Lupus hastalığı (SLE) nedir? Lupus nasıl tedavi edilir? (Nazar Kaya'nın ölümüyle gündeme geldi)

Nazar Nur Kaya'nın ölümünün ardından gündeme gelen sistemik lupus eritematozus (SLE) ya da lupus, bağışıklık sistemindeki bozukluktan dolayı ortaya çıkan bir otoimmün hastalık. Cilt, eklem, böbrek, kalp zarı (perikard), akciğer zarı (plevra) gibi çeşitli organlarda meydana gelen iltihaba bağlı olarak çeşitli belirtilerle seyreden hastalık daha çok 20-40 yaş arasındaki kadınlarda görülüyor. Araştırmalara göre lupus hastalarının %80'ini kadınlar oluşturuyor.

Sistemik lupus eritematozus hastalığı ile ilgili ntv.com.tr’nin sorularını yanıtlayan İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Romatolojisi Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Özgür Kasapçopur, daha çok kadınlarda görülmesine rağmen hastalığın erkeklerde daha ağır seyirli ilerlediğini söyledi.

“LUPUSDA VÜCUT KENDİ HÜCRELERİNE KARŞI ANTİKOR GELİŞTİRİYOR”

Sistemik lupus eritematozusun, çocukluk çağında çok nadir görülen, aslında vücudun yapmaması gereken yaygın antikorların yapımıyla birlikte gidebilen bir hastalık olduğunu belirten Prof. Kasapçopur, “Şöyle düşünün; vücudumuza aşı yapıyoruz ve vücut o aşıya karşı bir antikor yapıyor, bu normal bir süreç. Ama lupus hastalığında vücut kendi hücrelerine karşı antikor geliştiriyor ve kendi organlarına zarar veriyor. Beyinden tırnağa kadar, yani vücudun tüm organlarını tutabilen, çok ciddi etkileri olabilen, hastalığa bağlı çok ciddi komplikasyonların oluşabileceği, kronik, tamamen düzelmeyen bir hastalıktır” ifadesini kullandı.

NEDENİ TAM OLARAK BİLİNMİYOR

Lupusun tam nedeni bilinmiyor. Hastalığın nedenine yönelik İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde araştırmalar yürüttüklerini aktaran Romatolog Kasapçopur, “Enfeksiyonlarla ilişkisi var, genetik geçiş söz konusu olabilir” bilgisini paylaştı.

Hastalığın nedeni ve kesin tedavisine yönelik araştırmaların devam ettiğine vurgu yapan Kasapçopur, “Lupus hastalığı ile ilgili çok önemli araştırma ve çalışmalarımız devam ediyor. Hatta geçen hafta çocukluk çağı lupusuyla ilgili Amerikan Romatoloji Kongresinde, Dr. Sezgin Şahin ile birlikte sözlü bir sunum yaptık. Dünyadaki en geniş çocukluk çağı lupus hasta serisini biz Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Romatoloji bölümünde takip ediyoruz” dedi.

LUPUS HASTALIĞI İKİ ŞEKİLDE GÖRÜLÜYOR

Hastalığın iki türü bulunuyor. Diskoid lupus eritematozus yani DLE, hayati iç organları değil, güneş ışığına maruz kalan cildi etkiliyor. Diskoid (yuvarlak) deri lezyonları, tedaviden sonra genellikle ciltte izler bırakıyor.

SLE KELEBEK ŞEKLİNDE DÖKÜNTÜLERE NEDEN OLUYOR

Sistemik lupus eritematozus yani SLE ise hastalığın çok daha ciddi seyirli türü. Tedavi edilmediğinde ciltte yara izlerine yol açan burun ve yanaklarda kabarık kelebek şeklinde döküntülere neden olabilen SLE, ciltle birlikte eklemleri, kasları, akciğerleri, kalbi, böbrekleri, beyni, bağırsakları, kısacası tüm organları etkileyebiliyor. Bu organlarda enfeksiyona ya da hasara neden olabilen hastalığın depresyona ve felce de yol açtığı belirtiliyor.

SİSTEMİK LUPUS ERİTEMATOZUS HANGİ BELİRTİLERLE ORTAYA ÇIKIYOR?

Hastalığın belirtileri, tutulan organlara ve hastalığın şiddetine göre değişiyor. Ciltte kızarıklıkla başlıyor, eklem tutulumları oluyor. Ateş, yorgunluk, genel bir huzursuzluk, yüzde kelebek şeklinde cilt döküntüsü, güneş ışığına hassasiyet, eklem ağrısı ve şişliği, şişmiş lenf bezleri, kas ağrıları, bulantı, göğüs ağrısı ve nöbetler hastalığın en belirgin belirtilerini oluşturuyor. Cildinde, özellikle de parmaklarında yaralar görülebilen lupus hastalarında, kanın ellere ve ayaklara gitmesini engelleyen Raynaud sendromuna yatkınlık da artıyor.

LUPUS HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİYOR?

Sistemik lupus eritematozusun tanı ve tedavisi, romatoloji, çocuk romatolojisi, iç hastalıkları ile cildiye doktorları tarafından yapılıyor. Zaman zaman alevlenen, kesin tedavisi olmayan lupus hastalığında, daha çok belirtileri hafifletici, alevlenmeleri önleyici yöntemler kullanılıyor. Tedavinin temelini; hastanın yaşam kalitesini korumak ve organ hasarını en aza indirmek oluşturuyor.

LUPUS HASTALIĞINDAN KORUNMAK MÜMKÜN MÜ?

“Aktif dönemde kortikosteroidler, ciddi organ tutulumlarında bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanıyoruz. Bir de spesifik organ tutulumlarına yönelik kullandığımız ilaçlar var” diyen Prof. Dr. Özgür Kasapçopur, hastalığın ölümcül olabildiğini ancak etkin tedavilerle hayatı tehdit etme ihtimalinin azaltılabileceğini belirtti, bu hastalıktan korunmak gibi bir şans yok. Herkes lupusa yakalanabilir” şeklinde konuştu.