Stratonikeia Antik Kenti'nde Osmanlıca yazıtlar

UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan, birçok medeniyete ev sahipliği yapan ve dünyanın en büyük mermer kentleri arasında gösterilen Stratonikeia Antik Kenti, Helenistik, Roma, Bizans, Beylikler, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinden izler barındırıyor. 

Stratonikeia ve Lagina Kazı Başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt,antik kentte kazı ve restorasyon çalışmalarının 12 ay boyunca sürdüğünü söyledi.

Stratonikeia'da meclis binasının kuzey duvarlarının dış kısmında Latince, aynı duvarın iç yüzünde Yunanca ve güney duvarı dış kısmında ise Osmanlıca yazıtlar bulunduğunu anlatan Söğüt, antik döneme ait meclis binasının 2 bin yıldan daha eski olduğunu belirtti.

Yunanca yazıtlarda Stratonikeialıların kullandığı takvimin yer aldığını aktaran Söğüt, Menippos'un yaptığı takvimle, hiç okuma yazma bilmeyen insanların bile parmaklarını sayarak ayları hesaplayabildiklerini, o dönemde aylardan birinin 28, diğerlerinin de 30 ve 31 çektiğini dile getirdi.

Helenistik dönem sonlarına tarihlenen yazıtta 12 ayın kaç gün çektiğini ve sırasını bildiklerini anlatan Söğüt, "Yazıtlardan, o takvim yazıldığı zaman, biz onların 1505'inci yılda olduğunu biliyoruz. Böylelikle eğer biz onların takvimini kullansak şimdi 3500 gibi bir tarihte oluyoruz." dedi. 

Meclis binasının da antik dönemde Stratonikeia'nın şehir devleti olduğunu gösteren bir yapı olduğuna işaret eden Söğüt, bu binanın dış kısmında da Latince yazıtlar bulunduğunu kaydetti. 

Söğüt, yaklaşık 1720 yıl önce yazılmış yazıtların da bulunduğunu dile getirerek, "O dönemde fiyatlar yükseliyordu ve enflasyonu kontrol altında tutmak için Roma İmparatoru Diockletianus tarafından tavan fiyat listesi belirlenmiş. O dönemde satılan ürünlerin tamamı var. Bir litre zeytinyağından bir balığa, ayakkabıdan ekmeğe varıncaya kadar yaklaşık 200'den fazla ürünün adı ve fiyatı da yazılı. Buradaki fiyattan daha yüksek bir fiyatla ürün satma imkanı yoktu." diye konuştu. 

Listenin enflasyonla mücadelenin göstergesi olduğunu ifade eden Söğüt, şu bilgileri verdi: "Hatta o dönemde üretici ve tüketicilerin desteklendiği sistemden burada doğrudan bahsediliyor. Bu yazıt kapladığı alan açısından da bizim için son derece önemli. Yaklaşık 23 metrekare alanı kaplayan yazıtın, Anadolu'daki en güzel örneğini biz burada muhafaza ediyoruz. Yazıt tam haliyle meclis binasının duvarlarında duruyor. Anadolu'da bunların parçalar halinde örnekleri var ancak toplu halde bu şekilde 23 metrekarelik bir alanda örneği burada var."

Söğüt, meclis binası duvarlarında kentin kuruluş tarihi ile meclis kararlarının da yer aldığını bildirdi.

Yazıtlardan meclisin sebze, meyve ve et fiyatları ile ilgili aldığı kararları da görebildiklerini söyleyen Söğüt, bu yazıtların gün yüzüne çıkarılması noktasında hassas çalışmalar yürütüldüğünü vurguladı.