Karın şişliği lösemi belirtisi olabilir

Belirtiler konusunda dikkatli olmak löseminin erken dönemde teşhis ve tedavi edilmesi açısından büyük önem taşıdığını vurgulayan Prof. Dr. İdil Yenicesu, “2-8 Kasım Lösemili Çocuklar Haftası” öncesinde hastalığın belirtileri ve tedavi yöntemlerine dikkat çekti.

Löseminin, öncü kan hücrelerinin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıktığını aktaran “Kemik iliğinde bulunan herhangi bir öncü kan hücresi lösemik hücreye dönüşebilmektedir” diyen Prof. Yenicesu, şu bilgileri verdi:

“Bununla birlikte en sık rastlanan beyaz kan hücrelerinden kaynaklanan lösemi gelişimidir. Lösemi hücreleri hızla ve kontrolsüz çoğalmaktadır. Ayrıca ölmeleri gereken dönemde ölmeyen bu hücreler, kemik iliğini normal kan hücrelerinin üretimini engelleyecek şekilde işgal etmekte ve buradan kana karışmaktadır. Kan yoluyla vücudun lenf bezleri, dalak, karaciğer, beyin, omurilik, testisler gibi diğer organlarına da yerleşmektedirler. Kontrolsüz çoğalmaya devam eden lösemi hücreleri bu organların da görevlerini yerine getirmelerine engel olur.

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİYLE İLGİLİ HASTALIKLAR LÖSEMİ RİSKİNİ ARTTIRIYOR

Erişkinlerde görülen kanserlerin tütün, şişmanlık, hareketsizlik gibi bilinen birçok risk faktörü olmasına rağmen çocukluk çağı lösemileri için bilinen birkaç risk faktörü mevcuttur. Genetik risk faktörleri arasında; çocuğun down sendromu, Li-Fraumeni sendromu, nörofibromatozis, fankoni aplastik anemisi olması sıralanabilir. Ayrıca Ataxia-Telangiectasia, Bloom sendromu, Wiskott-Aldrich sendromu, Schwachman-Diamond sendromu gibi bağışıklık sistemini ilgilendiren bazı problemler de çocuğun lösemiye yakalanma riskini arttırmaktadır. Yanı sıra kardeşinde lösemi varlığı olan çocuklarda lösemi görülme riskini 2-4 kat daha fazladır. Ailedeki erişkinlerde lösemi olması ise çocukta lösemi görülme riskini etkilemez. Çocuklarda lösemi riskini arttıran çevresel faktörler; radyasyon, kemoterapi, kimyasallara maruz kalma, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçların kullanımı olarak sıralanabilir.

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA GÖRÜLEN DİĞER HASTALIKLARA BENZEYEBİLİR

Belirtiler, lösemi dışında birçok sıradan çocuk hastalığında da görülebilmektedir. Bu nedenle çocukta şüphe edilen belirti ve bulgular olması durumunda bu konuda uzman bir hekime başvurulmalıdır. Lösemi olan çocuklarda kırmızı kan hücreleri üretilemediği için en sık görülen belirtilerin başında halsizlik ve güçsüzlük gelmektedir. Diğer belirtiler; üşüme, baş ağrısı, nefes darlığı ve solukluk olarak sıralanabilir. Bu çocuklarda sağlıklı beyaz kan hücreleri üretilemediği için enfeksiyonlara karşı dirençleri çok düşüktür. Ayrıca kan pulcukları üretilemediği için kolay morarma ve kanamalar, sık ve ciddi burun ve diş eti kanamaları oluşmaktadır. Lösemik hücrelerin kemiğin ve eklemin içinde çoğalması nedeniyle sıklıkla ağrılar ortaya çıkar. Karaciğer ve dalak da bu hücreler tarafından işgal edildiğinden bu organlar büyür ve karın şişliği oluşur. Bazı lösemiler lenf bezlerinin de büyümesine yol açmaktadır. Bu nedenle 2 santimetre ve üzerindeki tüm lenf bezleri uzman bir doktor tarafından incelenmelidir. Bunlar dışında nefes darlığı, yüz ve kollarda ödem, kusma, havale, döküntü gibi çok çeşitli yakınmalar da lösemi işareti olabilmektedir.

TEDAVİDE EN ÖNEMLİ UNSUR LÖSEMİNİN TİPİ 

Tedavi başarısını arttıran en önemli etken, çocukluk çağı lösemilerinin tedavisinde deneyim sahibi olan bir ekip ve tam donanımlı bir merkez seçimidir. Tedavi seçeneklerini belirlemede en önemli unsur löseminin tipidir. Lösemide esas tedavi kemoterapidir. Ancak yüksek riskli hastalarda kemik iliği yani kök hücre nakli kemoterapi sonrasında uygulanabilmektedir. Kemik iliği nakli lösemide standart veya yoğun kemoterapi ile kür olma şansı düşük olan çocuklara uygulanmaktadır. Örneğin başlangıç tedavisine yanıt vermeyen lösemi hastaları, Philadelphia kromozomu pozitif lösemi hastaları veya tedavisi bittikten sonra hastalığı tekrarlayan lösemiler kemik iliği nakli olmaya aday hastalardır. Bunun dışında lösemide hedef tedaviler, ışın tedavisi ve nadiren de olsa cerrahi tedavi yöntemleri de kullanılabilmektedir.”

LÖSEMİ ARTIK ÖLÜMCÜL DEĞİL