İnsomnia (Uykusuzluk) nedir? Nedenleri ve tedavisi

İNSOMNİA NEDİR?

Uykusuzluk (insomnia), kişinin uykuya dalmasına engel olan veya uyumamasına neden olan bir uyku hastalığıdır. Uykusuzluk hastalığı uykuya dalmayı zorlaştırabileceği gibi çok erken uyanmaya ya da uykunun bölünmesine neden olabilen yaygın bir uyku bozukluğudur.

Uykunun yeterliliği kişiden kişiye değişebilmektedir, fakat yetişkinler için uyku saatleri 6 ila 8 saat arasında öngörülmektedir. Yine yetişkinlerde strese veya travmaya bağlı olarak (akut) uykusuzluklar yaşanabilir ve bu durum geçici bir süre devam edebilir. Fakat bir ay veya daha uzun süre (kronik) uyku sorunu ile karşı karşıya olan kişilerin en kısa sürede doktora başvurmaları önerilmektedir.

UYKUSUZLUK (İNSOMNİA) NEDENLERİ NELERDİR?

Yetişkinlerin yaklaşık yüzde 50'si zaman zaman uykusuzlukla karşı karşıya kalabilir ve her 10 kişiden 1'i kronik uykusuzluktan şikayet eder. Uykusuzluk, kadınlarda erkeklerden yaklaşık iki katıdır ve gençlerden daha yaşlılarda daha yaygındır.

Uykusuzluk hastalığı birçok nedene bağlı olarak gelişebilir. Uykusuzluk yani insomnia hastalığına neden olan bazı durumlar şunlardır:

- Uykusuzluğa yol açabilecek hastalıklar (geceleri ağrı veya rahatsızlık)
- İlaç kullanımı
- Duygusal veya fiziksel rahatsızlık
- Gürültü, ışık veya aşırı sıcak
- Seyahat sonrası yaşanan jetlag
- Depresyon
- Tiroid hastalıkları
- Psikolojik nedenler
- Kronik stres.

UYKUSUZLUK (İNSOMNİA) HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

- Gün içinde uyuklama hali
- Yorgunluk
- Sinirlilik
- Konsantrasyon eksikliği
- Hafıza sorunları
- Geceleri uykuya dalmakta zorluk çekme
- Gece uyanmak
- Çok erken uyanmak
- Gece uykusundan sonra dinlenmiş hissetmemek
- Anksiyete
- Gün içinde sıklıkla hata yapma veya uykusuzluğa bağlı kazaların yaşanması gibi belirtiler vermektedir.

TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Uykusuzluğun en yaygın biçimlerinden birine psikofizyolojik uykusuzluk denir. Genellikle zihnin çok düşünceli ve rahat olmadığı için kişide uyku sorunları meydana gelmektedir. Bu tarz uykusuzluk kimi kişilerde zaman içerisinde azalarak kaybolurken, kimi hastalarda ise beyin adeta uyumamayı öğrenerek uykusuzluk yaratır.

Stres, psikofizyolojik uykusuzluğun en yaygın nedenidir. Stresli bir olaydan geçerken uyku problemleri yaygın olsa da, bazı insanlar stresli olay sona erdikten sonra normal uyku seyirlerine devam eder. Bu tarz strese bağlı uykusuzluk sorunları doktor tarafından önerilen hayat değişiklikleri veya ilaçlarla tedavi edilebilir.

Yine akut uykusuzluk denilen kısa süreli uykusuzluk sorunları da tedavisi gerektirmeyebilir. Uykusuzluk, gün içinde çalışmayı zorlaştırıyorsa, doktor tarafından uyku ilaçları önerilebilir. Bu ilaçlar kişinin rahat bir uyku uyumasını sağlayarak, kişinin gün içinde yorgunluk ya da konsantrasyon gibi sorunlar yaşamasının önüne geçer.

Kronik uykusuzluk tedavisinde ise, öncelikle uykusuzluğa neden olan altta yatan sağlık sorunlarının tedavi edilmesi gereklidir. Eğer şüphelenilen hastalıklar tedavi edildikten sonra bile kişi uykusuzluk sorunu ile karşı karşıya kalıyorsa psikolojik değerlendirilmesi istenilebilir.

Ayrıca akut uykusuzluk gevşeme egzersizleri, beslenme düzeni ve uyku kısıtlamaları ile tedavi edilebilir. Bu tarz teknikler için zaman ayırmak ve biraz çaba gereklidir. Fakat doktor tarafından önerilen basit değişiklikler ve egzersizler daha normal bir uyku düzenine geri dönülmesi ve uykusuzlukla başa çıkılmasını sağlar.