Paketli gıdalara ‘trafik ışıkları modeli’ geliyor!

Birçok hastalığın nedeni olan obezite tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hızla artıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün “salgın” olarak nitelendirdiği obezitenin ortaya çıkmasında aşırı şekerli ve tuzlu beslenme önemli rol oynuyor. Aşırı tuz ve şeker tüketiminin yol açtığı hastalıklar konusunda toplumsal bilinci artırmak amacıyla çalışmalar yapan Türk Böbrek Vakfı, özellikle böbrek sağlığının korunması amacıyla, gıdalardaki şeker ve tuz miktarını daha dikkat çekici hale getirmek için yeni bir projeye imza attı.

"Paketli Gıdalardaki Şeker Ve Tuz Oranına Karşı Yeni Eylem Planı: Geç, Dikkat Et Ve Dur İle ‘Trafik Işıkları Modeli" projesinin tanıtım etkinliği, paketli yiyecek ve içeceklerden en çok etkilenen grup olan çocuklarla birlikte yapıldı. Etkinlik alanında toplanan çocuklar, paketli yiyecek veya içeceklerin her 100 gramında, 22,5 gramdan fazla şekere ve 1,5 gramdan fazla tuza kırmızı ile “dur”, 5-22,5 gram arası şeker ve 0,3-1,5 arası tuza sarı ile “dikkat et”, 5 gramdan az şeker ile 0,3 gramdan az tuza yeşil ile “geç” dedi.

İrlanda Kalp Vakfı’nın benzer bir çalışmasından ilham alınarak paketli gıdalardaki tuz ve şeker tüketimine uyarlanan modelde; yiyecek ve içeceklerdeki şeker miktarı düzeylerini işaret ederek, tüketicilerin farkındalıklarını arttırmak ve daha sağlıklı seçimler yapmalarına rehberlik etmek amaçlanıyor.

Projenin tanıtımı ve ilk uygulaması Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürü Yardımcısı Timur Tuğral, Sporcu Hasan Yalnızoğlu ve Murat Kölük İlköğretim Okulu öğrencilerinin katılımı ile gerçekleştirildi.

IBB Sosyal Tesisleri, trafik eğitim parkurunda yapılan etkinlikte tuz ve şeker miktarları ile gıdaların uygun, uygun olmayan ve dikkatli tüketilmesi gereken durumları trafik ışıkları ile uygulamalı olarak gösterildi.   

Vakıf olarak, Türkiye’de böbrek sağlığının korunması ve kronik böbrek yetmezliğinin önlenmesi adına pek çok çalışma yürüttüklerini ve projelere imza attıklarını belirten Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk, “Bu defa ise günümüzde yoğun olarak tüketilmeye başlanan ambalajlı yiyecek ve içecek içeriklerinin daha kolay anlaşılır olması ve kişilerde farkındalık yaratılması adına harekete geçtik. Söz konusu proje etiketlerde özellikle tuz ve şeker miktarının ‘trafik ışıkları modeli’ ile belirtilmesini, fazlasının kırmızı, ortasının sarı ve azının yeşil olacak şekilde işaretlenmesini hedefliyor” dedi.

TÜRKİYE’DE 3 MİLYONDAN FAZLA OBEZ VAR

Türkiye’deki çocuk obez nüfusun fazlalığına dikkat çeken TBV Başkanı Erk, “Türkiye’de 3 milyondan fazla obez var ve bunun 1,8 milyondan fazlası 0-18 yaş aralığında. Bu sebeple söz konusu projemizi paketli yiyecek ve içeceklerden en çok etkilenen grup olan çocuklarla birlikte yapıyoruz. Toplum olarak, geleceğimiz ve sağlıklı nesiller için çocuklara karşı sorumluluğumuz büyük bu sebeple onlara daha fazla önem vermeliyiz” şeklinde konuştu.  

Proje için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na çeşitli ülkelerden örnekler göndererek  önerilerde bulunduklarını belirten Erk, “ilgililer bu yönde çalışmalarını başlattılar, biz bu proje ile değerli Bakanlığımıza destek oluyoruz ve umuyoruz ki söz konusu gıdaları üreten firmalar da gerekli duyarlılığı göstererek ambalajlarında bir an önce bu etiketleme sistemine geçeceklerdir” dedi.   

KİŞİ BAŞI GÜNLÜK TUZ TÜKETİMİ 18 GRAMDAN 14 GRAMA DÜŞÜRÜLDÜ

Kamunun, Türk Böbrek Vakfının ve ilgili diğer kurumların ortak çabasıyla daha önce Türk Gıda Kodeksi’nde değişiklikler yapılmış, özellikle ekmek üretimindeki tuz miktarı daha sağlıklı düzeylere çekilmişti. Ayrıca son yıllarda kamuoyu gündemine gelen çalışmalar ile başta Sağlık Bakanlığı’nın beş yıllık tuz tüketimin azaltılması kampanyası olmak üzere Türk Böbrek Vakfı’nın aralıksız sürdürdüğü faaliyetleri ve ilgili STK’ların çalışmaları ile kişi başı günlük tuz tüketimi ortalama 14 grama düşürülmüştü. Bu çalışmalardan önce kişi başı günlük tuz tüketimi ise ortalama 18 gramdı. Ancak kişi başına 6 gram olması gereken günlük tuz tüketimi düzeyine ulaşabilmek için daha fazla yol alınması gerekiyor.

İNGİLTERE, MEKSİKA VE EKVADOR’DA BAŞARILI SONUÇLAR ALINDI

Bugüne kadar İngiltere, Meksika ve Ekvador gibi ülkelerde yapılan benzer uygulamalar sayesinde tüketicilerin sağlıklı beslenme açısından önemli ölçüde bilinç kazandığı görülüyor. Trafik ışığı renklerinin gıda ambalajlarına uyarlanması gibi oldukça basit bir temele dayanan bu projede, yiyeceğin veya içeceğin her 100 gramındaki tuz ve şeker içeriğinin miktarı vurgulanıyor.

Buna göre her 100 gramında 1,5 gramdan daha fazla tuz ile 22,5 gramdan daha fazla şeker bulunan gıdalar kırmızı renkle belirtiliyor. Kırmızı uyarı, söz konusu ürünün tüketilmemesi veya oldukça sınırlı tüketilmesi gereğini işaret ediyor.

Sarı renkli uyarı, her 100 gramında en az 0,3, en fazla 1,5 gram tuz ile en az 5, en fazla 22,5 gram şeker içeren gıdaları kapsıyor. Bu tür yiyeceklerin ve içeceklerin dikkatle tüketilmesi öneriliyor.

Yeşil renkli uyarı ise güvenle tüketilebilecek ürünleri kapsıyor. Bu gruptaki gıdaların 100 gramında 0,3 gramdan daha az tuz ile 5 gramdan daha az şeker bulunuyor. Porsiyon başına sağlıklı miktarlarda tuz ve şeker içeren bu gıdaların da yine aşırı tüketilmemesi önemle hatırlatılıyor.

VİDEO: TUZ TÜKETİMİ NASIL OLMALI, HANGİ TUZ DAHA SAĞLIKLI?