Güneş Patlaması nedir, neden olur? Güneş Patlaması'nın etkileri

Güneş püskürtüsü veya güneş patlaması, Güneş'in gaz yuvarında (atmosfer) gerçekleşen şiddetli patlamalara verilen addır. Bu patlamalar milyarlarca megaton gücünde olup, genelde saatte 1.000.000 km/saat hızla hareket ederler. Güneş patlaması nedeniyle Dünya atmosferine normalin üzerinde küçük dalga boylu radyasyon parçacıkları girer. Bu püskürtüler sonucunda yeryüzündeki iletişim ve güç ağları olumsuz yönde etkilenebilir.

Güneş patlamaları, Güneş atmosferinin bütün tabakalarını (fotosfer, korona ve kromosfer) etkiler, plazmayı onlarca milyon kelvine çıkarıp elektronları, protonları ve daha ağır iyonları neredeyse ışık hızıyla uzaya fırlatır. Ayrıca bütün elektromanyetik tayfa yayılmış radyasyon üretirler. Çoğu Güneş patlamaları, şiddetli manyetik alanların fotosfere girdiği Güneş lekeleri gibi aktif bölgelerde oluşur.

GÜNEŞ PATLAMALARININ TEKNOLOJİK ALETLERE ETKİSİ

Güneş aktiviteleri sonucu Dünya’nın manyetik alanında yaşanan değişimler jeomanyetik fırtınalara sebep olabiliyor. Güneş aktivitelerinin maksimuma ulaştığı dönemlerde (solar maksimum dönemlerinde) bu fırtınalar daha sık görülebiliyor.

Örneğin 1989 yılında güneş döngüsünün solar maksimuma ulaşmasından hemen önceki dönemde gerçekleşen şiddetli jeomanyetik fırtınalar Kanada'daki Hydro-Québec enerji ağının transformatörünü patlatmış, 9 saat süren elektrik kesintisi 6 milyondan fazla insanı etkilemişti. Kasım 2015’te güneş patlamalarının İsveç’te neden olduğu bir radar arızası ise birçok uçuşun iptal edilmesine, elektronik aletlerin ve GPS uydularının zarar görmesine yol açmıştı.

Bugüne kadar kayıtlara geçmiş en büyük jeomanyetik fırtına 2 Eylül 1859’da gerçekleşti. Carrington Olayı diye adlandırılan bu olay sırasında pusulası şaşan gemiler denizlerde yolunu kaybetmiş, bazı telgraf telleri alev almış, Karayipler ve Meksika gibi alçak enlemlerde yer alan bölgelerde kutup ışıkları görülmüştü.