Geçici iskemik ataklar, kalıcı inmeye sebep olabilir

Beyne giden kanın kısmi ya da tamamen kesilmesi ile 24 saatten az süren, kalıcı olmayan belirtilere geçici iskemik atak deniyor. Sıklıkla bir beyin damarının pıhtı ile kapanması sonucunda meydana gelen geçici iskemik ataklarda, pıhtının yok edilmesi halinde belirtiler geçiyor ve kalıcı inme (felç) riski azalıyor.

Girişimsel Nöroradyoloji Uzmanı Doç. Dr. Eren Erdem, pıhtının büyük olması ya da eritilmemesi durumunda felç ve ölüme kadar giden ciddi beyin hasarıyla karşı karşıya kalınabileceğini belirtiyor: 

“Geçici iskemik atak, tıpkı kalp ağrısı hastalarında olduğu gibi çok ciddi bir şekilde tetkik ve teşhis edilmeli ve tekrarlaması önlenmelidir. Beynimiz, kalbimizden çok daha hassas bir dokudur ve çok küçük alanların hasarı bile geri dönüşümü olmayan çok büyük fonksiyon kayıplarına sebep olabilir.”

GEÇİCİ İSKEMİK ATAK (GEÇİCİ FELÇ) BELİRTİLERİ NELER?

Genellikle dakikalar içinde geçen ancak 24 saate kadar uzayabilen, vücudun bir tarafında yüz, kol ve veya bacakta his kaybı, hareket kaybı, geçici körlük, konuşamama ya da konuşulanları anlayamama, çift görme, şiddetli baş dönmesi, denge kaybı ve şuur kapanması gibi belirtiler geçici iskemik atağın habercisi olabiliyo. Pıhtının erimesi halinde bu bulgular kayboluyor ve beyinde kalıcı hasar bırakmıyor.

GEÇICI İSKEMIK ATAK NEDEN OLUR?

Atakların bilinen en sık nedeni pıhtı. Pıhtı 3 kaynaktan birinden beyne ulaşıyor:

1.    Kalp (atrial fibrilasyon, kapak düzensizlikleri, enfarktüs, kalp cerrahisi sonrası gibi).
2.    Karotis (şah) damarı sertleşme ve/veya daralması.
3.    Beyin damarı sertleşmesi ve/veya daralması. 

HASTALAR NE YAPMALI?

Araştırmalara göre, geçici iskemik atak hastalarının en az % 30'unun, bir ay gibi kısa süre içinde bir atak daha geçirip kalıcı inme tehlikesi ile karşı karşıya kaldıklarını belirten Dr. Erdem, “Bu sebeple acil bir şekilde gerekli tetkiklerin yapılması, atağın nedeninin bulunması ve uygun tedavinin başlatılması hayati önem taşımaktadır” diyor.

GEÇİCİ İSKEMİK ATAK ARDINDAN YAPMASI HANGİ TESTLER YAPILMALI?

Geçici iskemik atak sonrasında önemle yapılması gereken testlere de değinen Girişimsel Nöroradyoloji Uzmanı, “Öncelikle kan paneli, şeker ve elektrolit değerleri ile, kan basıncı tetkikinden sonra hastadan kalp EKG ve ekosu, karotis dopler ultrasonografisi ve beyin MRI ve MR Anjiosu yapılmalıdır. Gerekli görülmesi halinde, beyin CT anjiosu da yapılabilir. Bu testler sayesinde sorunun kaynağı tespit edilir ve sağlıklı bir tedavi planlaması yapılabilir” bilgisini paylaşıyor.

GEÇİCİ İSKEMİK ATAK TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Geçici iskemik atak teşhisinden sonra eğer pıhtı kaynağı kalp ise kan sulandırıcı ilaç tedavisinin çoğunlukla yeterli olduğunu dile getiren Doç. Erdem, “Karotiste (şah damarı) bir darlık tespit edilmesi ve darlığın %60’ın üzerinde olması durumunda stentle tedavi önerilebilir. Atak sebebi olarak beyin damarlarında bir darlık ya da tıkanıklık tespit edilmesi halinde balonlama ya da stent yöntemi ile sorun tedavi edilir ve kalıcı hasar önlenebilir” diyor.

VİDEO: FELÇLİ AYAĞI DÜZELTEN AMELİYAT