyledi. 

ENERJİDE İŞ BİRLİĞİ

Ukrayna-Rusya savaşından sonra Avrupa tekrar bir enerji kriziyle karşı karşıya. İki alternatif var. Birisi TANAP'ın güçlendirilmesi. Azerbaycan gazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya gitmesi. İkinci alternatif de Doğu Akdeniz'den elde edilecek gazın İsrail, Lübnan, Mısır olur, Türkiye üzerinden Avrupa'ya gitmesi. İki durumda da Avrupa'nın enerji güvenliği Türkiye'ye bağlı.

İRAN'DAKİ MAHSA AMİNİ OLAYLARI

Yaşanan ölüm olayından üzüntü duyuyorum. İran tarafının sağduyu ile hareket edeceğine inanıyorum. Bireyin tercihi esastır. Toplumsal huzuru önceleyen bir tavrın hakim olması tercihimizdir.

AZERBAYCAN-ERMENİSTAN GERİLİMİ

Aslında biraz nesnel şartlara baktığımız zaman da bundan sonrasının artık tekrar müzakereler yoluyla ilerleyeceğine dair kuvvetli bir irade var. Burada tabii temel sorun bildiğiniz gibi yani geçen sene yaşanan o 44 günlük Karabağ Savaşı'ndan sonra bir ateşkes anlaşması yapıldı ama henüz bir barış anlaşması yapılmadı. Şu anda barış anlaşması müzakere ediliyor. Bu tabii çok kapsamlı bir anlaşma. Yani artık iki devletin normalleşmeye gidecek süreçte atacağı adımları, sınırları, sınır güvenliğini, koridoru, Azerbaycan toprakları içerisinde kalan Ermeni vatandaşların durumunu, hepsini belirleyecek çok önemli bir anlaşma. Bu anlaşmanın doğru yapılması, Kafkaslar'da barış ve istikrarın belirlenmesinde çok kritik bir rol oynayacak. Türkiye'nin rolü aşikar, bu süreçte biz her zaman Azerbaycan'ın yanında olmaya devam edeceğiz. Ermenistan Başbakanı Paşinyan şu ana kadar yapıcı bir tutum sergiledi. İçerdeki baskıları göğüsleyerek buraya getirdi. Seçim kazandı. Aliyev'le yürüttüğü süreç olumlu gidiyor. Barış ve istikrar durumunun devam etmesini arzuluyoruz. New York'ta bakanlar bir araya geldi. Biz Azerbaycan'ın yanında olduk, olmaya da devam edeceğiz. Ermenistan'la da temasımız devam ediyor. Sonuca götürecek adımları hızla atalım istiyoruz. Cumhurbaşkanımız Paşinyan'la Prag'da görüşebilir. Cumhurbaşkanımızın yapacağı görüşmenin katkı sağlayacağını düşünüyoruz. Biz Ermeni diasporasının barış sürecine katkı vereceğine inanıyoruz."