Polip nedir, neden olur?

POLİP NEDİR?

Polipler, içi boşluklu organlarımızın yüzeylerini örten tabakada meydana gelen, çoğunlukla kabartı şeklinde olan anormal doku büyümeleridir. Poliplerin çoğu bir santimden daha küçüktür. 

Genellikle küçük ebatlıdırlar ve iki farklı formda görülürler. Bunlardan biri mantara benzer. Diğeri ise daha düz bir formdadır ve çevresine göre hafif bir tümseği vardır.

Poliplerin büyük çoğunluğu iyi huyludur. Fakat oluşumlarının ardında anormal hücre büyümesi olduğu için tedavi edilmemeleri ya da alınmamaları halinde kötü huylu hale dönüşebilirler.

Kansere dönüşmesi ihtimali; oluştukları yere, neden oluştuklarına ve ne kadar süredir var olduklarına bağlı olarak değişir.

Kalın bağırsakta ortaya çıkan poliplerin kanserleşmeden alınması önemlidir. Bu yüzden özellikler risk grubundaki kişilerin belirli aralıklarla kontrolden geçmesi hayati önem taşıyabilir.

POLİP NEDEN OLUR?

Poliplerin nedenleri bulundukları yere göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, boğaz polipleri genellikle yüksek sesle bağırmaktan kaynaklanan bir yaralanmanın veya solunum tüpünden kaynaklanan hasarın bir sonucudur. Bazı durumlarda da doktorlar poliplerin nedenini belirleyemezler.

Bilinen bazı nedenler şunlardır:

-Kronik mide iltihabı

-İltihap

-Aşırı östrojen

-Tümör

-Yabancı bir nesne

-Kist

-Kolon hücrelerinin genlerinde mutasyon.

Polipler, kanser hücreleriyle benzer şekilde hızla bölünerek çoğalır veya büyürler. Poliplerin çoğu iyi huylu olsa da kansere dönüşebilmelerinin nedeni budur.

POLİP ÇEŞİTLERİ

Polipler, en yaygın olarak bağırsak ve rahim iç yüzeyinde görülmekle birlikte burun, kulak, boğaz, mide, safra kesesi, mesane gibi vücudun çok çeşitli organlarında da karşımıza çıkarlar.

Nazal Polipler: Nazal bölgede gelişen poliplerin çoğunluğu kansere neden olmaz. Damla şeklinde bir formda olurlar. Oluşma nedenleri kronik inflamasyondur. Her yaşta ortaya çıkabilen bu polipler çocuklara göre yetişkin kişilerde daha fazla görülür. Tedavi sonrasında tekrar çıkma ihtimalleri bulunur.

Safra Kesesi Polipleri: Safra kesesi poliplerinin çoğunluğu iyi huylu olup nadiren kansere dönüşürler. Safra kesesi polipinin sayısı ve boyutu arttıkça kansere dönüşme riski artmaktadır. Bu nedenle tespit edildikten sonra aralıklı olarak takip edilmeleri gerekir.

Mide Polipleri: Midede oluşan polipler genellikle pek bir belirti vermedikleri için farklı bir mide sorunu için inceleme yapıldığında, işlem esnasında rastlantısal olarak tespit edilir. Bu poliplerin büyük kısmı kansere neden olmaz. Kimi çeşitlerinin varlığı, ilerleyen yıllarda kanser ihtimalinin olabileceğine işaret eder.

Endometriyal Polipler: Rahim iç yüzeyinde tespit edilen yuvarlak yapılı bu poliplerin ebadı 2 mm’den 40 mm’ye kadar değişebilir. Sıklıkla kötü huylu değildirler. Adet döngüsünün bozulmasına neden olabilirler. Rahimde bir veya birkaç polip aynı anda oluşabilir.

Kulak Polipleri: Kulak polipleri yuvarlak yapılıdır. Orta kulak civarında ve kulak kanalında gelişirler. Kırmızıya yakın bir renkleri vardır ve kanamaya meyilli bir yapıları bulunur. Kanserli olanları da bulunur.

Bağırsak Polipleri: Bağırsak polipleri sık rastlanan polip çeşitlerinden biridir. 50 yaşın üstündeki her dört kişiden birinde bağırsak polipleri görülebilir. Bu nedenle bu yaş grubundaki kişilerin düzenli olarak bağırsak polipleri için tarama yaptırmaları önerilir.

