Türkiye'nin en eski eğitim kurumu olan Bursa’daki Hoca İlyas Ortaokulu, tam 556 yıldır kesintisiz eğitim hayatına devam ediyor.
1468 yılında Fatih Sultan Mehmet döneminde, İstanbul'un fethinden 15 yıl sonra inşa edilen bu tarihi okul, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e, milli mücadeleden modern Türkiye’ye uzanan bir döneme tanıklık etti.
Hoca Mehmet Çelebi tarafından babası Hoca İlyas adına yaptırılarak vakfedilen okul, adını kurulduğu günden bu yana korumayı başaran nadir eğitim kurumlarından biri.
Okul, tarih boyunca birçok zorluğu atlatarak günümüze ulaştı. 1855 yılında yaşanan büyük Bursa depreminde tamamen yıkılan bina, 1910 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yeniden inşa edilerek eğitim hayatına kaldığı yerden devam etti.
Milli Mücadele döneminde ise Bursa'yı işgal eden Yunan kuvvetleri tarafından karargah olarak kullanılan bina, işgalin sona ermesinin ardından tahrip edilmişti. O dönemde 1.050 kuruşluk harcamayla onarılan okul, bu zorlu sürecin ardından tekrar öğrencilerini ağırlamaya başladı.
Hoca İlyas Ortaokulu Müdür Yardımcısı Ömer Kadri Bozali, okulun eğitim faaliyetlerini hiç kesintiye uğratmamasının altını çizerek, "Bu okul, 1468’den bu yana aynı mekânda faaliyet gösteren köklü bir eğitim yuvası. Depremler ve savaşlar görmesine rağmen, günümüzde hala öğrencilerine eğitim vermeye devam ediyor. Kurulduğu günden bugüne 2 devlet, 30 padişah ve 12 cumhurbaşkanı dönemi gördü" diye konuştu.
Hoca İlyas Ortaokulu, tarih boyunca birçok önemli ismi mezun etti. Eğitimci Ömer Kadri Bozali, okulun bünyesinde görev yapmış ve mezun olmuş ünlü isimleri şu şekilde sıraladı: "Ünlü karikatürist Cemal Nadir burada resim öğretmenliği yaptı. Türkiye'nin tanınan kadın bilim insanlarından Muazzez İlmiye Çığ’ın babası Hafız Zekeriya İtil de okulda öğretmenlik yaptı. 1980’li yıllarda Milli Eğitim Bakanı olan Orhan Cemal Fersoy, dönemin Milli Savunma Bakanı Ümit Halit Bayülgen ve Kara Kuvvetleri Komutanı Nurettin Ersin gibi isimler bu okuldan mezun oldu. Ayrıca sanatçı Altan Erbulak ve GATA Başhekimliği yapan Prof. Dr. Çetin Gürler de buradan mezun olan tanınmış simalar arasında."
Okulun mezunlarından Muhsin Özyıldırım, Hoca İlyas Ortaokulu’nun aile tarihiyle bütünleştiğini belirterek, "Dedem, bu okulun ilk öğretmenlerinden ve müdürlerindendi. Annem, babam, dayım ve teyzem burada okudu. Ben ve yeğenlerim de bu okuldan mezun olduk. Okulun bizim üzerimizdeki yeri çok özel" dedi.
Benzer duyguları paylaşan bir diğer mezun Hüseyin Özler, "1966 yılında mezun oldum. O dönemde bile bu okul prestijliydi. Burada okumak ayrıcalıktı. Bugün hala eğitimin devam ettiğini görmek çok gurur verici," ifadelerini kullandı.
Hoca İlyas Ortaokulu, sadece bir eğitim kurumu olmanın ötesinde, Türkiye’nin tarihine tanıklık eden bir kültürel miras olarak da önem taşıyor.
Okul, kurulduğu günden bu yana ismini koruyarak, eğitimde köklü geleneğini sürdürüyor. Müdür Yardımcısı Bozali, "Okulumuz, kuruluşundan bu yana ismi değişmeyen nadir kurumlardan biri. Bu tarihi mirası geleceğe taşımaktan gurur duyuyoruz," dedi.
Bugün hala ders zilinin çaldığı Hoca İlyas Ortaokulu, geçmişiyle gurur duyan öğrencileri ve mezunlarıyla birlikte, geleceğe ışık tutmaya devam ediyor.
