Cilt kanseri nedir? Cilt kanseri belirtileri nelerdir?

CİLT (DERİ) KANSERİ NEDİR?

Cilt kanserleri, hiçbir uyarı vermeksizin normal deri üzerinde ortaya çıkabileceği gibi önceden var olan bir ben üzerinde de gelişebilir. Bu nedenle benlerin dikkatle izlenmesi gerekmektedir.

Hayatı tehdit eden cilt kanserine neden olan melanomun kaynağı; melanosit adı verilen hücrelerdir. Melanositler, deriye rengini veren ve bronzlaşmayı sağlayan melanin pigmentini üretirler. Melanom, melanositlerin anormalleşerek aşırı ve kontrolsüz çoğalmaları sonucu oluşur ve başka organlara yayılma potansiyeli taşır.

CİLT KANSERİ TÜRLERİ NELERDİR?

Cilt kanserinin 3 türü bulunur. Bunlar; bazal hücreli kanser, sküamoz hücreli kanser ve melanomdur. Bazı kanser türlerinin tedavisi kolayken, bazı türleri hayati tehdit oluşturabilir.

Bazal Hücreli Kanser

Cildin en üst katmanında bulunan bazal hücrelerde görülen kanser türüdür. Cilt kanserleri arasında en yaygın olan türdür. Çoğunlukla cildin güneş etkisine maruz kalan bölgelerinde oluşur. Bu kanser türü için risk grubunda bulunanlar, açık ten rengine sahip olanlardır. Hastalık ilerleyen yaşlarda, cilt üzerindeki yaralar, kabarıklıklar ve kırmızı lekeler şeklinde kendini gösterebilir. 

Skuamöz Hücreli Kanser

Skuamöz hücreli kanser, bazal hücreli kansere benzer özellikler gösterir. Farkları Skuamöz hücreli kanserin cildin orta ve dış katmanlarını oluşturan skuamöz hücrelerinde gelişmesidir.

Çoğunlukla UV ışınlarına maruz kalan yüz, saç derisi, boyun ve ellerde görülür. Ancak güneşe maruz kalmayan vücut bölgelerinde de ortaya çıkabilir. Belirtileri ve risk grubu bazal hücreli kansere benzerdir. Skuamöz hücreli kanserin yayılma ihtimali olduğundan erken tanı ve tedavisi önemlidir.

Melanom

Melanom cilt kanserlerinin en tehlikelisi ve en nadir görülen türüdür. Cilde rengini veren melanosit hücrelerinin kontrolsüzce çoğalması sonucu görülür. Genetik yatkınlık, UV ışınlarına maruz kalmak hastalığın nedenlerindendir. Tedavi edilmediğinde tüm vücuda yayılım gösterebilir. Vücudun herhangi bir yerinde siyah, kahverengi, mavi, mor lekeler şeklinde görülebilir. 

CİLT KANSERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Birçok kişi cilt kanseri fotoğraflarını ve nasıl göründüğünü merak ediyor. Cilt kanserinin en önemli belirtisi deride yeni bir leke veya lekenin büyüklüğü, şekli veya rengindeki değişikliktir.

Diğer bir önemli işaret, cilt lekesinin cildinizdeki diğer lekelerden farklı gözükmesidir. Buna çirkin ördek işareti de denir. Bu uyarı işaretlerinden birini gözlemlemeniz durumunda vakit kaybetmeden doktorunuza görünmelisiniz.

Diğer uyarı işaretleri:

-İyileşmeyen yara
-Pigmentlerin lekenin dışına taşarak etrafındaki deriye yayılım -göstermesi
-Kırmızılık veya sınırının ötesinde yeni bir şişlik
-Hassasiyetin artması- kaşıntı, hassasiyet veya ağrı
-Benin yüzeyinin değişmesi- tümsekleşme, kanama ya da nodül veya yumru şeklinde görünüm.

Normal bir benle melanom arasındaki farkı ayırt etmek bazen zor olabilir. Bu durumda doğru olan en kısa zamanda uzman bir dermatoloğa başvurmaktır.

CİLT KANSERİ NEDENLERİ VE RİSKLİ GRUPLAR 

Cilt hücrelerindeki DNA'ya zarar verdiği düşünülen ultraviyole (UV) ışınlarının asıl kaynağı güneş ışığıdır. UVA ve UVB de zaman içinde cilt kanserinin gelişmesini doğurabilmektedir.

Güneş ışığı dışında yapay ışıklar, güneş lambaları, solaryum gibi UV ışığı kaynakları da bu sonucu doğurabilen etkenlerdendir. Melanom dışı kanser tipini yaratan en önemli ışık kaynağı, UV ışık kaynağı olarak araştırmalarda gözlemlenmiştir.

RİSK FAKTÖRLERİ

Açık ten rengi: Cilt pigmentinizin (melanin) az bulunması UV radyasyonuna karşı sizi savunmasız kılabilir. Sarı veya kızıl saçlara ve açık renkli göz rengine sahip bireyler, kolayca güneşten yanabilir ve koyu tenli bir kişiye göre skuamöz hücreli karsinom gibi cilt kanseri türlerini geliştirme olasılığı fazla olabilir.

Aşırı güneşe maruz kalma: Güneşte uzun süre zaman geçirip UV ışığına maruz kalma ve herhangi bir güneş kremi ile korunma sağlanmaması ciltte kanser oluşum riskini arttır ya da neden olabilir.

Güneş yanığı: Geçmişte bir veya daha fazla kabarcıklı güneş yanığı geçirmiş olmak, ileride yaşayabileceğiniz skuamöz hücreli cilt karsinomu geliştirme ihtimalini arttırabilir. Yetişkinlikte gelişen güneş yanıkları da bir risk faktörüdür.

Kişisel bir kanser öncesi cilt lezyonu öyküsü: Kanser öncesi bir cilt lezyonuna sahip olmak, cilt kanseri riskinizi arttırabilir.

Kişisel bir cilt kanseri öyküsü: Önceden deride skuamöz hücreli karsinom gelişimi gözlemlendiyse, tekrarlanma olasılığı çok yüksektir.

Zayıf bağışıklık sistemi: Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçları kullananlar, lösemi veya lenforma hastaları ve organ nakli geçirmiş kişilerin cilt kanserine yakalanma olasılığı daha yüksektir.

Nadir genetik bozukluk: Kseroderma pigmentosomlu deri tipine sahip kişilerde güneş ışığına aşırı duyarlılık mevcuttur. Cilt kanseri gelişme ihtimali yüksek olan öznelerin başında gelirler.

HPV rolü: Yapılan araştırmalarda belirli bir cinste HPVler, patogenezinizde rol oynayabilir. Melanom dışı kanser türünün oluşumunda, nadir de olsa etkisinin olduğu gözlemlenmiştir.