ERCP nedir, hangi durumlarda ve nasıl yapılır? ERCP'de hasta uyutulur mu?

ERCP NEDİR?

ERCP yani Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi; karaciğer, safra kesesi, safra kanalları ve pankreas kanalı gibi bölgelerdeki sorunları teşhis ya da tedavi etmek için uygulanan ileri bir endoskopik tanı ve tedavi yöntemidir.

"ERCP ne demek?" veya "ERCP açılımı nedir?" gibi sorular, daha kısa bir tanımla, safra ve pankreas kanalı endoskopisi olarak da yanıtlanabilir.

Hem endoskopik hem de radyolojik bir işlem olan ERCP, vücutta kesi açılmadan sindirim boşlukları kullanılarak uygulanan bir yöntemdir.

Hastanın ağzından onikiparmak bağırsağına ulaşılmaktadır. Safra yollarının görüntülenmesi için de bu bölgeye bir madde verilir. Böylece içeriden alınan görüntü ekrana yansıtılır. ERCP tanı ve tedavi için uygulanabilir. Hasta bu yöntem sırasında anestezi ekibinin vereceği sedasyon ilaçları etkisiyle uykuda olur ve herhangi bir şey hissetmez.

ERCP, bu konuda eğitim almış gastroenteroloji uzmanları tarafından yapılmaktadır. Sindirim sistemi boşluklarından uygulandığı için de işlem sonrasında iltihap riski görece daha azdır.

ERCP KİMLERE YAPILIR? ERCP HANGİ DURUMLARDA YAPILIR?

ERCP'nin en sık yapılma sebebi safra yollarında taş olmasıdır.

Safra kesesinde bulunan taş bazen ana safra kanalına düşer ve tıkanıklığa neden olur. Böyle durumlarda hastada kusma, karın ağrısı, ateş, bulantı ve sarılık görülür. Bazen de bu taşlar pankreas kanalına zarar verir. ERCP, bu durumlarda kullanılır. Ayrıca safra yolları ve pankreas tümörlerinde, safra yolu darlığında, safra yollarında kaçaklarda, bazı pankreas hastalıklarında da ERCP yapılır.

ERCP İŞLEMİ NASIL YAPILIR?

İşlem öncesinde hastanın aç olarak hastaneye gelmesi gerekir. Diğer endoskopik yöntemlere göre farkı hastanın ERCP sonrasında 1 gün kadar hastanede kalması, normal beslenme sistemine dönene kadar takip edilmesidir. Gastroenteroloji uzmanı hastaya değerlendirmelerinde özel olarak bir şey söylediyse hastanın uygulaması gerekir. Hastanın kullandığı ilaçlar, alerjisinin olup olmadığı da doktora bildirilmelidir.

ERCP öncesinde hastaya anestezi uygulanır. Bir endoskopi cihazı ile hastanın ağzından girilir, yemek borusu, mideyi takip ederek onikiparmak bağırsağına ulaşılır. Buradan da safra kanalının ve pankreas kanalının ortak noktası olan papilla bölgesi bulunarak safra yolları ve pankreas kanalı görüntülenir.

Görüntü alınması gereken bölgeye kontrast sıvısı denen bir sıvı verilerek oluşan görüntüler değerlendirilir ve bu sayede normal veya normal dışı özellikler tespit edilebilir.  Eğer tedavi uygulanacaksa cihazın ucuna farklı mikro cihazlar yerleştirilerek tedavi sağlanır.

Örneğin taş kırma, darlıkları genişletme, darlıklara stent konması, tümör olabilecek dokulardan örnek alma gibi işlemler bu mikrocihazlarla sağlanır. Hem tanı hem de tedavi süreci ortalama 30-60 dakika arasında sürer.

ERCP'DE HASTA UYUTULUR MU?

ERCP işlemi için bazı hastalara lokal bazı hastalara genel anestezi uygulanır. Buna gastroenteroloji uzmanı karar vermektedir.

ERCP SONRASI BESLENME NASIL OLMALIDIR?

Hastaların karın ağrısı ya da işleme pankreas iltihabı yoksa hastaların ağızdan beslenmesi yavaş yavaş artırılarak normal beslenme düzenine geçişi sağlandıktan sonra taburcu edilir.

Beslenme öncesinde yutma refleksinin normale dönüp dönmediği görülmelidir. Teşhis işlemlerinde normal beslenmeye geçilebilir. Ama eğer tedavi uygulandıysa hekim tarafından belirlenen süreye kadar sıvı ya da yumuşak gıdalar tüketilir. İşlemden sonra bir süre boğaz ağrısı, şişkinlik görülebilir. Bu sorunlar geçene kadar da sert, asitli, baharatlı besinlerden kaçınılmalıdır.

ERCP'DE STENT TAKILMASI SEBEBİ NEDİR?

Tıkanmış safra yollarının açılması için safra kanalına stent takılmaktadır. Burada amaç safranın bağırsağa aktarılmasının sağlanmasıdır. Hastanın durumuna göre parkütan veya endoskopik stent işlemleri uygulanmaktadır.

ERCP SONRASI NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?

Doktorun yazdığı ilaçlar düzenli kullanılmalı, evde dinlenmeli, işlemin yapıldığı gün önemli bir iş programı yapılmamalı, evde de hastaya eşlik edecek bir hasta yakını olmalıdır. Eğer istemeyen bazı belirtiler söz konusu olursa tedavinin yapıldığı hastaneye yeniden gidilmelidir. Bunlar içerisinde şu belirtiler yer alır:

- Ateş

- Üşüme

- Titreme

- Bulantı, kusma

- Çarpıntı

- Karın ağrısı

- Nefes darlığı.