İlk yardımda en sık yapılan hatalar (Yanlış müdahale öldürebilir!)

Yaralanma, kap krizi, boğulma gibi duramlarda doğru yapılan ilk değerlendirmenin hayat kurtarıcı olduğunu söyleyen Okan Üniversitesi Hastanesi Acil Servis Doktoru Çağatay Tuğrul Özseçen, ilk yardımın, kazazedeye yarar  yerine zarar vermemesi için dikkat edilmesi gereken noktaları anlattı ve sık yapılan ilk yardım hataları hakkında şunları aktardı:  

“Öncelikle sakin kalarak hastanın ilk değerlendirmesini yapmalı, ancak çevremizde bu alanda bizden daha eğitimli bir kişi yoksa o zaman müdahaleye karar vermeliyiz. Birçok durumda, hastanın doğru yapılan ilk değerlendirmesi hayat kurtarıcıdır. Eğer tespit ettiğimiz durumda yapılacak doğru müdahaleyi tam olarak bilmiyorsak ya da emin değilsek yapılacak ilk iş; hasta tehlikeli bir ortamdaysa oradan uygun taşıma yöntemi ile (özellikle travmalarda omurga ve büyük kemikleri koruyarak) uzaklaştırmak, solunumuna engel bir hal varsa ortadan kaldırmak (kravat, eşarp, sıkı yaka, takma diş, yabancı cisim vb.) ve sağlık profesyonellerinin veya eğitimli ilk yardımcıların ulaşmasını beklemektir. Bunun için de ya kendimiz arama yapmalı (112) ya da eğer müdahale ediyorsak birisini arama ve yardım çağırma ile görevlendirmeliyiz.

İLK YARDIMDA EN ÇOK BU HATALAR YAPILIYOR!

BAYILAN KİŞİYE TOKAT ATMAK

Kısa süreli bilinç kaybının sebebi kan basıncındaki düşüş, havasızlık, büyük üzüntü duymak veya aşırı duygusal dalgalanma ve açlık bayılmanın nedeni olabilir. Nabız ve solunum düzenli ise hasta sırt üstü yatırılıp ayakları yükseltilir ve hareketsiz bir şekilde yatması sağlanır. Sonrasında ise baygın kişi kalabalık ve kapalı bir yerde duruyorsa sakin ve açık bir alana alınmalıdır.

SARA NÖBETİ GEÇİREN HASTAYA SOĞAN KOKLATMAK

Nöbet geçiren epilepsi hastaları kasılmalar ile kendilerine zarar verebilirler, bu yüzden önceliğiniz hastanın etrafındaki tehlikeli cisimleri uzaklaştırmak olmalıdır. Dişlerinin arasına mendil ya da bez parçası konularak hastanın dilini ısırması engellenebilir. Baygınlık ve nöbet geçiren kişilere koklattığınız soğan ya da kolonya, hastanın nefes almasına engel olabilir. Genellikle, nöbetler birkaç dakika içinde durur bu yüzden böyle bir durumla karşılaştığınızda beklemeli ve sağlık ekiplerine haber vermelisiniz.

HER BOĞULMA DURUMUNDA KALP MASAJI YAPMAK

Boğulmalar (yoğun dumana maruz kalma ya da suda) fazlasıyla karşılaşılan tehlikeli durumlardır. Boğulan kişi sudan çıkarıldığında ilk olarak nabız, kalp atışları ve solunumu kontrol edilir. Problem olduğunda eğitimli kişilerce solunum ve kalp masajı uygulanır.  

NEFES BORUSU TIKANMASI DURUMUNDA SIRTA HIZLICA VURMAK

Yine en çok yapılan yanlışlardan biri de, nefes borusunda kısmi tıkanma olan birinin sırtına vurulmasıdır.

Nefes almakta güçlük çeken ve kısmi tıkanma yaşayan birine hiçbir şekilde müdahale edilmemesi ve öksürmeye teşvik edilmesi gerekir. Ve tabii sırta vurmak isteyenleri de engellemeyi unutmamak lazımdır.

ZEHİRLENEN KİŞİYİ PARMAKLA KUSTURMAYA ÇALIŞMAK 

Midedeki zehirli maddenin kusturularak çıkartılmaya çalışılması hastaya daha büyük zararlar verebileceği için sindirim yoluyla zehirlenmelerdeki en temel ilk yardım yöntemi olan; ağzı su ile çalkalama işlemi yapılmalıdır. Özellikle yakıcı maddelerin alındığı durumlarda hasta asla kusturulmamalıdır ve tıbbi yardım istenmelidir. 

YANIKLARA VE YARALARA DİŞ MACUNU TÜTÜN, ŞEKER VB. SÜRMEK
 
Öncelikle bunlar tıbbi bir ürün değildir, kullanım amacı dışında kullanılmasını önermek doğru olmayacaktır. İlaveten kuruyan diş macunu, tütün, şeker vb.nin daha sonra özellikle yanmış, yaralı ve hassas bölgeden temizlenmesi hem sağlık personeli hem de hasta için sıkıntılı olacaktır.  

Bu örneklere daha birçokları eklenebilir. Unutmayalım ki, yapılan her yanlış müdahale sağlığımız için büyük riskler oluşturabilir. Bu yüzden bazen de hastaya dokunmadan sadece 112 acili arayarak yardım çağırmak ve etrafından meraklı insanları uzaklaştırmak dahi en değerli ilk yardımlardan biridir.”