İnsan olmanın bedeli: Büyük beyin hızlı yaşlanıyor!

Bilim insanları, büyük bir beyne sahip olmanın insan beyninin yaşlanma sürecini hızlandırabileceğini ortaya koydu. Yeni bir çalışmada, insan beyninin bazı bölgelerinin yaşlanma sürecinin, daha küçük beyinli primatlara göre çok daha hızlı gerçekleştiği saptandı.

İnsan beyninin büyüklüğü, onu diğer primatlardan ayıran önemli bir özellik olarak biliniyor. Ancak, hakemli dergi Science Advances’ta yayımlanan yeni bir çalışmaya göre, bu büyüklüğün bir bedeli olabilir. Araştırmalar, büyük beyin bölgelerinin daha hızlı yaşlandığını gösterdi.

Çalışma, 480 insan ve 189 şempanzenin beyin taramalarını inceleyerek, her iki türün beyninin nasıl yaşlandığını gözlemledi. Şempanzeler insanların atası olmasa da, bilim dünyası her iki türün ortak bir atadan evrimleştiğini kabul ediyor. Ancak İnsan beyni, şempanzelerin beyninden üç kat daha büyük.

Araştırma, insan ve şempanze beyinlerinde 17 ayrı bölge tespit etti. Bu bölgelerden bazıları benzer boyuttayken, bazıları insanlarda daha geniş bir alan kaplıyordu. Özellikle gözlerin hemen arkasında bulunan ve karar verme süreçlerinde kritik rol oynayan orbitofrontal korteks gibi bölgelerde önemli farklılıklar gözlemlendi.

Yaşlanma sürecini incelediğinde, araştırmacılar her iki türde de beynin küçüldüğünü ancak insan beyninde orbitofrontal korteks gibi bölgelerde bu küçülmenin daha hızlı gerçekleştiğini buldular.

BÜYÜK OLAN ÇABUK YAŞLANIYOR

Dr. Sam Vickery, Heinrich Heine Düsseldorf Üniversitesi'nden ve çalışmanın yazarlarından, beynin en hızlı genişleyen bölgelerinin karmaşık işlevlerle ilişkili olduğunu belirtti. Bu durum, bu bölgelerin daha çabuk yıpranıp küçülmesini açıklayabilir.

Ancak, büyük beyin bölgelerinin neden daha hızlı yaşlandığını anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyuluyor. Çalışmaya dahil olmayan bazı uzmanlar, bu bulguların daha geniş bir örneklemle desteklenmesi gerektiğini ifade ediyor. University College London'dan antropolog Dr. Aida Gomez-Robles, "İnsanlardaki yaşlanma araştırmaları genellikle binlerce kişiyi içeriyor. Bulgularımız bazı bölgeler için geçerli olabilir, ancak tüm bölgeler için geçerliliğini doğrulamak gerekiyor," dedi.

Sonuç olarak, büyük beyin bölgelerinin insanlara uzun ömür ve hayatta kalma avantajı sağlasa da, bu bölgelerin ilk yaşlanan kısımlar olması, evrimin bir avantajla birlikte bir dezavantaj da getirdiğini gösteriyor. Dr. Vickery, "Böyle muhteşem bir beynimiz var ama bunun bir bedeli de var," diyerek, araştırmanın sonuçlarını özetledi.