Metastaz nedir ve nasıl oluşur? Metastaz belirtileri nelerdir?

METASTAZ NEDİR?

Metastaz; belirli bir dokuda gelişen tümör dokusuna ait hücrelerin çeşitli süreçler sonucunda kendisine en yakın damar dolaşımına geçerek bulunduğu bölgeden farklı bir vücut dokusuna ulaşması ve burada gelişimini sürdürmesidir. Bu bakımdan metastaz vücudun çeşitli bölgelerinde, köken aldığı dokudan tamamen farklı olan başka organ ve dokularda tümör hücrelerinin gelişimi ile sonuçlanır.

Metastaz sonrası yeni gelişen tümör dokuları ulaştığı vücut bölgesinde tahribata yol açtığı gibi, ilgili dokunun çalışmasını da olumsuz etkiler. Bu bakımdan, artan tümör hücrelerinin yarattığı ciddi kanser hastalığına bağlı klinik tabloya ek olarak, etkilenen doku ile ilgili şikayet ve bulgular da hastada gelişmeye başlar.

Mevcut klinik yaklaşımda kanser dokularının ulaşabileceği nihai nokta metastaz durumudur. Kanser tanısı ve tedavisi köken aldığı dokuyla birlikte hastaya özel ele alındığından, klinik yaklaşımda hastanın genel durumu ve tedavi yaklaşımı hastadaki kanser olgusunun yaygınlığına göre belirlenir. Evreleme olarak bilinen bu yaklaşımda, kanser hastalığının nihai evresi metastaz olarak kabul edilir.

METASTAZ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Metastaz durumu kanser hücresinin kökenine, genetik özelliğine ve hastanın kişisel özelliklerine bağlı gelişim gösterir. Kanser hastalığı esnasında metastaz gelişiminin belirtileri ise şunlardır:

- Kemik ağrıları, kemiklerde deformite ve kan kalsiyum fosfor düzeyinin artmasına bağlı kabızlık

- Akciğer metastazı sonrası öksürük, nefes darlığı ve göğüs ağrıları

- Lenf bezlerine metastaz sonrasında şişlik, ağrı ve iltihaplı sıvı gelmesi

- Sinir sistemi metastazı sonrası inme bulguları sık görülen belirtiler arasında yer almaktadır.

METASTAZ AŞAMALARI NASILDIR?

Kanserli hücrelerin vücudun yeni kısımlarına yayılması aşağıda belirtilen aşamalarla gerçekleşir:

- Birincil tümörden ayrılma

- İlk lezyon etrafındaki dokulardan istila ve bazal membranlarının penetrasyonu

- Kan damarlarına giriş ve kan içinde hayatta kalmak. (Kan damarları yoluyla yayılan hematojen yayılma olarak adlandırılır)

- Lenfatiklere veya periton boşluğuna giriş. (Lenf kanalları yoluyla yayılan lenfatik yayılma olarak adlandırılır)

- Akciğerler, karaciğer, beyin kemiği vb. uzak organa ulaşmak

- Tümörü besleyen yeni kan damarlarıyla birlikte yeni bir lezyon oluşumu. (Yeni kan damarlarının oluşumu, anjiyogenez olarak adlandırılır.)