Antibiyotik direncini engellemenin temel yolu: El yıkamak

Antibiyotik direncinin yarattığı tehlikeye dikkat çeken Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneğinden (KLİMİK) Prof. Dr. Alpay Azap, el yıkamanın, antibiyotik direnci ile mücadelede en etkili yöntem olduğunu söyledi, özellikle de hastane çalışanlarının el hijyenine dikkat etmesi gerektiğinin altını çizdi.

KLİMİK Yönetim Kurulu Başkanı Doktor Alpay Azap, 5 Mayıs Dünya El Hijyeni Günü öncesinde yaptığı yazılı açıklamada, Dünya Sağlık Örgütünce "Herkes için Temiz Bakım Sizin Ellerinizde" sloganıyla duyurulan bugünde, özellikle sağlık çalışanlarının el hijyenine uyumunun artırılmasının hedeflendiğini aktardı.

Ellerde 150 çeşit bakteri bulunduğunu, dokunulan her yüzeyden, her nesneden bakteri, virüs ve mantarların bulaştığını ve elleri yıkayana kadar bunların canlı kalabildiğini ifade eden Dr. Azap, "Saatte yaklaşık 25 kez elimizi ağzımıza, burnumuza, gözümüze götürdüğümüzden hastalıkların geçişinde eller çok önemli bir araç görevi görmektedir" dedi, hastanelerde tedavi gören hastaların 10'da birinde hastane enfeksiyonu geliştiğini ve bundan korunmanın en etkili yolunun el yıkamak olduğunu belirtti.

Dünya Sağlık Örgütü'nün, el hijyeni alanında çalışanlarla birlikte kampanyalar başlattığını, rehberler hazırladığını, bu kapsamda 2009'da konunun önemine dikkati çekmek ve farkındalık oluşturmak üzere 5 Mayıs'ın, Dünya El Hijyen Günü olarak ilan edildiğini belirten Azap, şunları kaydetti:

"İshale ve solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olabilen mikroplar, farkında olmaksızın sürekli gözlerimize, burnumuza ve ağzımıza dokunduğumuz için eller yıkanmadığı zaman kişiden kişiye geçip hastalıkların yayılmasına sebep olabiliyor. El hijyenini sağlamak, sıklıkla gereksiz antibiyotik kullanımı gözlemlenen ishal hastalıklarını yüzde 50, solunum enfeksiyonlarını ise yüzde 25 civarında engelliyor. Bu hastalıkların oluşumunu engellemek de antibiyotik kullanımını doğrudan azaltarak, antibiyotik direnci oluşma riskini büyük oranda düşürüyor. El yıkamak ayrıca antibiyotiklere karşı direnci olan ve tedavisi zor olan mikroplardan korunmamızı da sağlayabilir."

"TÜRKİYE ANTİBİYOTİĞİN EN ÇOK TÜKETİLDİĞİ ÜLKELERİN BAŞINDA"

Prof. Dr. Alpay Azap, hastane enfeksiyonlarına neden olan bakterilerin hastadan hastaya veya yüzeylerden hastaya, sağlık çalışanlarının elleri aracılığıyla geçebildiğini aktararak, hastaneye yatan hastaların 10'da birinde, yoğun bakım ünitesinde yatanların ise yaklaşık 3'te birinde hastane enfeksiyonu geliştiğini vurguladı.

ENFEKSİYON KONTROLÜNÜN EN TEMEL KURALİ EL HİJYENİ

Hastane enfeksiyonunun, hastanın yatış süresini ve sağlık maliyetini de artırdığını belirten Azap, antimikrobiyal direnç hakkında ise şu bilgileri verdi:

"Günümüzde, birden çok, hatta bazen onlarca antibiyotiğe dirençli bakterilerle karşılaşmaktayız. Bu bakterilerin neden olduğu hastalıklar için kullanılabilecek antibiyotik sayısı da giderek azalmaktadır, çünkü bakteriler kullanılan antibiyotiklerin her birine hızla direnç geliştirebilmektedir. Direncin gelişmesindeki en önemli faktörlerden birisi antibiyotiklerin çok yaygın kullanılmasıdır. Türkiye, dünyadaki tüm ülkeler arasında antibiyotiğin en çok tüketildiği ülkelerin başında gelir. Bunun bir sonucu olarak da tüm dünyada antibiyotik direncinin en yüksek olduğu ülkeler arasında yer alır. Direncin yayılmasını önlemenin önemli bir yolu ise enfeksiyon kontrol kurallarına uymaktır. Enfeksiyon kontrolünün en temel kuralı ise el hijyenidir. El hijyenine uyum arttıkça hastane enfeksiyonları azalacak, dolayısıyla da antibiyotik kullanımı azalacaktır. Bu da dirençli bakterilerin ortaya çıkmasını engelleyecektir."