Edirne'de 1400 yıllık 'Kakava ateşi' yandı

Edirne'de her yıl 5-6 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirilen UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Listesi'ndeki Kakava ve Hıdırellez Şenlikleri, yağmur altında coşkuyla kutlandı.

Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin yapıldığı Sarayiçi Ermeydanı’nda hazırlanan dev ateş etrafında toplanan binlerce vatandaş, dokuz sekizlik roman ezgileriyle gönüllerince doyasıya eğlendi. 

Edirne Belediyesi tarafından düzenlenen Kakava Şenlikleri için yaklaşık 5 ton odundan hazırlanan dev ateşi, Edirne Valisi Ekrem Canalp, Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan ve protokol üyeleri hep birlikte yaktı. Sağanak yağış altında yakılan bin 400 yıllık kadim ateş, hem görsel şölen oluşturdu hem de katılımcıları ısıttı.

Katılımcılara etli pilav ve ayran ikramı yapılan şenlikler nedeniyle yurtiçinden ve yurtdışından binlerce ziyaretçi kente akın etti. Sarayiçi'ne gerek araçlarıyla gerekse yaya olarak ulaşmaya çalışan ziyaretçiler, yoğun kalabalık nedeniyle şenlik alanına ulaşmada güçlükler çekerken kentteki tüm otel ve pansiyonların tam doluluk oranına ulaştığı kaydedildi.

KAKAVA NEDİR?

Kakava, Roman kültürüne ait bir gelenek. Kökenlerini Mısır ve Ön Asya'dan alan Kakava’nın tarihi trajik bir olaya dayanır. Çingene inanışlarına göre Kakava, Mısır ve Ön Asya kökenli bir inanç olarak kabul edilir. Eski Mısır'da Firavun'un Koptlar ile birlikte yaşayan bir halkın varlığından bahsedilir ki, bunlar Romanlardır. Firavun onlara zulmeder. Kaçmaya çalışan bu halkın peşine düşen Firavun'un askerleri sularda boğulup ölürler.

Geride kalanlar ise kutlu bir kişinin tekrar gelip kendilerini kurtaracağına inanırlar. O gün 6 Mayıstır. O sabah Çingeneler akarsulara inerler ve çılgınca eğlenirler. Bu efsanede dikkati çeken husus tıpkı Musa'nın önderliğinde İbranilerin Kızıldenizi geçmesine birebir benziyor olmasıdır. Birçok kişiyse bu iki olayın aynı anda yaşandığını ve Romanların, dünyaya Mısır'dan yayıldığını söyler.

KAKAVA ŞENLİKLERİ NEREDE KUTLANIR?

Kakava şenlikleri Türkiye'de Edirne ve Kırklareli başta olmak üzere Romanlar'ın çoğunlukta olduğu hemen her yerde kutlanır.

UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi'ne giren Kakava şenlikleri bu sene 5-6 Mayıs'ta Edirne Sarayiçi'nde düzenlenecek.

KAKAVA ŞENLİKLERİ NASIL YAPILIR?

Tarihi kökenine sadık kalınarak su kenarlarına inilir ve eğlenilir. Hıdırellez'deki gibi ateşten atlanan kutlamalar da yapılır. Piknik, müzik ve dans da bu kutlamanın birer parçasıdır.

KAKAVA VE HIDIRELLEZ FARKI? KAKAVA NE DEMEK?

Kakava'nın Hıdrellez'in Roman kültürüyle beslenerek küçük nüanslarla farklılaşan bir kutlamadır. Her ikisinde de uygulanan adet ve ritüeller birbiriyle pek çok benzerlik göstermektedir.

Kakava geleneği 17. yüzyıl ile birlikte Trakya'da görülmeye başlanır. Bu dönemle birlikte Osmanlı’nın geri hizmetlerinde Romanların varlığına ihtiyaç duyulmaktadır. Romanların kendi içinden temsilen seçtikleri Çeribaşı’nın hizmetlerinin karşılığı olarak senede bir gün vergi toplaması için Hıdırellez günü seçilmiştir. Bu toplananlar ile Romanlar Osmanlı'ya gösterdikleri yararlılıkları sebebiyle ödüllendiriliyor, bunun yansıması olarak da bir kutlama gerçekleştiriyorlardı. Bunun adına ise bir arada yemek olup yemek içmek, fakir ve muhtaçların senede bir gün olsun layıkıyla doyurulması amacından yola çıkarak Kakava-Tencere Bayramı deniliyordu.

Bazı sözlü anlatımlarda ise bu sözcüğün Romanlar’ın neşe dolu yaşayışlarına binaen “Kahkaha-Eğlence-Cümbüş Bayramı” anlamını karşılamak için kullanıldığı ifade edilmektedir.

Günümüzde ise daha ziyade Edirne’de rastladığımız üzere; çeribaşı beraberindeki davul-zurna heyetiyle sokakları dolaşıp herkesi bu coşku dolu Kakava kutlamasına davet etmektedir.