Uğur Şahin'den Omicron varyantı açıklaması: Yeni aşı gelecek mi?

DER SPIEGEL: Sayın Şahin, kolay kolay panik yapmıyorsunuz. Ancak yeni Omicron varyantı hakkındaki verileri  ilk gördüğünüzde endişelendiniz mi?

Uğur Şahin: Endişelendim. Bu beklenmedik bir gelişme ve biz de ilk önce bu keşfedilmemiş durumla yüzleşmek zorunda kaldık. Birkaç gün boyunca, neyle uğraştığımız bile belli değildi. Bağışıklık sisteminden kaçabilen bir kaçış varyantı olup olmadığını bilmiyorduk.  Neyse ki, prensipte aşılarla kontrol edilebilen sadece kısmi bir kaçış varyantı olduğu ortaya çıktı.

DER SPIEGEL: Yani, kendinize makul ölçüde güveniyor musunuz?

Uğur Şahin: Evet, geçtiğimiz haftalarda yeniden çalışmaya başladık ve gruplarlar oluşturduk. Hala pek çok bilinmeyen var, ancak cevapları bulmak ve ilerlemek için bir planımız var. Bu bahardan beri yeni varyantlar için hazırlanıyoruz.

DER SPIEGEL: Çarşamba günü, BioNTech aşısının Omicron'a karşı ne kadar iyi çalıştığına dair bir ön çalışmanın sonuçlarını yayınladınız. En az üç doz aşı olan kişilerin Omicron’a karşı iyi bir şekilde korunacağı ortaya çıktı . Buna şaşırdınız mı?

Uğur Şahin: Beş altı senaryo geliştirmiştik. Bu ön sonuç, bu durumda mümkün olan en iyi sonuçtur. Ön verilere göre, üç doz corona virüsü önemli ölçüde nötralize ediyor.  Daha fazla veri, korumanın ne kadar güçlü olduğunu ve ne kadar sürdüğünü gösterecektir.

DER SPIEGEL: Diğer çalışmalar daha az iyimser. Örneğin Frankfurt merkezli virolog Sandra Ciesek, analizinde BioNTech çalışmasına göre önemli ölçüde daha düşük bir bağışıklık tepkisi buldu. Peki bunun nedeni nedir?

Uğur Şahin: Farklar o kadar büyük değil. Yaklaşımımız ve veri setlerimiz biraz farklıydı. Ciesek Hanım da dahil olmak üzere birçok araştırmacı ile yakın temas halindeyiz. Önümüzdeki birkaç hafta içinde, tüm veriler bir araya gelerek tam bir resim oluşturacak.

DER SPIEGEL: Herkes aynı şeyden mi bahsediyor? Kamuoyu tartışmasında, enfeksiyon ve ciddi hastalığa yakalanma ihtimali sık sık karıştırılıyor.

Uğur Şahin: Laboratuvarda yaptığımız ilk şey, antikorların virüslerin hücrelere alınmasını nasıl engellediğine bakmak. Bunu özellikle iyi yaparlarsa, enfeksiyonu ve dolayısıyla herhangi bir derecede hastalığı önleyeceklerdir. Baktığımız ikinci bileşen ise  bağışıklık sisteminin T hücreleri aracılığıyla hafıza işlevidir. Antikorların yokluğunda bile, aşılama ile oluşturulan iyi bir hafıza, T hücrelerinin enfeksiyondan sonra virüsle başarılı bir şekilde savaşmasına yol açacaktır. Omicron durumunda, T hücrelerinin büyük ölçüde etkili olması gerektiğine inanıyoruz. Ve böylece ciddi hastalıklara karşı iyi bir koruma sağlanacaktır.. En azından geçici olarak.

DER SPIEGEL: İkinci aşıdan kaç ay sonra güçlendirici üçüncü doz uygulanmalıdır? Uzun süre altı ay sonrasına kadar verilmemesi gerektiği söylendi. İki dozun belirli bir süre sonra, Delta'ya karşı bile etkinliğini kaybettiği göz önüne alındığında, bu biraz geç görünüyor.

Uğur Şahin: Durum değişti. Omicron ile ilgili olarak, iki doz henüz yeterli koruma sağlamıyor. Omicron, göründüğü gibi yayılmaya devam ederse, yalnızca üç ay sonra bir güçlendirici önermek bilimsel olarak mantıklı olacaktır. Bu zaten İngiltere'de yapılıyor. Ancak bu kararı vermek bizim elimizde değil.

