İnternetin 12 'fırlama' çocuğu

Dünya üzerinde başarılı internet girişimcileri olduğu sürece, onların zirveye çıkma hikayeleri her zaman merak konusu olacak. Aklında birçok fikri olanlar, hatta sadece öğrenmeye meraklı olanlar bile, bilgisayar dünyasının femoneni haline gelmiş insanların başarılarının sırlarını öğrenmek için oldukça heveslidir.

Çoğu kişi bu denli büyük başarı hikayelerinin altında gizli bir formül veya ilahi bir dokunuş arar fakat durumu 'inanmak başarmanın yarısıdır' sözüyle açıklamak daha gerçekçi bir yaklaşım olacaktır; en azından internet dünyasının en önemli 12 girişimcisinin fikri bu yönde.

İnternet ve bilgisayar dünyası son 10 yılda sürekli değişirken, bu yeni çağa damgasını vuran 12 kişi var. Bu 12 kişi işlerinde gizli formüller kullanmak yerine yaptıkları işe karakterlerini yansıtarak bulundukları noktaya geldiler.

İşte kurdukları şirketlerle internet dünyasında çığır ağan 12 büyük isim ve onları başarıya götüren karakter özellikleri...

KARARLILIK

Steve Jobs
Apple/NeXt/Pixar

'Kararlılık' sözcüğü için sözlükteki karşılığına bakarken yanında Steve Jobs'un ismi yazmıyorsa sözlükte bir hata olduğu düşünülebilir. Jobs 2005'te Stanford Üniversitesi'nde yaptığı ünlü konuşmasında genç mezunlara 'kararlılık' hakkında bolca öğüt vermişti. Jobs 1980'lerde kendi kurduğu şirketi Apple'dan nasıl kovulduğunu ve yaşadıklarını şu şekilde özetledi: "30 yaşındaydım ve kapı dışarı edilmiştim. Endişe, bir girişimcinin hayatında olmazsa olmaz hislerden biridir, fakat kurduğum şirketin tepesindeyken alaşağı edilip şirketi başkalarının elinde görmek gibisi yok."

Steve Jobs yaşadığı çaresizliği, 'iCon' adlı kitapta intihar planları yaptığını açıklayarak dile getimişti. Çoğu insanın vazgeçeceği noktada Jobs'un kararlılığı ortaya çıktı. O zamanlarda iki sıradan şirket olan Pixar ve Next'i çok yüksek noktalara taşıdı ve sonunda zor durumdaki Apple'ın başına geçerek şirketi zirveye oturttu. Jobs'un silikon vadisinde kalma konusundaki kararlığı başarısının 'açık formülü'.

YENİLİKÇİLİK

Sergey Brin ve Larry Page
Google

Google'ı kurucuları Sergey Brin ve Larry Page para peşinde koşan iki işadamı değildi. Sadece en iyi arama teknolojisini oluşturmaya çalışan iki 'hacker'dılar. Google'ı yapılandırırken bu işin nasıl sonuçlanacağına dair net bir fikirleri de yoktu. İçlerinde sadece yeni bir şey üretme isteği ve gerçekten üst düzey bir teknoloji açlığı vardı. 90'lara ağırlığını koyan Yahoo! ve Lycos gibi birçok arama motoru, Google'un bindiği treni kaçırdılar ve şimdi sadece uzaktan izlemekle yetiniyorlar. İkili, Google Adwords açılıncaya kadar yeterince para kazanamadı, fakat adanmışlıkları ve sabırlarıyla internet devriminde önemli rol sahibi oldular.

TUTUMLULUK

Aaron Patzer
Mint

Büyük koltuklar, geniş bir ofis, pahalı mobilyalar büyük bir şirketin olmazsa olmazı gibi görünebilir. Mint.com’un kurucusu Aaron Patzer ise bu  ‘ihtişam’ efsanesini çürütmekte oldukça başarılı. Tutumlu ve sade karakterini çalışma hayatına da yansıtan Patzer, açtığı internet sitesiyle internet dünyasında bir ilki başardı. Mint.com ziyaretçilerine bütçelerini denkleştirmek için çok kolay ve ucuz bir yol sundu. Patzer, 90’larda kullanıcılarını oldukça zarara uğratan benzer sitelere tutumluluk dersi verdi. Mint.com’un 2009 kârı 170 milyon dolar olarak açıklanırken Patzer’ın tutumluluk politikası meyvesini vermiş gibi görünüyor.

