Kızıl zehir bizi nasıl etkileyecek?

Macaristan'da hükümet, geçen hafta zehirli atık yayan alüminyum fabrikasının rezervuarının önüne yeni bir set inşa etmek için zamana karşı bir yarışa girişti.

Setlerden ikisinin yıkılması ve binlerce ton zehirli atığın yayılmasıyla Macaristan ve çevresini etkileyen felakette yedi kişi de hayatını kaybetmişti.

Çevre Bakanı Zoltan İlles, duvarları çatlamış durumdaki rezervuarda halen milyonlarca ton zehirli atık bulunduğunu belirterek, duvarların her an çökebileceğini söyledi.

İlles, en az üç güne ihtiyaçları olduğunu, eğer bu üç gün içinde herhangi bir sorun yaşanmazsa inşaası tamamlanacak yeni settin yeni bir zehirli atık tsunamisini engelleyebileceğini kaydetti.

Macar yetkililer, Tuna nehrine zehirli atık sızıntısının artabileceği endişesiyle haftasonu bir köyü daha boşaltmıştı.

İlk dalgada 700 bin metre küp zehirli atık çevreye yayılmıştı.

Tuna Nehri'nin geçtiği hat boyunca uzanan Hırvatistan, Sırbistan ve Romanya acil durum planları yapmaya devam ediyor.

Yetkililer, kirlilikle mücadele için nehirlere kil ve asitten oluşan bir karışım döküyor.

Peki kızıl zehir Türkiye'ye zarar verecek mi? Sorularımızı Greenpeace Akdeniz'in uzmanlarına yönelttik işte cevapları:

- Zehirli maddeler Tuna aracılığıyla Karadeniz'e aktığında bizi nasıl etkiler?

Greenpeace’in aldığı örneklerde çeşitli seviyelerde krom ve arsenik bulundu. Ağır metallerin havaya, suya ve toprağa karışması canlılar için çok tehlikeli. Bu tür toksik maddelerin etkileri de uzun yıllar boyunca devam ediyor. Greenpeace’in yaptırdığı analizde şu değerler ortaya çıktı: 110 mg / kg arsenik, 1,3 mg / kg cıva ve 660 mg / kg krom. Kolontar’daki küçük bir kanaldan alınan suda yapılan incelemede, litre başına 0,25 miligram arsenik bulundu ki, bu içme suyu limitinin 25 kat üzerinde.

Yüksek alkalinteye sahip sıvılarla temas, deride yanığa ve gözlerde ciddi hasarlara neden oluyor. Alkalinitesi yüksek sıvıları yutmak, hem yemek borususunun hem de iç organların ciddi olarak zarar görmesine sebep olur.

Tuna Nehri ekosistemine ne oranda karıştığına bağlı olarak, oradaki yaşamı ciddi olarak etkileyecektir. Tuna Nehri de Karadeniz’e karışmaktadır. Bunun kıyılarımıza etkisini herhangi bir araştırma olmadan söylemek mümkün değil.


- Türkiye'deki alüminyum üretim fabrikalarında da aynı tehlike var mi?

Tehlike teorik olarak var. Böyle bir felaket yaşanmışken, aynayı kendimize tutup, mevcut tesisleri incelememiz gerekli. Atık havuzları, sadece aluminyum üretiminde değil, pek çok başka madencilik ve üretim faaliyetlerinde de var. Bunlar, gözden geçirilip gerekli önlemler alınmalı. Ama bundan daha da önemlisi, bütün üretim süreçlerimizi, toksik maddelerden arındırmamız ve her alanda atık üretmeyen temiz üretime geçmemiz gerek.

Kahraman Bostan