Obruklar, yer altında zamanla çözünen kireç taşlarının boşluk oluşturması ve zeminin çökmesiyle oluşuyor.
Konya Ovası'nda iklim değişikliği, kuraklık ve kontrolsüz yer altı su kullanımıyla her geçen gün sayıları fazlalaşan obruklar, tedirginliği artırıyor.
Obruk oluşumunun son yıllarda hızla arttığı Karapınar ilçesinin kuzey batısında yer alan Reşadiye Mahallesi sınırları içinde bulunan Eşeli Yaylası'ndaki tarlalarda çok sayıda obruk oluşumu gözleniyor.
İki obruk arasının 5 metreye kadar düştüğü, çap ve derinlikleri farklı 100'den fazla çöküntünün olduğu yerde havadan çekilen fotoğraf karesine 24 obruk giriyor.
Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, çok sayıda obruğun oluştuğu yerde çöküntülerin arttığını söyledi.
Reşadiye Mahallesinde 2000'li yıllarda görülmeye başlayan obruk oluşumlarının sayısının arttığına işaret eden Arık, şöyle konuştu:
"Obruklar, 2007'den sonra hemen her yıl birkaç tane oluşarak bu bölgede yaygınlaştı. Obruklar yan yana, birbirine oldukça yakın. Bu derinlikteki obrukların en yoğun olduğu bölgedeyiz. Bu bölgede tarımsal alanlar var. Bu alanda meydana gelmiş obruklar, bazıları da yerleşim alanlarının içinde. O nedenle tehlike arz ediyor. Bölgedeki obruklar, 2000'li yıllardan sonra devam eden kuraklık ve tarımsal sulamadan kaynaklı yeraltı suyu kullanımı nedeniyle sayıca giderek artmış vaziyette."
Arık, tarımın yaygın olduğu alanda sayıca çok fazla obruk olduğuna işaret ederek, şunları söyledi:
"Bir tarlada 8 obruk var, oluşumu da devam ediyor. Uydu görüntülerinde burası elek gibi, bir ay yüzeyi, sanki kraterlerin yoğun olduğu bir bölge gibi görünüyor. Aynı tarlada 8 obruk oluşması ciddi bir problem. Geçmişte obruklar daha yüksek yerlerde ve insanların yaşamadığı alanlarda meydana geliyordu ve biz yer bilimcileri için de ilginç karstik şekiller olarak görülüyordu. Ancak son yıllarda oluşan obruklar artık yerleşim alanlarına, tarım ve yatırım alanlarına çok yaklaşmış vaziyette. Bu nedenle tehlike arz ediyor."
Son haftalarda aynı bölgede yeni obrukların oluştuğunu vurgulayan Arık, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Obruk oluşmaya devam ediyor. Sadece 6 civarında obruk, son iki hafta içinde meydana geldi. Hemen batımızdaki Mısırlı Yaylası'nda, biraz daha doğumuzdaki Ekmekçi Yaylası'nda ve daha güneydeki Hotamış bölgesinde obruklar oluşuyor. Oluşmaya devam ediyor. Bu yıl içinde bölgedeki oluşan obruk sayısı 10'un üzerinde. Yılın bitmediği bir dönemi yaşıyoruz. O nedenle bundan sonraki dönemde yeni tarım sezonu başladığı zaman oluşacak obruklardan da endişeliyiz. Sayının giderek artacağını öngörüyoruz."
Arık, Konya'daki obrukların, AFAD'ın Afet Riski Azaltma Sistemi'nde (ARAS) kaydedildiğini anımsatarak, "İrili ufaklı bunların dışında epeyce bir çökme yapısı var. Sayı çok önemli değil. Sayı artıyor, belki binleri bulabilir. Ürkütücü derinlikli, en son meydana gelen açık kuyu şeklindekilerle beraber 620 obruk var." diye konuştu.
