BUN (Kan üre azotu) nedir? BUN değeri kaç olmalıdır? Düşüklüğü ile yüksekliği nedenleri ve belirtileri
Üre, azotlu maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasını sağlayan ve kandan böbrek aracılığıyla temizlenen bir moleküldür. Kandaki üre değerini bulmak için üre testi veya diğer ismi ile BUN (Blood Urea Nitrogen) testi yapılır. Peki BUN (Kan üre azotu) nedir? BUN değeri kaç olmalıdır? Düşüklüğü ile yüksekliği nedenleri ve belirtileri nelerdir? İşte ayrıntılar...
ÜRE NEDİR?
Kronik böbrek hastalığı, pek çok farklı duruma bağlı olarak gelişebilir. Hastalık sonucu böbrekte meydana gelen hasar, böbrek fonksiyonlarında bozulmaya neden olur. Dolayısıyla böbrek; vücuttaki atık maddeleri, zararlı bileşikleri ve fazla sıvıyı süzme görevini tam olarak yerine getiremez.
Üre, proteinlerin yıkımı sonucu oluşan azotlu bir bileşiktir. Proteinlerin yıkımı sonucu oluşan azot, zararlı bileşiklere dönüşerek vücutta toksik madde birikimine yol açabilir.
Üre, vücuttaki fazla azotun böbreklerden süzülerek idrarla atılmasını sağlar.
ÜRE DEĞERİ KAÇ OLMALI?
Rutin kan testleri ya da kanda sabit olarak bulunan üre azotunun ölçümü için kullanılan BUN (Blood Urea Nitrogen) testinde normal değerler yetişkinlerde 10 mg/dL-20 mg/dL arasındadır. Çocuklarda ise bu değerler 5 mg/dL ile 18 mg/dL arasında normal kabul edilmektedir.
Normal aralıklar, testin yapıldığı laboratuvar tarafından kullanılan referans aralığına göre küçük farklılıklar gösterebilir. Ayrıca testi yaptıran kişinin yaşına bağlı olarak da referans aralıkları değişebilmektedir.
Üre değerlerinin yaşla birlikte artış eğiliminde olduğu kabul edilmektedir. Bebeklerdeki seviye yetişkin insanlara göre daha düşüktür.
Normal hamileliklerde de üre değerlerinde bir miktar yükselme normal kabul edilebilmektedir. Sonuçları uzman bir doktorun değerlendirmesi gerekir.
ÜRE YÜKSEKLİĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Ürenin yüksek olması başta böbrek hastalıkları olmak üzere birçok sağlık sorununa işaret edebilir. Bu yüzden mutlaka kontrol altına alınmalıdır. Yüksekliğe neden olabilecek belirtilerden bazıları şu şekildedir:
-Kas zayıflığı
-Düzensiz uyku
-Halsizlik ve yorgunluk
-Mide bulantısı ve kusma
-Şuur bulanması
-Nefeste amonyak kokusu
-Ağız kuruluğu
-Ağızda yanma
-Baş ağrısı
-İştah kesilmesi
-Kilo kaybı
-Solunum düzensizliği
-Devam eden hıçkırık
-Anemi.
ÜRE DÜŞÜKLÜĞÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Nadiren yaşanan düşüklük, genellikle proteinden fakir beslenme veya aşırı su tüketiminden kaynaklanır. Düşüklük halinde oluşan semptomlar çoğunlukla ürenin düşmesine yol açan hastalıkların şikayetleri ile bağlantılı olsa da, sık tuvalete çıkma ve köpüklü idrar yaygın görülen belirtilerdendir.