Kadınlara oranla erkeklerde daha fazla görülen bu poliplerin hiperplastik olarak adlandırılan türleri kansere dönüşmezken, adenomatoz olarak adlandırılan türleri büyümeleri halinde kansere dönüşebilir.

POLİP TEDAVİSİ

Polip tedavisinde süreç birkaç farklı unsura göre belirlenir. Bunlardan birincisi poliplerin bulunduğu yerdir. Bir diğer unsur poliplerin ebadıdır.

Bunların dışında poliplerin iyi huylu ya da kötü huylu olup olmadıklarına bağlı olarak tedavi süreci farklılaşır. 

Safra Kesesi Polipleri: Safra kesesi polipinin boyutu, iyi huylu veya kötü huylu olup olmadığını tahmin etmeye yardımcı olabilir. 10 mm’den daha küçük olan safra kesesi poliplerinin kanserli olma olasılığı düşüktür ve genellikle tedavi gerektirmez.

Standart karın ultrasonografisi kullanılarak takip edilir. Safra kesesi polipinin boyutu ve sayısı artıyorsa, 10 mm’den daha büyük ise zamanla kansere dönüşme olasılığından dolayı tedavi edilirler. Tedavisi de safra kesesinin cerrahi olarak çıkarılmasını (kolesistektomi) içerir. 

Endometriyal Polipler: Doktorunuz rahminizi inceledikten sonra polip olup olmadığını görür. Polip varsa bundan bir örnek alarak laboratuvara gönderir. Polipiniz sizde herhangi bir şikayete neden olmuyorsa tedavi yapılmaz fakat belirli aralıklarla düzenli kontrole gelmeniz istenir.

Polipleriniz nedeniyle şiddetli kanama yaşıyorsanız, gebe kalmanızda sorun yaratıyorlarsa cerrahi operasyonla alınırlar. Menopozun ardından ortaya çıkan poliplerde de tedavi yöntemi, alınması yönündedir.

Kulak Polipleri: Kulağınızdaki poliplerin nedenine bağlı olarak tedavi yöntemi belirlenir. Polip sorununuzun ardında enfeksiyon varsa antibiyotik tedavisi uygulanır. Antibiyotik tedavisinden sonuç alınmazsa polipten parça alınarak laboratuvarda incelenir ve cerrahi operasyonla alınması tercih edilebilir.

Mide Polipleri: Mide poliplerinin tedavisini belirleyen ana unsur polipin türüdür. Adenom yani kansere dönüşebilecek polipleriniz varsa örnek alınarak laboratuvara gönderilir ve sonuca göre tedavi programı yapılır.

Kanserleşme riski göstermeyen küçük poliplere çoğunlukla daha fazla müdahale edilmezken, risk içeren ya da büyük boyuttaki polipler çıkarıldıktan sonra midenin belli aralıklarla takip edilmesi gerekir.

Nazal Polipler: Küçük polipleriniz varsa ilaç tedavisi yapılarak rahatlamanız yoluna gidilir. Bu ilaçlar sprey ya da tablet şeklinde olabilir. Poliplerle birlikte enfeksiyon görülüyorsa antibiyotik tedavisi uygulanır.

İlaç tedavisine yanıt vermeyen poliplerin alınması tercih edilir. Polipleriniz endoskopi yöntemiyle alınmaya uygunsa bu yöntem tercih edilir. Endoskopiyle alınmaya uygun değilse ileri cerrahi operasyonla müdahale edilir.

Bağırsak Polipleri: Bağırsak polipleri için kolonoskopi yapılırken sıklıkla tedaviye de başlanır. İşlem sırasında görülen polip kolonoskopiyi yapan doktor tarafından alınır. Daha sonra bu polip incelenmek üzere laboratuvara gönderilir. Burada amaç polipin iyi huylu mu kötü huylu mu olduğunun anlaşılmasıdır.

Poliplerin erkenden çıkarılması kanser gelişmesi ihtimalini azaltır. Bu nedenle 50 yaşından itibaren doktorunuzun uygun görüleceği aralıklarla kolonoskopi yapılması önerilir.