Yumurta rezervinin doğurganlığa etkisi

Kadının doğurganlık potansiyeli, hamile kalma kapasitesidir. Yani bir kadının yumurtalıklarında bulunan foliküllerin (yumurtaların) sayısal olarak miktarını ve kalitesini ifade eder. Bir kadının yumurtalıklarındaki yumurta sayısı ve kalitesi, yumurta rezervi olarak adlandırılır. Özellikle ileri yaş, menopoz gibi durumlar yumurtalık rezervini zaman içerisinde ciddi şekilde etkiler ve azalmasına neden olur. 

Bir kadının yumurtalıklarındaki yumurta sayısı ve kalitesi, yumurta rezervi olarak adlandırılır. Özellikle ileri yaş, menopoz gibi durumlar yumurtalık rezervini zaman içerisinde ciddi şekilde etkiler ve azalmasına neden olur. Bu da doğurganlığı doğrudan olumsuz olarak etkileyen bir durum.

YUMURTA REZERVİNİN AZALMASI BELİRTİLERİ

. İki adet süresinin arasının kısalması,
. Adet ağrılarının azalması,
. Kanamaların şiddetlenmesi,
. Korunmasız cinsel ilişkiye rağmen çocuk sahibi olamamak, yumurta rezervi azlığı belirtileri arasında.

YUMURTA REZERVİ NEDEN AZALIR?

İleri yaş, sigara, yumurtalıkların alındığı ya da kistlerin çıkarıldığı yumurtalık operasyonları, endometriozis, kemoterapi ya da
radyoterapi, erken menopoz yumurtalık rezervini düşüren belli başlı nedenlerdir. Bunların dışında Mozaik Turner
Sendromu veya frajil X gibi gen anormallikleri gibi genetik rahatsızlıklar da düşük yumurtalık rezervine neden olur.

YUMURTA REZERVİ AZLIĞI NASIL ANLAŞILIR?

Eğer korunmasız birlikteliğe rağmen bir yıl boyunca çocuk sahibi olamadıysanız bir kısırlık durumu söz konusu olabilir. Kadın kısırlığında yumurtalık rezervinin düşüklüğü göz önünde bulundurulacağından yumurta rezervi testi, yani AMH testi yapılabilir. Bunun dışında adetin ilk günü yapılan ultrason incelemesi ile de görüntülenebilir.

YUMURTA REZERVİNİN AZALMASI HANGİ YAŞTAN SONRA HIZLANIR?

Eskiden 40 yaş riskli yaş kabul edilirken, 40 yaşından sonra yumurta sayısının çok belirgin bir hızla azaldığı söylenirdi. Zamanla 37 yaşın daha riskli bir yaş olduğu kabul edildi. Şimdi de dünyadaki verilere göre 35 yaşından sonra bu azalmanın hızlandığı söyleniyor. Artık kadınlardaki yumurta rezervi, yani yumurta sayısının azalması, hatta daha önemlisi yumurta kalitesindeki problemler daha erken yaşlara doğru geriledi. O yüzden bebek sahibi olmak için 35 yaşından sonra daha hızlı hareket etmek gerektiği belirtiliyor.

YUMURTA REZERVİ TESTİ/AMH TESTİ NEDİR?

AMH yani Anti müllerian hormon, yumurta rezervi değerini görmek için kanda aranan bir hormon çeşididir. Kadın menopoz yaşayana kadar yumurtalık foliküllerinden salgılanır. Eğer yumurta rezervi azsa kanda AMH düşüklüğü söz konusu olur.

AMH testi ortalama olarak aşağıdaki gibi değerlendirilir:

AMH 1,5 ng /ml’den azsa düşük yumurtalık rezervi,
AMH 1.5-4 ng /ml civarındaysa normal yumurtalık rezervi,
AMH 4 ng /ml’den yüksekse yüksek yumurtalık rezervi.

DÜŞÜK YUMURTA REZERVİNDE HAMİLELİK İÇİN NE YAPILABİLİR?

Düşük over rezervi olan ya da "poor responder" kötü cevaplı hastalarda protokoller tamamen hastaya göre ayarlanmak durumundadır.

Testte Anti müllerian hormon düşüklüğü görüldüğü takdirde farklı uygulamalar söz konusu olabilir. En çok tercih edilen uygulama tüp bebektir. Tüp bebek uygulaması ile mevcut yumurtalıklar güçlendirilerek döllenmeye hazır hale getirilir. Ancak yumurta rezervi az olduğu için embriyo miktarı da az olacaktır.

Ancak yumurtalık rezervi azlığında yapılan tüp bebek uygulamasında, diğerlerine göre farklı bir işleyiş söz konusu olabilir. Kullanılan ilaçların miktarı ve süresi değişebilir. Yumurta rezervi düşük olan herkes çocuk sahibi olamaz diye bir durum yok. Yumurta rezervi az olup kendiliğinden hamile kalanlar da var.

Rezervi ileri derecede kötü olan (yumurtalık rezervinin tamamen tükendiği ve yumurta elde edilemeyen, yumurtlama gerçekleşmeyen) durumlarda kendiliğinden veya ilaç tedavisi ile gebelik elde edilmesi mümkün değildir.

Tüp bebek tedavisi de yumurta toplanamadığı için mümkün değildir. Bu durumda yumurta bağışı veya evlat edinme gibi yöntemler tercih edilebilir.

YUMURTA REZERVİ VE KALİTESİNİ ARTIRMAK İÇİN NELER YAPMALI?

. Stresten uzak durmak,
. Sigara ve alkol kullanmamak,
. Beslenmeye dikkat etmek,
. Spor yapmak,
. Özellikle 35 yaşından sonra doktor kontrolü ile takviyeler kullanmak işe yarayabilir.