Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı

Gaziantep'ten 1960'lı yıllarda yurt dışına kaçırıldıktan sonra ABD'nin Şikago eyaletindeki Bowling Green Devlet Üniversitesi zemininde sergilenen ve uzun uğraşlar sonrasında kaçırıldığı evine geri getirilen Çingene Kız mozaiğinin parçaları, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy'un katıldığı törenle ziyarete açıldı.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçasının ziyarete açılması nedeniyle Zeugma Mozaik Müzesi'nde düzenlenen törende, Zeugma Antik Kenti'nin 1998 yılında keşfedildiği günden bu yana 2. yüzyıl ile bugünün dünyası arasında bir kültür köprüsü olduğunu söyledi. Bugün gerçek bir markaya dönüşen Çingene Kızı mozaiğinin, mitolojideki Ana tanrıça Gaia'ya, Büyük İskender veya başka bir kişiye ait olabileceğini ifade eden Ersoy, şunları kaydetti:

SANAT HABERLERİ

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 2

Törenden ilk kareler

"Bilimsel verilerin dışında bu portre ile ilgili kesin olan bir şey varsa o da belleklerimize kültür tarihimizin bir parçası olarak kazınmış olmasıdır. Kültürel mirası bir materyal olmanın ötesine taşıyan da bu aidiyet duygusu. Bu sebeple kültürel miras aynı duyguları paylaşmayı sağlayan güçlü bir bağlılıktır. Bugün bu bağın gücüne güç katıyoruz. Çingene Kızı'nın resmedildiği kompozisyona ait 12 parça, eşsiz mozaik bizlerle ana yurdunda buluşuyor. Bu kavuşmanın, ilk 11 ayda 251 bin ziyaretçi sayısıyla kendi ziyaretçi rekorunu kıran Zeugma Müzemize olan ilgiyi kat be kat artıracağına inanıyorum. Altını kuvvetle çizmek isterim ki topraklarımızda yaşamış tüm uygarlıkların kültürel mirasına sahip çıkmak politikalarımızın temeli. Bu coğrafyadan koparılan kültür varlıklarının yurtlarına döndürülmesinin ısrarla takipçisi olacağız. Bu bizim ülkemize ve tüm insanlığa karşı sorumluluğumuzun bir gereği."

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 3

Törenden ilk kareler

Bakan Ersoy, tüm dünyaya, insanlığın ortak kültürel mirası olan eserlerin ait oldukları yerde korunması ve gelecek nesillere aktarılması noktasında hassasiyet göstermeleri için bir kez daha çağrıda bulunarak, "Kaçırılan eserlerin ait oldukları topraklara dönmesine izin vererek kazanmak ilkesini herkesin benimsemesi en içten temennimiz. Her eser kendi vatanında ait olduğu yerde güzel, orada anlamlı. Bu bizim kültürel varlıkların özüne olan saygımız yaklaşım felsefemiz" diye konuştu.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 4

Törenden ilk kareler

Ersoy, Zeugma Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Kutalmış Görkay ve ekibi ile mozaiklerin iadesinde emeği geçen herkese teşekkür etti.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 5

Törenden ilk kareler

ABD'nin Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Jeffrey Hovenier de böylesine önemli bir törende olmaktan duyduğu mutluluğu dile getirerek, Atatürk'ün "Türkiye Cumhuriyeti'nin temeli kültürdür" sözünü anımsattı.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 6

Törenden ilk kareler

Türkiye'nin, dünyanın en önemli hazinelerinden bazılarına ev sahipliği yaptığını ifade eden Hovenier, "Bu muhteşem yerlerden eski uygarlıklar bizlere yeniden seslenmektedir. Bugün Türkiye'nin olağanüstü mirasının bir parçası olan Roma dönemi Çingene Kızı mozaiğine 'Evine hoşgeldin' demekten çok memnunuz" dedi.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 7

Törenden ilk kareler

Hovenier, kültürel mirasın korunmasının eş güdümlü ve uluslararası bir çaba gerektirdiğine dikkati çekerek "Bu da demek oluyor ki hepimiz eski eser kaçakçılığının durdurulması ve bu eserlerin gerçek evlerine dönmesinin kolaylaştırılması için elimizden gelen her şeyi yapmalıyız. Amerika Birleşik Devletleri ve hükümeti, kültürel mirasın korunması ve muhafaza edilmesinde, Türk hükümeti dahil dünyada birçok hükümetle iş birliği yapmaktan gurur duymaktadır" diye konuştu.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 8

Törenden ilk kareler

Vali Davut Gül de, Gaziantep'in binlerce yıllık kültürel ve tarihi mirasa sahip olduğunu vurguladı.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 9

