Çorum'da Orta Paleolitik Dönem'den izler bulundu

Çorum'da Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle Hitit Üniversitesi Arkeoloji Bölümünce yürütülen "Çorum Tarih Öncesi Dönem Yüzey Araştırması Projesi" kapsamında yapılan araştırmalarda Orta Paleolitik Dönem'den izler bulundu.

Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Araştırma Görevlisi Dr. Mehmet Ozan Özbudak'ın başkanlığında uzman arkeolog, akademisyen ve öğrencilerden oluşan ekip, 2020 yılında saha çalışmalarına başladı.

Çorum Belediyesi ve Hitit Üniversitesinin finansal desteğiyle merkez ilçe bölgesinde araştırmalarına yoğunluk veren ekip, yaklaşık 40'ı daha önceden bilinen 237 noktada genellikle çakmak taşından yapılmış "kesici ve delici aletler"e ait parçalar buldu.

"Araştırmalarımızı genişlettiğimizde daha eskilerine ulaşacağız"

Dr. Mehmet Ozan Özbudak, yüzey araştırmasında avcı toplayıcı döneme ait izlerin yanı sıra yaklaşık 8 bin 500 yıl öncesine ait, Çorum'daki ilk yerleşik hayata dair izlere de rastladıklarını söyledi.

Anadolu'nun arkeolojik açıdan zengin bir bölge olduğuna dikkati çeken Özbudak, "Anadolu'daki en eski insan kültürüne ait izler 1 milyon yıla kadar ulaşmakta. Özellikle Niğde'deki Kaletepe, Konya'daki Dursunlu gibi yerleşmelerden bunları biliyoruz. Bizim araştırmamızda şimdilik 200 bin yıla kadar ulaşan veriler bulduk" dedi.

Bu dönemin, milattan önce 250 bin-45 bin yılları arasını kapsayan "Orta Paleolitik Dönem" olarak tanımlandığını belirten Özbudak, laboratuvar ortamında ve "göreceli tarihleme" yöntemiyle yaptıkları inceleme sonucunda buldukları "kesici ve delici alet parçaları"nın 200 bin-100 bin aralığına ait olduğunu söyleyebildiklerini ifade etti.

"Göreceli tarihleme" yönteminin, arkeolojik buluntuların birbirleriyle karşılaştırılmasına dayanan bir yöntem olduğuna işaret eden Özbudak, "Belli taş aletler yapım gelenekleri ve teknikleriyle tanımlanıyor. Biz de arazide bulduklarımızla, tüm dünyaca kabul edilmiş tekniklere dayanarak Orta Paleolitik Dönem'e işaret ediyoruz. Araştırmalarımızı genişlettiğimizde daha eskilerine ulaşacağız" diye konuştu.

Özbudak, Kültür ve Turizm Bakanlığınca mayıs ayında arkeolojik kazı çalışmalarının sonuçlarını içeren kitapçıkta yüzey araştırması projesinin sonuçlarının da yayımlandığını söyledi.

Çorum'un çakmak taşı açısından zengin bir coğrafya olduğunu, bundan dolayı tarih öncesi döneme ait izlerin çakmak taşı bulunan alanlarda yoğunlaştığını dile getiren Özbudak, buralarda yaptıkları yüzey araştırmalarında tarih öncesi döneme ait binlerce parça bulduklarını belirtti.

"BU ÇALIŞMALARI KAZI ÇALIŞMASIYLA TAÇLANDIRMAK İSTİYORUZ"

Proje kapsamında, Çorum'daki ilk yerleşik hayata geçilen noktayı da belirlediklerini ancak alanın güvenliği için yerini belirtmek istemediğini dile getiren Özbudak, şöyle devam etti:

"Çorum'un en eski yerleşik insanlarına ait olduğunu düşündüğümüz, günümüzden yaklaşık 8 bin 500 yıl öncesine varan bir yerleşimdeyiz. Burada bir mağara var. Üzerindeki düzlükte de taş aletleri bulduk. Bunlar obsidyenden yapılmış. Obsidyenin buraya en az 300 kilometre uzaklıkta olduğunu söyleyebiliriz. Yapılan makroskopik analizler, bunların Orta Anadolu obsidyeni olduğunu gösteriyor. Yani o 'Neolitik Dönem' dediğimiz yerleşik yaşamın başladığı ve yeşerdiği dönemde Anadolu'da obsidyen ticaretinin burası üzerinden Filistin'e, Balkanlar'a, Ege'ye gittiğini biliyoruz. Bu sayede, burada yaşayan toplulukların dünya ile ilişki içinde olduklarını öğreniyoruz."

Özbudak, yüzey araştırmasında tespit ettikleri alanlarda arkeolojik kazı yapmayı hedeflediklerine dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Biz bu çalışmaları bir kazı çalışmasıyla taçlandırmak ve burada bulduğumuz sonuçları daha sağlam temeller üzerine oturtmak istiyoruz çünkü Paleolitik Dönem'den Osmanlı'ya kadar birçok şey bulduk ama özellikle ilk yerleşik toplulukların nasıl yerel iklim çağı kültürlerine evrildiğini bilmek için de Kalkaolitik dediğimiz yaklaşık milattan önce 6 binden 3 bin 500 yılları arasına tarihlediğimiz dönem hakkında da çok sayıda veri bulduk. Arkeolojik kazıyla bölgenin nasıl geliştiğine dair bilgileri çok daha sağlam bir zemine oturtabiliriz."

Özbudak, elde ettikleri bulguları Hitit Üniversitesi Arkeoloji Laboratuvarı'nda çeşitli işlemlerden geçirerek bilim dünyasına kazandırmaya başladıklarını sözlerine ekledi.