DENEYSELLİK

Mark Zuckerberg
Facebook

Başarılı girişimciler yarattıkları ürün başarılı olduktan sonra rahat koltuklarının, zaferin tadını çıkarmayı severler. Normal olarak başarıya ulaşmış bir üründe büyük değşikilikler yapmak grişimcileri genelde korkutur. Bu görüşün en büyük düşmanı Facebook kurucusu Mark Zuckerberg’ten başkası olmasa gerek. Facebook dev bir sosyal iletişim ağı haline geldikten sonra bile Zuckerberg sitenin arayüzünde köklü değişiklikler yapmaktan hiç çekinmedi. Yaptığı hamlelerle tabuları yıkan Zuckerberg değişimle en başta eleştiriler alsa da şu anda işler oldukça iyi gidiyor gibi gözüküyor. Yapılan değşikilik sonrasında Facebook değerini ikiye katladı ve hala büyümeye devam ediyor.

MARJİNALLİK

Tim Ferris
Four Hour Work Week

Girişimci Tim Ferris, Four Hour Work Week (4 Saatlik Çalışma Haftası) adlı kitabıyla girişimcilere yeni bir iş kültürü aşıladı. İnsanların kişisel yaşam zamanlarını haftasonu ve tatillerini sıkıştırmasını eleştiren Ferris, yaşamak istediğimiz yaşamı bugün yaşamak için çalışmayı öneriyor. Bu konudaki püf noktayı para kazanmak için daha mücadele, daha fazla sistemler kurmak olarak gösteren Ferris'e göre sadece istediği yaşam tarzını sürdürenler başarılı olabilir. Ferris amacı, bol boş zaman yaratıp tembellik yapmak değil, zamanı yapmak istediği şeylerle doldurmak olarak tanımlıyor. Spor aşığı olan Ferris, yaptığı tüm işlerini sporla harmanlayarak yapıyor ve oldukça başarılı olduğu kaçınılmaz bir gerçek.

SADELİK

Chad Hurley (yukarıda), Steve Chen ve Jawed Karim
YouTube

Üç kafadar girişimci Chad Hurley, Steve Chen ve Jawed Karim mühendislerin en ünlü tabirlerinden biri olan “KISS” (keep it simple, stupid) (basit olsun, salak) deyimini en iyi anlayanlardan... Sadece kendi videolarını yüklemek için kullandıkları basit bir arayüz uygulamsaıyla kurdukları site bugün en çok tıklanan sitelerin başını çekiyor. Büyük hayaller peşinden koşmadan yola çıkan girişimciler, basitliğin çekiçiliğini kullanarak her gün milyonların girdiği bir internet sitesi kurdular. Dünyayı değiştirmek gibi amaçları olmamalarına rağmen YouTube’dan sonra dünyanın daha farklı bir yer olduğunu kabul etmeliyiz. Google bu ‘basit’ site için 2007 yılında 1 milyar ödedi ve kendi bünyesine kattı.

TÜKETİCİ ODAKLI

Paul Graham
Viaweb

İnternette iş başarısı hakkkında kitap yazabilecek biri varsa bu kişi Paul Graham’dan başkası olamaz. Graham, bugün birçok yeni kurulan internet şirketine başlangıç sermayesi sağlayan bir girişimci, Y Combinator şirketinin kurucu ortağı. 1995 yılında Viaweb'i kurduğunda, tek amacı, teknolojiyle barışık olmayan girişimcilere internet üzerinde mağaza açmayı ve bu mağazayı yönetmeyi sağlayan bir servis sağlamaktı. Viaweb, başarılı servisler sağlayarak 1998'de Yahoo tarafından 45 milyon dolara satın alındı. Graham’ın deneyimlerinden çıkardığı sonuç ise ‘insanlara sadece istedikleri şeyleri sun ne azı ne fazlası’.