Törenden ilk kareler

"Büyük devlet olma, çakıl taşı nerede olursa bunu alabilme gücüyle ilgilidir" diyen Gül, dolayısıyla bugün de Türkiye'nin, kendisine ait olan bir eseri, bir varlığı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın önderliğinde ait olduğu topraklara getirdiğini belirtti.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 10

Törenden ilk kareler

Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin de dünyanın kalbinin, nabzının bugün 'gazi şehirde', Zeugma Müzesi'nde attığını kaydetti.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 11

Törenden ilk kareler

Çok heyecanlı ve mutlu olduğunu anlatan Şahin, "Bize göre zenginlik Anadolu'dur, zenginlik tarihtir, zenginlik kültürdür ve zenginlik kültürel mirastır. Bugün bu müzede Roma döneminin en güzel zarafetini, estetiğini, entellektüel yapısını, sanat eserini sosyal hayatını görüyorsunuz. 60 yıl önce büyük bir hasretle başlayan Çingene Kızı ailesine kavuşuyor, kız kardeşine kavuşuyor, tablosuna kavuşuyor. Çingene Kızı'nın ailesine, kız kardeşi Belkıs'a nasıl kavuştuğuna hep birlikte şahitlik edelim" ifadelerini kullandı.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 12

Törenden ilk kareler

Konuşmaların ardından mozaiklerin üzerindeki örtü Bakan Ersoy, milletvekilleri ve diğer protokol üyeleri tarafından kaldırılarak sergilenmek üzere açıldı.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 13

Tören öncesi fotoğraflar

Öte yandan, Zeugma Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Kutalmış Görkay da getirilen parçalar ve mozaiğin bütünü hakkında Bakan Ersoy'a bilgi verdi.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 14

Tören öncesi fotoğraflar

Tören öncesi, ünlü arp sanatçısı Şirin Pancaroğlu ile Bora Uymaz tarafından bugüne özel bestelenen Zeugma süiti seslendirildi.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 15

Tören öncesi fotoğraflar

Bu arada, parçalar arasında bulunan kadın başı figürüne, mozaiklerin çıkarıldığın köyün adı olan "Belkıs"ın isim verildi.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 16

Tören öncesi fotoğraflar

Çingene Kızı mozaiğinin bordüründen çalınan 12 mozaik parçasında, satir, pan maskesi, Hint tavus kuşu, maenad maskesi gibi tasvirler bulunuyor.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 17

Çingene Kızı'nın Türkiye'ye getirilen kayıp parçaları

Fırat Nehri kıyısında 1960'lı yıllarda bulunan Zeugma Antik Kenti'nde kaçak kazılarla ortaya çıkan ve Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçırılan 12 parça mozaik Ohio Eyaletinde bulunan Bowling Green Devlet Üniversitesi’ne satıldı. Üniversite eserlerin çalıntı olduğunu bilmeden aldı ve kurumdan ayrıldığı 20 Kasım 2018 tarihine dek sergiledi.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 18

Çingene Kızı'nın Türkiye'ye getirilen kayıp parçaları

ABD’de yapılan bilimsel incelemeler sonucunda mozaiklerin stilleri, renk özellikleri, tesseraların (mozaik taşların her biri) tipleri açısından Zeugma mozaikleri ile uyuştuğu tespit edildi. Bu araştırmanın bir gazetede yer alması üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı durumdan haberdar oldu ve üniversite yetkilileri ile görüşmelere başlandı.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 19

Çingene Kızı'nın Türkiye'ye getirilen kayıp parçaları

Zeugma kazısı başkanı Prof Dr Kutalmış Görkay ve Harran Üniversitesinden Prof Mehmet Önal tarafından hazırlanan bilimsel analizler ile kültür varlıklarının ülkemizde 19.yy’dan beri devlet malı olduğunu ispatlayan hukuki raporlar üniversite yetkililerine sunuldu ve bu konuyu karşılıklı kazanım ilkesi ile çözmeye karar verildi.

Çingene Kızı mozaiğinin ABD'den Gaziantep'e getirilen 12 parçası ziyarete açıldı - 20

Çingene Kızı'nın Türkiye'ye getirilen kayıp parçaları

Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'nin girişimleriyle yaklaşık 6 ay önce imzalanan protokolün ardından kayıp parçalar 28 Kasım'da Gaziantep'e getirildi. Mozaikler, 30 bin metrekare alan üzerine kurulu olan ve dünyanın en büyük mozaik müzesi olan Zeugma Mozaik Müzesi'ndeki yerini aldı.