İnsanı uzay aracına çeviren kostüm

“Korkusuz Felix” lakaplı Baumgartner, Meksika’da gerçekleştirdiği ve yaklaşık sekiz dakika süren atlayışında dünya rekoruna bir adım daha yaklaşmıştı. Baumgartner, ABD’nin Roswell kenti üzerinde yapacağı yeni denemeyle Joe Kittinger’e ait 31 bin metrelik rekoru kırmak istiyor.

Baumgartner’in, helyum dolu balonla atmosferin üst tabakalarına taşınacak olan kapsülü, 42 yaşındaki Avusturyalıyı sıcaklığın -56 derece olduğu ve rüzgarın saatte 1160 km hızla estiği bir noktaya taşıyacak. Baungartner, 37 bin metreden yapacağı atlayışla, bir hava aracı kullanmaksızın ses bariyerinde hızlanan ilk insan olacak.

Baumgartner’in sponsoru Red Bull tarafından “Stratos” olarak adlandırılan alçak yörüngede gerçekleştirilecek serbest düşüş, Avusturyalı’nın giyeceği astronot giysisine benzeyen tulum sayesinde mümkün olacak. NASA ve ABD Savunma Bakanlığı için yüksek basında dayanıklı giysiler üreten David Clark Company, Baumgartner’in giysisi için dört yıl çalıştı.

Popular Science, Baumgartner’in giyeceği giysinin detaylarını sundu. İşte 37 bin metreden atlamayı mümkün kılan süper tulum ve aksesuarları:

Tulum: Dört katmana sahip. Dış katman, yüksek ısıya ve ateşe dayanıklı, aynı zamanda ısı dağıtıcı görevini gören Nomex materyalinden yapılma. Nomex’in altında, birbirine geçmiş bir katman içinde gazla dolu idrar torbası yer alıyor. İç katman, nefes alınmasını kolaylaştıran bir boşluk. Baskı altında kaldığında, bu katman sertleşiyor. Tulumun dikey olarak sabitlenmiş olması, Baumgartner’in düşüşünü başı aşağıda, ayakları yukarıda (delta pozisyonu)  vaziyette yapmasına yardımcı olacak, ekseninde olası bir dönüş riskini engelleyecek.

Basınç sistemi: Basıncın azalmasıyla ortaya çıkma riski bulunan oksijen yetmezliği veya doku yaralanmasının önüne geçmek için, Baumgartner 3.5 psi iç basınç sağlayan kostumüyle saf oksijen tüketecek. Düştükçe, sıvısız barometre vanası ve bir çift diyafram, tulumun iç basıncını düzenleyecej. Baumgartner 37 kilometreden 10 kilometreye indiğinde, kostümdeki basınç azalacak ve Avusturyalıya daha fazla hareket imkanı sağlayacak.

Göğüs takımı: Tulumun en teknolojik noktası göğüs kısmı. Burada, ses iletici ve alıcısı; 120 açılık görüş açısıyla yüksek çözünürlüklü kamera; bir hızlanma ölçer, eğim ve açıyı ölçen donanım; çift lityum –iyon batarya bulunuyor. Bataryalardan biri buzlanma önleyici sisteme, diğeri kostumün kendisine enerji veriyor.

G-meter: Baumgartner’in atlayışı stratosferde başlayacak. Bu katmanda, hava yoğunluğu ve sürtünmenin az olması, cisimlerin kendi eksenlerinde dönerek düşmesine neden oluyor. Ancak çok sert dönüşler, yüksek G-kuvveti nedeniyle Baumgartner’in bilincini kaybetmesine (G-loc), hatta ölümüne neden olabilir. Baumgartner, bir önlem olarak bileğine G-kuvvet ölçer takacak. Eğer altı saniyelik bir süre boyunca 3.5 veya daha üzer G kuvveti ölçülürse, dönüşlerini düzenlemesi için tasarlanan bir metrelik hava freni paraşütünü açacak.

Yüz kalkanı: Baumgartner, helyum dolu balonun taşıdığı kapsülünden çıktığında, hava sıcaklığı -23 derece olacak. 21 bin ile 18 bin kilometre irtifaya indiğinde ise atmosferin üst katmanları Güneş ışınlarını yansıtmaya başlayacak ve sıcaklı -56 dereceye kadar düşecek. Nefesinin kaskı içinde kristalleşmesini önlemek için (bu durum görüşünü sıfıra indirebilir), mühendisler plastik bileşimli kaskın içine 110 tane süper ince ısıtıcı kablo yerleştirdi.

Paraşüt sistemi: Korkusuz Avusturyalı üç paraşüt taşıyacak. Bunlardan biri hava freni, bir ana paraşüt ve bir de yedek paraşüt olacak. Ana ve yedek paraşütler, havada dengelemeyi daha iyi sağlamaları için normal boyutların 2.5 katı daha geniş tasarlandı. Paraşütleri açmak için, Baumgartner ikisi sarı, diğer ikisi kırmızı dört açma çubuğu tutacağı kullanacak.  Tutacaklar, tulumda göğsün sağ kısmında ve kalçanın üzerinde yer alıyor. Baumgartner, dalış posizyonunda zorlanmadan ana ve yedek paraşütü açabileceği gibi, ters dönmesi halinde sol işaret parmağı ile de paraşütleri açabilecek.

ATLAYIŞ NASI GERÇEKLEŞECEK?
Baumgartner, 37 bin metreye ulaştığı zaman kapsüldeki basıncı azaltacak ve dikkatli bir şekilde kapıyı açacak. Bir dikkatsizlik basın farkı nedeniyle kostümün ve kaskının zarar görmesine neden olabilir.

Avuturyalı, atladıktan sonra ilk 30 saniye içinde saatte 1110 km hıza ulaşacak. Bu süratle, 16 bin metrede ses bariyerini kırabilir. Şok dalgalarının etkisini kırmak için, Baumgartner mermi gibi bir pozisyon almak zorunda.

En zor kısım, havanın yoğunlaştığı katmanlara geçtiği birkaç saniye olacak. Baumgartner, birkaç saniye içinde sesten hızlı süratten sesten daha yavaş bir sürate inecek. Bilim insanları, Avusturyalının bu geçişi kaldırabileceği konusunda hala şüpheli.

Baumgartner, serbest düşüşün en yavaşladığı kısımda saatte 120 km hıza ulaşacak. Bu esnada, 120 rpm dönüşlerle inişe başlaması, onu bayıltabilir. Eğer hız ölçerleri 100 rpm’yi gösterirse, hava freni paraşütünü açacak.

Avusturyalı, bin 500 metrede ana paraşütünü açacak. Rüzgarın etkisi çok yüksek olmazsa, serbest düşüşe başladığı noktanın 240 km ötesine iniş yapacak.