Samanyolu'ndaki başıboş kara delik doğrulandı

Bilim insanları 2022'in başlarında ilk önce anlamlandıramadığı bir veri setine ulaştı. Yapılan incelemeler gezegenimiz Dünya'nın da bir parçası olduğu Samanyolu Galaksisi içerisinde aykırı bir gök cismi tespit etti.

Söz konusu cismin başıboş dolaşan bir kara delik olduğu öne sürüldü. Bu Uzay boşluğunda sık rastlanan bir durum değil. Kütlece çok ağır olan kara delikler etrafındaki maddeleri kendilerine çekerler.

Bu veriler bir başka bilim insanı ekibi tarafından yeniden analiz edildi. İki grup da aynı sonuca ulaştı. Söz konusu nesnenin Samanyolu Galaksisi içerisinde uzay gezginliği yapan bir kara delik olduğu tespit edildi.

Öte yandan Berkeley Üniversitesi'nde bir grup araştırmacı farklı bir sonuca ulaştı. Casey Lam ve Jessica Lu'nun yaptığı çalışmada söz konusu nesnenin bir nötron yıldızı olabileceği belirtildi.

Bilim dünyasındaki bu tartışma karanlık objeler için yeni bir araştırma metodunun doğmasına neden oldu. Araştırmacılar bu objelerin yerçekimsel alanlarının başka yıldızların yanından geçerken ışığı nasıl eğip çarpıttığını inceledi.

Yerçekimine yapılan bu mikro mercekleme ile karanlık olduğu için görülemeyen maddenin tespiti yapılabildi. Lu, "Mikro mercekleme ile bu yalnız, kompakt nesneleri inceleyip tartabiliyoruz. Sanırım bu karanlık nesnelere başka bir şekilde görülemeyecek yeni bir pencere açtık" dedi.

Kara delikler yaşamlarının sonuna ulaşmış ve dış malzemelerini fırlatmış büyük kütleli yıldızların çökmüş çekirdekleri olarak tanımlanıyor. Kısa ömürlü olarak kabul edilen kara delik öncüsü yıldızların bile Güneş'ten kütle olarak en az 30 kat daha büyük olduğu belirtiliyor.

Bilim insanlarının tahminlerine göre evrende kimseye zararı olmadan sessizce sürüklenen kara delik sayısı 10 milyon ile 1 milyar arasında değişiyor. İki uç arasındaki farkın bu kadar çok olmasının sebepleri arasında kara delikleri bulmanın zor olması ve bu nesnelere dair bilgilerimizin oldukça sınırlı olması.

Kara deliğin etrafındaki uzaydan X-ışınları üreten bir süreç olan algılayabildiğimiz hiçbir ışık yaymazlar. Yani bir kara delik hiçbir şey yapmadan öylece duruyorsa, onu tespit etmemizin neredeyse hiçbir yolu yoktur. Sadece buralara doğru bir madde çekildiğinde onun ışığını tespit edebiliyoruz ve orada bir kara deliğin olduğunu söyleyebiliyoruz.

Bir kara deliğin sahip olduğu şey ışığın kaçmasını bile engelleyecek aşırı güçlü bir yerçekimi alanıdır. Işığın pozisyonu değiştiği için kara deliklere doğru çekilen yıldızlar olduklarından daha yakın ve parlak gözükürler.

2011 yılında Hubble'ın tespit ettiği veriler de bunu gösteriyordu. Dünya'dan yaklaşık 5 bin 153 ışık yılı uzaklıktaki OB110462'yi tespit eden bilim insanları nesneyi yakından incelemek istedi. 2017 yılına kadar 8 farklı inceleme yapıldı.

Söz konusu nesnenin Güneş'ten 1.6 ya da 4.4 kat daha ağır olduğu tespit edildi. Berkeley'deki nötron yıldızı tezinin temel dayanağı da bu veri. Eğer bu cismin kara delik olduğu matematiksel olarak kanıtlanırsa hakkında çok az şey bildiğimiz bu cisimlere dair yeni bir şey öğrenmiş olacağız.