Sektör temsilcileri yanıtladı: ÖTV düzenlemesi ve çip krizi ikinci el piyasasını nasıl etkiledi?

Hazırlayan - MURAT ŞAHİN / ntv.com.tr

Kasım 2020-Mayıs 2021 döneminde tarihinin en durgun dönemlerinden birini yaşayan ikinci el araç pazarı, Haziran ve Temmuz 2021 aylarınde biraz hareketlendi. ÖTV'deki matrah düzenlemesiyle birlikte ise Ağustos ayını bir önceki aya göre ortalama yüzde 10 oranında düşüşle kapattı. 

Tedarik ve stok sorunları nedeniyle sıfır kilometre araçlardaki fırsatları değerlendiremeyen tüketiciler Eylül ayı itibariyle yeniden ikinci ele yöneldi. 

"BELİRLEYİCİ OLAN SIFIR ARAÇ DURUMU"

ÖTV matrahındaki indirime rağmen bayilerde araç bulunamadığını belirten Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Başkanı Aydın Erkoç, "Bu durumda ikinci ele yöneliyor ve burada da fiyatlarda bir hareketlilik oluyor. Ama çok aşırı bir yükselme olmadı. Eğer fabrikalarda araç çok üretilir ve piyasaya çıkarsa o zaman ikinci elde yükselme olmaz. Ama araç girişi olmazsa ikinci elde yükseliş yaşanır" dedi. 

Erkoç, "Pazarda belirleyici olan sıfır araçlardaki arz ve talep dengesizliği ve arkadan gelen Covid-19 nedeniyle fabrikaların üretimi durdurmasıydı. Şu anda dünya genelinde fabrikalar tam kapasite çalışıyor. Sonrasında çip krizi denen birşey çıktı. Kasıtlı mı yapılıyor bu bilemiyoruz. Çipi dünyada tek kişi üretmiyor. Kore, Çin, Kanada ve Amerika üretiyor. Böyle bir varsayımdan dolayı bayiler araçların az geldiğini söylüyorlar ve araçları kıymetlendiriyorlar" diye konuştu.  

"ÇİP KRİZİ ÖTV ETKİSİNİ AZALTTI"

DOD Satış Müdürü Erol Gündoğan, ÖTV matrahındaki düzenlemeyle birlikte tercihlerin ilk planda sıfır araçlara yöneldiğini ancak çip krizinin sıfır araçlarda neden olduğu tedarik sorunu nedeniyle bunun pazar üzerinde etkisinin kısıtlı olduğunu belirtti. 

Çip krizi kaynaklı araç tedarik sorunun, ikinci el araçlara, özellikle de model yılı genç araçlara olan ilgiyi artırdığını dile getiren Gündoğan, "Ocak-Ağustos 2021 dönemi ile bir önceki yılın aynı dönemini karşılaştırdığımızda en yüksek artışın 0-1 yaş aralığındaki ikinci el araçlarda yüzde 28 seviyesinde olduğunu görüyoruz. Genel olarak ülkemizdeki araç parkının yaşlı olması ve son dönemde kur seviyelerine bağlı olarak artan araç fiyatları nedeniyle düşen alım gücü 7 yaş ve üzeri araçların el değiştirme oranını artırıyor. Yıllardır yüzde 60’ların altına düşmeyen bu oran içinde bulunduğumuz dönemde de yüzde 70 seviyesinde" dedi. 

"TALEBE BAĞLI FİYATLAR ÇIKAR"

Araç bulunabilirliğinin yanı sıra kur seyrinin de fiyatlar üzerinde ekili olduğunu belirten Gündoğan, "Mevcut koşulların devamı halinde ikinci el araç fiyatları talebe paralel yukarı yönlü hareket edecektir" diye konuştu. 

Tüketicilere, "İhtiyaçlarına paralel, bütçelerine uygun ve fiyat/performans oranı doğru bir araç bulduklarında değerlendirmelerini öneririm" diyen Gündoğan, "İlerleyen aylarda sıfır araç bulunabilirliği ve döviz kuru seyrine bağlı olarak fiyatlarda yukarı yönlü hareket çok olası olduğu için şu an ikinci el araç almak için doğru zaman" dedi. 

"TREND TEKRAR İKİNCİ ELE KAYIYOR"

Otomerkezi.net CEO'su Muhammed Ali Karakaş, çip probleminin 2022 yılının ilk çeyreğine kadar süreceğine dair öngörülerin paylaşıldığı bu dönemde, ikinci el araçlarda talebin artacağını söyledi.

Pandemiyle birlikte vatandaşların bulaş endişesiyle toplu taşıma araçlarını kullanmak istemediğini ve İstanbul'da İBB verilerine göre bu yıl 2019 yılıyla karşılaştırıldığında toplu taşıma aracı kullanımının yüzde 49 düştüğünü vurgulayan Karakaş, "Şehire dönüş, okulların açılması, ticari hayatın tekrar hız kazanması, aşı takviminin doğru işletilmesiyle birlikte Ekim ayı ve sonrasında otomobil ihtiyacının katlanarak artacağı bir döneme giriyoruz. Bireysel ve ticari kullanım ihtiyaçları doğrultusunda, ikinci el araç parkında yeterli arz varken Eylül ayı sonuna kadar tüketicilerin alım yapmasını tavsiye ediyoruz" dedi.  

"FİYATLARDA ARTIŞ BEKLENTİSİ YÜZDE 7-8"

2 yaşına kadar olan ikinci el otomobillerde ortalama yüzde 5 kadar kısıtlı bir fiyat düşüşü yaşandığını belirten Karakaş, "Yıl sonuna kadar kur, faiz ve sıfır kilometredeki stok kriterleriyle paralel olarak maksimum yüzde 7-8'lik bir artış beklentimiz var" açıklamasını yaptı.