Ağaç kütüklerindeki yaraları inceleyerek orman yangınlarını araştırdılar

İstanbul Teknik Üniversitesi Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Doktora öğrencisi Evrim Ayşe Şahan, Tez Eş Danışmanı Prof. Dr. Nesibe Köse ile birlikte 'Batı Anadolu'daki Karaçam Ormanlarının Yangın Tarihi' adlı doktora tez çalışması hazırladı.

3 yıl süren çalışmada Bolu, Kütahya ve Isparta'da bulunan 10 yöreden örnekler alındı. Alınan örnekler sonrası 10 yöreye ait yangın kayıt defterleri incelendi. 

"ÖNCEDEN 10- 12 YIL PERİYOTLARDA ORMANLAR YANIYORDU"   

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Orman Botaniği Anabilim Dalı Prof. Dr. Nesibe Köse, "Karaçam ormanlarının, iklim değişikliği altında yangına karşı verdikleri tepkilerin nasıl olduğunu açıklamak için TUBİTAK destekli bir proje yürüttük. Projeye başladığımızda 300 yıla ulaşmaya çalışıyorduk, ancak Türkiye'de 600 yıla yakın ağaçlara ve ormanlara denk geldik" şeklinde konuştu.

Çalışma sonrası ilginç sonuçlara ulaştıklarını belirten Köse, "Son 100- 150 yılla varan dönemde orman yangınlarının büyüklüklerin de bir azalma meydana geliyor. Ağaçlar bu dönemde bireysel olarak yansalar da bu yangınlar geniş alanlara sıçramıyor. Ancak önceden 10- 12 yıl periyotlarda ormanlar yanıyordu" dedi.

"600 YILLIK ORMAN TARİHİNİ İNCELEDİK"   

Prof. Dr. Nesibe Köse, sözlerine şu şekilde devam etti:   

"Bu çalışma için araziye çıktığımız zaman genellikle kesilmiş olan ağaçların kütüklerinde bulunan yangın sonrası yaralardan ilerliyoruz. Ağaçlar her yıl bir yıllık halka meydana getiriyor. Bu şekilde hem yangınların meydana geldiği yıllar tarihlendirebiliyoruz, hem de hangi mevsimde bu yangınların oluştuğunu gözlemleyebiliyoruz.  Bu çalışma için Türkiye'de 600 yıllık bir orman tarihine ulaştık. Bu yöntemi her ağaç türünde uygulama şansımız yok"

Orman yangınları tarihine nasıl ulaştıklarından bahseden Prof. Dr. Nesibe Köse, "Bugün çok gündem olan kızılçam ormanlarındaki yangın ağaçların tepelerine de sıçrıyor. Bu yangın ağaçların ölümüyle sonuçlanıyor. Ancak Karaçam ağaçlarında sadece ormanın dibinde var olan örtü yanıyor. Bu da kabuk üzerinde canlı doku da yara oluşturuyor. Bizler de orman yangınları tarihine buradan ulaşıyoruz" sözlerini kullandı.

"YANGIN SIKLIĞININ DA DÜŞÜŞ SÖZ KONUSU"   

Çalışmanın 3 yıl sürdüğünü söyleyen İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Doktora öğrencisi Evrim Ayşe Şahan, "Proje 2019 yılında başladı. Toplam üç büyük bölge ve 10 yörede örnekleme yaptık. Bu yerler arasında Bolu, Kütahya ve Isparta yer alıyor. Aynı zamanda yangın kayıt defterlerini de inceledik. Kütahya ile ilgili sonuçlarımızı yeni yayınladık. Yangın sıklığının 20'inci yüzyıl başından itibaren ciddi bir düşüş meydana geldiğini gördük. Aynı zamanda yanan alan büyüklüğünün de düştüğünü saptadık" diye konuştu.

Şahan, "Yangın sayısı 19'uncu yüzyılda daha fazlayken 20'inci ve 21'inci yüzyılda bu sayının azaldığını görüyoruz. İyi yanı, bu alanlarda ormancılık politikalarının ve müdahale yöntemlerinin iyi olduğu. Ancak kötü yanı ise bu kadar uzun süre bu alanlarının yanmaması durumu alandaki yanıcı maddenin birikmesine yol açıyor. Bu birikmeyse meydana gelebilecek yangınların çok şiddetli yangınlar olabileceğini ön görüyoruz" şeklinde konuştu.