TABULARI YIKAN

Niklas Zennstrom
Kazaa/Skype/Joost

İsveçli girişimci Niklas Zennstrom internet dünyasındaki kuralları tam anlamıyla tekrar yazdı ve bilinen kuralların değişmesine neden oldu. Zennstrom'un geliştiridği programlar Kazaa ve Skype internetin paylaşım boyutunu bambaşka noktalara getirdi. Kazaa programının ‘peer to peer’ (eşten eşe) paylaşım sistemini kullanması kullanıcıların her türlü dosyanın paylaşımını oldukça kolaylaştırdı ve hızlandırdı. Bu durum medya tekellerini oldukça zor durumda bıraktı. Çok ucuz konuşma imkanı sağlayan Skype’ta telekom devlerini köşeye sıkıştırdı. Aslında Zennstrom’um tabuları yıkarken işi çok da kolay olmadı; müzik şirketlerinin kendisine açtığı davalar nedeniyle yıllarca ABD’ye giremedi.

ODAKLANMAK

Max Levchin
PayPal

Paypal kurulduktan kısa süre sonra başarı basamaklarını hızlıca tırmanıyordu ama sitenin başı yolsuzluklarla ciddi anlamda dertteydi. İlk yıllarda bu durum kâr oranlarını ciddi biçimde etkiliyordu. Max Levchin zor yolu seçti ve yolsuzluklara odaklandı. Şu anda Paypal online ödemelerde en güvenilir marka oldu. 2002'de eBay 1.5 milyar dolara PayPal'i satın aldı. Levchin’in verdiği mesaj: Sorun ne kadar büyük olursa olsun zaman içinde odağını kaybetmeden çözüm için çalışmak, konsantre olmak, vazgeçmemek...

HIRS

Jeff Bezos
Amazon.com

Her türlü video oyunu, kitap, CD ve DVD’yi internet sitesinde satacağını düşündüğünde Jeff Bezos’u çoğu kişi ciddiye almamış. Ama hırs küpü olarak adlandırılacbilecek Bezos mega dükkan amazon.com’un şu anki konumuna gelmesini hırsına borçlu. Kâra geçmesi oldukça uzun sürse de amazon.com için her şey yolunda gibi gözüküyor.

FIRSATÇILIK

Tom Anderson
MySpace

İnternet üzerinde servet yapanların başında gelen Tom Anderson’a göre piyasada bir sürü sosyal ağ kullanıcısı ve müzik paylaşım sitesi vardı. Anderson’un fırsatçılığıada tam olarak bu noktada devreye girdi. Sosyal ağ ve müzik-video paylaşım fikrini ilk defa birleştiren Anderson’un sitesine 500 milyondan fazla kişi üye oldu. Karışık ve profesyonel olmamakla eleştirilen Myspace daha çok müzik grupları ve gençler tarafından tercih ediliyor. Yüksek kullanıcı kitlesi tarafından iştahı kabaran medya devi New Corp Myspace’i 580 milyon dolara satın aldı.

ESNEKLİK

Jimmy Wales
Wikipedia

Paul Graham önemli hedeflere ulaşmak için sarsılmaz bir özveri ve güzel bir plan gerekli olduğunu söylerken bu sözün Wikipedia’nın babası Jimmy Wales tarafından oldukça ciddiye alınacağını düşünmemişti. Wales bir bilimadamı gibi küçük bir düşünceden büyük bir fikre giden yolu takip etti. Bu küçük iz ise esnek olma fikriydi. Wikipedia kullanıcıları sitenin kurucuları tarafından eklenen bilgilerin yanına kendi sahip olduklarını ekleyebildiklerini görünce siteye olan ilgi geometrik bir hızla artmaya başladı. Kontrollü esnekliğin gücünü kullanan Wales şu anda dünyanın en büyük online ansiklopedisinin sahibi ve birçok girişimciye esneklik konusunda yol gösteriyor.