Etkin pişmanlık nedir? Hukukta etkin pişmanlık teriminin anlamı

Türk Dil Kurumu’nca yapılan tanıma göre, “etkin” kelimesi; hareketli, işleyen, çalışan, etkili, faal, aktif, dinamik, fiilde bulunan, etkinlik gösteren; “pişmanlık” kelimesi; pişman olma durumu, nedamet; ‘‘pişman kelimesi’’ ise, yaptığı bir işin veya davranışın olumsuz sonucunu görerek üzülme, nadim olma olarak açıklanmaktadır.

Bu açıklamalardan hareketle “etkin pişmanlık” kavramı; kişinin yaptığı kötü bir işten, işlediği hoş karşılanmayan bir fiilinden dolayı hiçbir zorlama ve baskı olmaksızın kendiliğinden nedamet duyması, pişman olması ve bu pişmanlığını iç aleminde muhafaza etmekle iktifa etmemesi, dışa vurması, dış aleme bazı hareketleriyle yansıtması olarak tarif edilebilir.

ETKİN PİŞMANLIK MADDESİNİN AYRINTILARI

5237 sayılı TCK’nın 168. maddesiyle mala karşı işlenen bazı suçlar tamamlandıktan ve fakat hüküm verilmeden evvel failin pişmanlık göstererek mağdurun zararını gidermesi durumu, etkin pişmanlık olarak düzenlenmiştir. Bu düzenlemenin sebebi, mağdurun suç nedeniyle uğramış olduğu zararın giderilmesidir. Kanun koyucu failin cezalandırılmasını mağdur açısından zararını giderici bir etki doğurmaması nedeniyle ceza ile toplumda oluşan düzensizliğin giderilmesinin yanı sıra aynı zamanda mağdurun kaybının da ortadan kaldırılması durumunu teşvik etmeye çalışmıştır. Suç tamamlandıktan sonra, kişi pişmanlık gösterebilir. Suçtan dönüş olanağı bulunmamaktadır.

Ancak, suç tamamlandıktan sonra failin pişmanlık göstererek gerçekleştirilen haksızlığın neticelerinin mümkün olduğunca giderilmesi mümkündür. İşte bu nedenle, maddede sayılan bazı suçlar için etkin pişmanlık hükümlerine yer verilmiştir.