Maske, corona virüsten korur mu? (Türkiye’de maske takmak gerekli mi?)

Çok sayıda ülkeyi etkisi altına alan yeni tip corona virüste (2019-nVoC) vaka sayısı 12 bine ulaştı. Corona virüsün ilk çıktığı Çin'in Wuhan kentindeki Türk vatandaşları da tahliye edildi. 42 kişiyi taşıyan uçağın bugün saat 19.00 sıralarında Türkiye'de olması bekleniyor.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Çin’den gelen Türk vatandaşlarında ve Türkiye'de corona virüsü vakasına rastlanmadığını duyurdu ancak İstanbul başta olmak üzere özellikle büyük şehirlerde yaşayanlar virüs korkusuyla maske takmaya başladı.

Bazı uzmanlar, bu maskelerin hijyenik olmadığını ve yeterli koruma sağlamadığını söylerken ntv.com.tr’nin sorularını yanıtlayan İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Haluk Eraksoy, maskelerin cerrahi maske ve N95 maske olmak üzere iki türde olduğunu söyledi. N95 maskelerine yabancı litaratürde respiratör dendiğini söyleyen Prof. Eraksoy, cerrahi maskelerin corona virüsü gibi solunum yoluyla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak için yeterli olduğunu belirterek maskeler ve virüslerden koruma özellikleri hakkında şu bilgileri verdi:

“CORONA VİRÜS CERRAHİ MASKELERDEN GEÇEMEZ”

“Solunum yolu enfeksiyonları damlacıklarla bulaşır. Bu damlacıklar 5 mikrometreden büyüktür. Bu nedenle cerrahi maskelerin gözenekleri bu damlacıkların geçmemesi için yeterlidir. Burada 5 mikrometre dediğimiz şey virüsün boyutu değildir, virüs daha küçüktür, 5 mikrometre, virüsün içinde bulunduğu damlacağın boyutudur. Corona virüsü veya grip virüsü gibi solunum yolu virüsleri cerrahi maskelerden geçemez. Yalnız bu maskelerin yetersiz kalabileceği bazı enfeksiyon hastalıkları vardır o zaman N95 maskeler kullanılabilir. Bu enfeksiyonlar, tüberküloz, kızamık ve suçiçeğidir. Bu hastalıkların mikroplarını taşıyan insanlardan korunmak için N95 maske takması gerekir.   

N95 maske, daha küçük çaptaki parçacıkların yani partiküllerin süzülmesi için uygundur. Elbette daha büyük parçacıkları da süzer. Bu tip maskeler cerrahi maskelerden daha pahalıdır. N95 maskeler, hastalara uygulanan bronkospoki, trekeal aspirasyon gibi bazı girişimler sırasında damlacıklardan daha küçük aerosol (damlacık çekirdeği) denen parçacıklara engel oluştursun diye kullanılır.”

“SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HASTA MUAYENE EDERKEN CERRAHİ MASKE KULLANMASI YETERLİ”

Corona virüs taşıyan hastanın ve ona müdahale eden sağlık çalışanlarının cerrahi maske kullanmasının yeterli olacağını belirten Prof. Haluk Eraksoy, “Corona virüste hastanın cerrahi maske kullanması yeterli olur. Hastaya bronkospoki, trekeal aspirasyon gibi bazı girişimler yapılacaksa sağlık çalışanları gerektiği durumlarda N95 maskeyi kendilerini korumak için kullanılırlar. Sağlık çalışanlarının hastayı muayene ederken cerrahi maske kullanması yeterlidir” dedi.

“MASKELERİN İŞE YARAMADIĞINI SÖYLEYENLERE İTİBAR EDİLMEMELİ”

İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesinin acil servislerinde çalışanlar için cerrahi maske kullanımını zorunlu hale getirdiklerini aktaran Prof. Eraksoy, “Ama sokaktaki vatandaşın cerrahi maske takması yeterli olur. Yani virüs taşıyan bir hasta ile temas etmekten kaçınması gerekiyorsa yeterli olur. Ancak Türkiye’de corona virüs vakası olmadığı için herkesin bu maskeleri takması anlamsızdır. Maskelerin işe yaramadığını söyleyenlerin sözlerine de itibar edilmemeli, kulak asılmamalı” diye konuştu.

"MASKE KULLANIMI SAĞLIK BAKANLIĞI, DSÖ VE CDC REHBERLERİNDE YER ALIYOR"

"Herkesin maske takması elbette gereksiz. Aşırı maske kullanımına yol açacak önerilerden de uzak durmak gerekir" diyen İÜC Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD öğretim üyesi Doç. Dr. İlker İnanç Balkan, maskelerin corona virüsten korunmada işe yarayıp yaramadığına yönelik tartışmalar için Dünya Sağlık Örgütü, Amerika Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) ve TC Sağlık Bakanlığı gibi kurumların hazırladıkları rehberlerde yer alan önerilere dikkat çekti.

Doç. İlker İnanç Balkan, maskelerin kullanılmasına ve corona virüsten korunma yollarına ilişkin şu değerlendirmede bulundu:

“Coronavirüs tıpkı grip gibi damlacık yolu ile bulaştığından kişiden kişiye bulaşın önlenmesinde alınacak ilk önlemler 'damlacık önlemleri'dir. Bunlar;
1) Mendile veya dirsek içine öksürmek ve hapşırmak,
2) Ates, öksürük, nefes darlığı bulunan kişilere bir metreden fazla yaklaşmamak,
3) Ateş, öksürük, nefes darlığı bulunan kişiye bir metreden fazla yaklaşılacağı zaman maske (basit cerrahi maske) takmak,
4) Sık ve etkin el hijyeni sağlamak,
5) Solunum salgıları ile kirlenen cansız yüzeyleri dezenfekte etmek,
6) Solunum enfeksiyonu (nezle, grip gibi) bulguları bulunan kişilerin topluluk içine çıkmaması, çıkarken basit cerrahi maske takması gereklidir. Sağlık çalışanları için ise coronavirüs şüpheli bir hastada 'aerosol üreten bir işlem (solunum örneği almak gibi)' sırasında mutlaka ffp3 filtreli maske (bilinen adıyla N95) kullanılmalıdır. Kesin veya şüpheli coronavirüs enfeksiyonu tanılı hastaların takibinde bazı ilave kişisel koruyucu ekipman kullanılır.” 

CERRAHİ MASKELER NE KADAR SÜRE KULLANILMALI?

Cerrahi maskelerin fiyatı 1 ile 5 lira arasında değişiyor, N95 maskelerin fiyatı ise 500 liraya kadar çıkıyor. Yoğun talep nedeniyle maske temininde sorunlar yaşanırken özellikle N95 maskenin karaborsaya düştüğü belirtiliyor.  

Cerrahi maskaler yüzde takılı kaldığı sürece nefesle ıslanıyor ve geçirgenliği artarken koruyuculuk değeri azalıyor. Bu nedenle maskenin ıslandığında yenisiyle değiştirilmesi gerekiyor.   

VİDEO: CORONA VİRÜSÜ İÇİN İLAN EDİLEN ACİL DURUM İLANI NE ANLAMA GELİYOR?