Erzurum, Pehlivanlı Mahallesi'ndeki Soğukluk Mağarası ilçe merkezine 44 kilometre mesafede bulunuyor. Yaklaşık 1600 metre rakımdaki küçük mağaranın yaz-kış sıcaklığı değişmiyor.
Sıcaklığın hep 0 derece olarak ölçüldüğü mağara, yaz aylarında soğuk hava deposu olarak kullanılıyor. Yaz aylarında 30 derece ve üzerine çıkan sıcak havaya rağmen mağaradaki hava insanı üşütüyor.
Evlerinde buzdolabı olmasına rağmen mahalleli, başta su olmak üzere günlük tükettikleri sebze ve meyvelerini Soğukluk Mağarası'nda saklıyor.
Mağaranın karşısındaki alabalık tesisinin işletmecisi Ali Koçak, 200-250 yıl önce Pehlivanlı Mahallesi'nde yaşayan atalarının barut çıkarıp satarak geçimlerini sağladıklarını belirterek, "Bu mağaranın tam üzerinde barutun hammaddesinin ocak ağızları vardı. Büyüklerimiz buradan içeri girerek çıkardıkları hammaddeden barut yaparlardı. Ocaklara inen büyüklerimiz dağın altında büyük bir göl olduğunu söylerlerdi. Bu göldeki serinliğin dışa vurduğunu anlatırlardı" dedi.
Babasının soğukluk mağarasının önüne taştan kurun yaptırdığını ancak definecilerin bölgeyi tahrip ettiğini ifade eden Koçak, "Bu mağara yeniden düzenlenip halkın hizmetine sunulursa büyük ilgi görür. Biz yapalım dedik gücümüzü aşıyor. Eğer burası yeniden düzenlenirse hem yöre halkının ihtiyacı giderilir hem de turizme bir hizmet olur" diye konuştu.
