Küresel ısınma kapımızda: Kuzey buzulları üçte bir oranında küçüldü

İklim bilimcilere göre kutup sıcaklıklarının yükselmesi ve buzulların hızla erimesi şimdiden milyonlarca insanın yaşadığı Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya’yı etkilemeye başladı.

Kar fırtınaları, yoğun kış sıcakları ve sel felaketlerinin yükselen sıcaklıklarla alakalı olduğunu açıklayan bilim insanları atmosferde önemli değişikliklerin yaşandığını ve bu durumun insan kitlelerinin kabalalık olarak yaşadığı bölgeleri etkilemeye başladığını açıklıyor.

Kuzey buz örtüsünün 1970’li yıllardan beri küçüldüğü ve hacminin üçte birini şimdiden kaybettiği biliniyor.

Fakat yakın zamanda Rusya’nın kutup bölgesinde ölçülen sıcaklıkların normalin 33 ila 20 santigrat derece üstünde olması bilim insanlarını şoke etti.

Rutgers Üniversitesi’nden Arktik iklim uzmanı Prof. Jennifer Francis’e göre buz seviyeleri kasım ayı itibariyle tarihin en düşük seviyesine geldi.

Buzullarda yaşanan bu sıcaklık yükselişinin iklimi etkilememesinin imkansız olduğunu belirten Francis, hali hazırda yaşanan ani iklim kırılmalarının etkilerinin katlanarak artacağını ve buzullarda yaşanan bu değişikliğin güneyde yaşanan iklim değişikliklerini tetikleyeceğini söylüyor.

Kuzey Kutbu’nda yaşanan bu hızlı değişimin sebebi, Antarktika’dan farklı olarak eriyen buzulların altında yatan karanlık okyanusun açığa çıkması ve gün ışığını daha fazla absorbe etmesi. Bu durum erimeyi ve ısınmayı sürekli olarak artıran bir döngü yaratıyor.

Bu döngü kutup bölgeleri ve aşağı enlemler arasındaki sıcaklık farklarını daraltıyor.

Troposfer seviyesinde yüksek sıcaklık değişimlerine sebep olan ve iklimin düzenlenmesini etkileyen jet stream rüzgarlarını dönüşüme uğraması bu daralmadan kaynaklanıyor.  

Soğuk kuzey ve ılık güney arasında esen rüzgarlar böylelikle dava kıvrımlı hareket ederek soğuk ve sıcak hava dalgalarının normal seyrinden farklı olarak daha büyük yoğunlukla taşıyor.

Jet stream rüzgarlarının aşağı yönlü hareketleri büyük soğuklukları taşırken, yukarı yönlü hareketleri ise aynı şekilde sıcaklık dalgalarını taşıyabiliyor.

Bu durumun 2009 ile 2014 arasında Kuzey Amerika ve Avrupa’da yaşanan büyük kar fırtınaları ve yarattığı milyarlarca zararla ilişkili olduğunu düşünülmekte.

Aynı zamanda ABD’nin Kaliforniya bölgesinde yaşanan şiddetli kuraklıkların da aynı etkinin sonucu olarak ortaya çıktığı düşünülüyor.

Jet stream rüzgarlarının normal dışı, düşük hızla ve kıvrımlı hareket etmesi, 2010 yılında Pakistan’da 2 bin kişinin ölümüne ve 20 milyon kişinin hayatının etkilenmesine sebep olan sel felaketi ve aynı yıl Rusya’da 50 bin kişinin ölümüne ve 15 milyar dolarlık ekinin yok olmasına sebep olan yüksek sıcaklık, orman yangınları felaketleriyle ilişkili olarak değerlendiriliyor.

Bilim insanları kuzey buzullarının hızla erimeye devam etmesine sebep olan sıcaklık değişimlerinin önlenemeyen döngüsünün gelecekte daha da olağanüstü ilkim değişikliklerine sebep olabileceği ve insanoğlunun bir an önce harekete geçmesi gerektiğini düşünülüyor.