Kolposkopi nedir? Kolposkopi neden ve nasıl yapılır?

KOLPOSKOPİ NEDİR?

Kolposkop adı verilen özel bir aygıt yardımıyla kadın üreme sistemindeki vulva, vajina ve serviks (rahim ağzı) bölgelerinin doğrudan incelenmesi işlemine kolposkopi adı verilir. Bu doğrultuda kolposkop, hekimin bu bölgeleri daha rahat inceleyebilmesini sağlayan büyük bir mikroskop olarak düşünülebilir. Bu yöntem, işlem sırasında anormal dokuları ve yapıları ayırt etmeye yarayarak ek tetkiklerin uygulanmasına ve gerekirse biyopsi işlemi ile kesin tanı konulmasına olanak verir.

KOLPOSKOPİ NERELERDE KULLANILIR?

Kolposkopi işlemine sıklıkla kadın hastalıkları uzmanı tarafından, daha önceden belirtilen belirli şikayetler ve test sonuçları nedeniyle ileri tanı yöntemi olarak başvurulur. Bu anlamda, aşağıdaki durumlarda kolposkopi işlemi yapılması gerekebilir:

- Rahim ağzı kanserine yönelik alınan pap smear testi sonucunun anormal olması

- Cinsel birleşme sonrası kanama şikayeti

- Rahim ağzı, vajina veya vulvada anormal kitle gelişimi

- Genital bölgede siğil gelişmesi

- Rahim ağzının iltihaplanması (servisit)

KOLPOSKOPİ HAZIRLIK SÜRECİ NASILDIR?

Kolposkopi öncesinde hekim hastayı detaylı olarak bilgilendirerek işlemin neden ve nasıl uygulanacağını anlatır. İşlem öncesindeki 24-48 saat içerisinde hastanın vajinal yıkama yapmaması, tampon kullanmaması, vajinal yoldan kullanılan ilaçlarına ara vermesi ve cinsel birleşmeden uzak durması istenir. Sıklıkla adet kanamasının başında veya sona erdiği dönemde yapılması tercih edilir. Bunların yanında kan sulandırıcı ilaç kullanan veya kanama bozukluğu olan kişilerin işlem öncesinde hekimini bilgilendirmesi oldukça önemlidir. Zira, işlem esnasında alınacak biyopsiler sonrasında ciddi kanama sorunları meydana gelebilir.

Öte yandan, gebelik ihtimali olan kişilerin yine hekimine danışarak kolposkopi işlemine girmesi gerekir. Gebelik kolposkopi işlemine engel teşkil etmese de; biyopsi yapılması gebelik esnasında tercih edilmeyebilir.

İşlem sıklıkla 10-20 dakika sürer ve işlem öncesinde herhangi bir anestezik işlem uygulanmasına gerek yoktur.

KOLPOSKOPİ NASIL YAPILIR?

Kolposkopi klinik ortamda yapılabilen bir işlemdir. Hasta pelvik muayene veya smear testi sırasında olduğu gibi, ayakları destekli bir masada sırt üstü uzanır. Vajinaya, vajina duvarını açmaya yardımcı olan spekulum aparatı yerleştirilerek serviksin daha rahat görüntülenmesi sağlanır.

Daha rahat ve net bir görüntü alınabilmesi için servis özel bir solüsyonla yıkanır. Anormal hücrelerin görünmesini kolaylaştıran bu yıkama işlemi bazen yanma veya karıncalanma hissine neden olabilir. 

Kolposkop aleti vajinanın birkaç cm. önüne yerleştirilir. Kolposkop aleti hastaya dokunmaz ve vajinanın içine girmez.

Dokuları 6-40 kat büyüten kolposkop cihazı ile vajinanın içine ışık verilerek daha net görüntü alınması sağlanır.

Şüpheli lezyonun görüldüğü durumlarda kolposkopik biyopsi gerçekleştirilir.

KOLPOSKOPİ İLE NELER TESPİT EDİLEBİLİR?

Kolposkopi genel olarak serviks ve vajina iç duvarlarının detaylı incelenmesini sağlar. Bu bakımdan aşağıdaki sağlık sorunlarının tespitinde oldukça faydalı bir yöntemdir:

Servikal bölgedeki kanser hücrelerinin tespiti: Özellikle pap smear testinde anormal bulguları olan hastaların rahim ağzında kanserleşmiş hücrelerin erken dönemde tespit edilmesi adına oldukça önemlidir. Bunun için serviksin çeşitli katmanlarından ve servikal kanaldan örnekler alınır. Biyopsi sonucunda anormal hücre tespit edildiği takdirde; anormal yapıların bölgeden uzaklaştırılmasına yönelik ek girişimlerde bulunulur.

Servikal bölgenin diğer tümörleri: Özellikle servikal polip adı verilen iyi huylu kitlelerin tespit edilmesi ve giderilmesinde kolposkopi oldukça faydalıdır. Bir diğer sorun ise, servikal bölgedeki salgı bezlerinin tıkanmasıyla oluşan kistlerdir. Bunlara yönelik tedavi edici girişimlerin yapılmasına da olanak verir.

Vajina tümörleri: Vajina duvarında gelişen iyi veya kötü huylu tümörlerin, polip ve kistlerin tespit edilmesi ve giderilmesinde yararlı bir yöntemdir.
Cinsel birleşme sonrası gelişen kanama ve ağrı şikayeti: Özellikle et suyu kıvamında kan gelmesi durumunda rahim ağzı tümörü şüphesi olacağından, kolposkopi ile altta yatan sorunun tespit edilmesi mümkün olmaktadır.

Genital bölgedeki siğiller: HPV enfeksiyonu sonucu oluşan genital siğillerin bir kısmı serviks ve vajinanın iç kısımlarında yerleşebildiğinden, bunların tespiti ve tedavisi kolposkopi ile mümkün olmaktadır.

Servikal veya vajinal enfeksiyonlar: Çeşitli etmenler nedeniyle serviks ve vajinanın iç kısımlarının enfeksiyonlarının tespiti kolposkopi ile yapılır.

KOLPOSKOPİ SONRASI NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?

İşlem sonrasında hastalarda sıklıkla anormal bir belirti olmamakla birlikte, biyopsilere bağlı hafif kanama veya lekelenme meydana gelebilir.

Biyopsi sonrası iyileşme 1-2 gün sürebilir. İşlem esnasında kanamanın durdurulması için kullanılan yöntemlere bağlı olarak kahverengi akıntı görülebilir; bu endişe edilmemesi gereken olağan bir durumdur. Bununla birlikte, biyopsi sonrasındaki 3 gün içinde cinsel birleşmeden uzak durulması, tampon kullanılmaması ve vajinal yıkama yapılmaması tavsiye edilir. Sonrasında ise hasta günlük aktivitelerini yapabilir; cinsel birleşme konusunda bir kısıtlama söz konusu değildir. Ağrı meydana geldiğinde, basit ağrı kesiciler kullanılabilir.