Nijerya'daki Lassa Ateşi hastalığı nedir? Lassa Ateşi virüsü belirtileri nelerdir ve bulaşıcı mıdır? Türkiye için risk var mı?

Önceki yıllarda da salgınlara ve ölümlere yol açan Lassa ateşi hastalığı Nijerya’da yine salgın haline geldi, ülkede acil durum ilan edildi. Ocak ayında 258 kişiye özel cins bir sıçandan bulaşan lassa ateşi virüsü 41 kişinin canına mal oldu. Ölenlerin arasında sağlık görevlilerinin de bulunması, tıpkı Çin’de ortaya çıkan ve dünyaya yayılmaya devam eden yeni tip corona virüste (2019-nCoV) olduğu gibi endişelere yol açtı.

Hastalığın etkeni olan virüsün Batı Afrika’daki kemirgenlerin çoğunda endemik olarak bulunduğunu belirten Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Yasemin Akkoyunlu, hastalığın insana bulaşmasında vektör yani taşıyıcı olan sıçanların özel bir cinsinin bu bölgede yaygın olarak yaşaması nedeniyle hastalığın Nijerya’da ortaya çıktığını, ilk vakaların Nijerya’nın Lassa bölgesinde görülmesi nedeniyle de hastalığa Lassa Ateşi adının verildiğini söyledi.  

LASSA ATEŞİ HASTALIĞI NEDİR?

Yine Afrika'da görülen Ebola ve Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) ile benzer özellikler taşıyan Lassa ateşi, kanama ile seyredebilen, hayvanlardan insanlara bulaşan ateşli bir hastalık. Ölümcül olabilen Lassa ateşi hastalığı daha çok kasım-mart ayları arasında mevsimsel salgınlara yol açıyor.

NİJERYA’DAKİ LASSA ATEŞİ DÜNYA VE TÜRKİYE İÇİN TEHDİT OLUR MU?

Nijerya’daki Lassa ateşi salgınının Çin’de ortaya çıkıp global bir salgın haline dönüşen corona virüs gibi dünya için yeni bir tehdit olarak görülüp görülmeyeceğine ilişkin Dr. Akkoyunlu, “Lassa virüsünün insana temel bulaşı Batı Afrika’daki bu sıçanın idrar ve dışkıları ile temas olduğundan tüm dünya için yeni bir tehdit oluşturmamaktadır. Zaten etkenin bulaştığı insanların % 80’inde herhangi bir bulgu görülmemektedir” açıklamasında bulundu.

Enfeksiyon Uzmanı, hastalığı bulaştıran sıçan türünün Türkiye’de yaşamaması nedeniyle ülkemiz açısından da risk olmadığını sözlerine ekledi.

LASSA ATEŞİ HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Lassa ateşi belirtilerinin virüsle temastan 1-3 hafta sonra ortaya çıktığını ifade eden Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı, virüsün hem ölüme hem de ciddi ve kalıcı sağlık sorunlarına yol açtığının altını çizdi:  

“Yaklaşık % 80 hastada belirtiler hafif ve tanı konulamaz düzeydedir. Hafif belirtiler; ateş, baş ağrısı, genel kırıklık ve halsizlik şeklindedir. Enfekte kişilerin % 20’sinde semptomlar ciddileşebilir. Kanamalar (dişetleri, gözler veya burun kanamaları gibi), solunum sıkıntısı, tekrarlayan kusmalar, yüzde ödem, göğüs, sırt, karın ağrısı ve şok gelişebilir. Ensefalit, tremorlar ve işitme kaybı gibi nörolojik problemler de tariflenmiştir. İlk semptomların ortaya çıkmasından sonra iki hafta içinde çoklu organ yetmezliğine bağlı ölüm görülebilir (hastaneye yatırılan vakaların %15-20’si). Ölüm oranı gebelerde daha yüksektir, ayrıca düşüğe neden olabilmektedir. Vakaların yaklaşık 1/3’ünde değişik derecelerde sağırlık oluşabilir ve çoğunda da kalıcıdır.”

LASSA ATEŞİ HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?

Lassa ateşi hastalığını bulaştıran özel cins sıçanın, enfekte olduktan sonra uzun bir süre virüsü idrarıyla çıkardığını ifade eden Dr. Akkoyunlu, “Lassa virüsünün insanlara bulaşması en çok gıdalarla ve solunum yoluyla meydana gelir. Bu kemirgenlerinin çıkartılarıyla (idrar, dışkı) doğrudan temas, çıkartılarla kirlenmiş objelere dokunmak, kontamine gıdaları yemek veya açık yara ve kesiklerin maruziyetiyle enfeksiyon gelişebilir. İnsandan insana bulaş da söz konusudur. Özellikle sağlık bakım ünitelerinde, yeterli kişisel koruyucu önlemler alınmamışsa kişiden kişiye geçiş daha sık olmaktadır” dedi.

LASSA ATEŞİNDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI?

Hastalığın görüldüğü endemik bölgelere gidecek yolcuların, bu kemirgenlerle temastan kaçınarak Lassa virüsünün bulaşından korunabileceklerini belirten Doç. Dr. Yasemin Akkoyunlu “Gıdaların uygun şartlarda saklanması ve temizlik kurallarına dikkat edilmesi, kemirgenleri yaşam alanlarından nispeten uzak tutacaktır. Hastalığı bulaştıran kemirgenler Batı, Doğu ve Merkez Afrika’daki ormanlarda yaygın olarak bulunur. O bölgelere seyahat edeceklerin korunma önlemlerine uyması hastalığın yayılmasını önlemede kilit rol oynamaktadır. Tanı konulduğunda ise Ribavirin isimli antiviral tedaviye de yanıt oldukça iyidir. Bu konuda ülkemizde seyahat sağlığı ile ilgili hizmetler sunan Türkiye Hudut ve Sahiller Genel Müdürlüğü de gerekli bilgilendirmeleri yapmaktadır” şeklinde konuştu.

Virüs daha önce Mali, Togo, Gana, Liberya ve Sierra Leone gibi birçok Afrika ülkesinde görüldü. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre yılda 100 ila 300 bin kişide görülen virüs, ilk ortaya çıktığı 1969 yılından bu yana ortalama 5 bin ölüme yol açtı.

VİDEO: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ'NÜN ACİL DURUM İLANI NE ANLAMA GELİYOR? (30.01.2020)