DER SPIEGEL: Sizi doğru anlayalım: Verilerinize göre, mevcut durumda, herkes ikinci aşıdan üç ay sonra tekrar aşı yaptırsa aşı en iyi koruma sağlanacak, öyle değil mi?

Uğur Şahin: Aynen.

DER SPIEGEL: Ama o zaman muhtemelen şimdi üçüncü bir doz alan herkesin yaz aylarına  kadar erken bir takviyeye ihtiyacı olacak. Tam aşılama ancak üç dozdan sonra tamamlanırsa, dördüncü aşı gerçekten destekleyici olacaktır.

Uğur Şahin: Evet, Omicron aşının sağladığı bağışıklıktan üstünse bu durum geçerli olacaktır. Bununla birlikte, dördüncü atış, bir Omicron varyantına uyarlanmış bir aşı da olabilir.

DER SPIEGEL: Bu aynı zamanda planladığınızdan çok daha fazla aşıya ihtiyaç duyulacağı anlamına geliyor. Yaz sonunda, üçüncü doz aşının Delta'ya karşı daha uzun süre koruma sağlayacağını ve yılda en fazla bir kez daha fazla takviyenin gerekli olacağın umuyordunuz. O kadar aşı üretebilecek misiniz?

Uğur Şahin: Tam da bu yüzden son haftalarda yoğun bir şekilde üretim kapasitelerini tartışıyoruz. Başlangıçta dedik ki: Önümüzdeki yıl en az 3 milyar doz üretmek istiyoruz. Şİmdi a en az 4 milyar doz olması gerektiğine karar verdik.

DER SPIEGEL: Yaz sonunda, Delta'ya karşı mücadelede altı ay sonra bir güçlendiriciye ihtiyaç duyulacağına defalarca işaret etmiştiniz. Buna rağmen, Almanya’da bu uygulama epey bir süre başlamadı. Bir dereceye kadar bunun nedeni, bazı politikacılar da dahil olmak üzere birçok insanın, güçlendirici aşı açıklamalarınızı,  kısmen daha fazla aşı satmaya yönelik kurumsal bir girişim olarak görmesiydi. Buna ne cevap vereceksiniz?

Uğur Şahin: Ben de fark ettim. Pek çok çalışma ve İsrail'den ve başka yerlerden yapılan gözlemlerle, güçlendiriciler lehine ezici bir bilimsel kanıtlar vardı. Bana inanmak için daha hangi veriye ihtiyacınız var? Benim bakış açıma göre, tartışma artık rasyonel değildi. Bilimsel argümanlar, üzerlerine sözde bir motivasyon dayatılarak aşındığında hiçbir yere varamayız. Bu yüzden güçlendirici çağrımızı tekrarlamayı bıraktık. Gerçekler masadaydı ve söylenebilecek her şeyi söyledik.

DER SPIEGEL: Bu noktada, son Alman hükümeti her zaman dördüncü dalganın büyüklüğü karşısında şaşkına döndüğünü vurguladı. Yine de tüm uzmanlar oybirliğiyle tam olarak bu gelişmeye karşı uyardılar. Doğrudan federal hükümetle,  hızlı bir şekilde güçlendirici aşıların uygulanması için iletişime geçtiniz mi?

Uğur Şahin: Verilerimizi (Almanya) eyalet ve federal sağlık bakanlarının toplantısında tekrar sunduk. Verdiğimiz bilgilerin duyulduğu izlenimini edindim. Ancak sonraki tartışmalar bu ilk izlenimi doğrulamadı. Bunun yerine, birinin bir fikri var ve bir başkası bu görüş hakkında yorum yapıyor. İşler artık sonuna kadar net bir şekilde tartışılmıyor. Mantıklı bir tartışmaya geri dönmeyi çok isterim.

DER SPIEGEL: Almanya’da yeni atana Almanya Sağlık Bakanı Doktor Karl Lauterbach'tan neler bekliyorsunuz?

Uğur Şahin: Bence bu iyi bir gelişme olabilir. Orta ve uzun vadeli bir stratejinin geliştirilmesini kolaylaştıran bir danışman ekibine sahip olmak önemlidir. Son zamanlarda gördüğümüz gibi tek seferlik eylemler iyi değil. En zayıf noktasından kopmayacak güçlü halkalara sahip bir zincir oluşturmalıyız.

DER SPIEGEL: Bir sonraki adım nedir? Özelleştirilmiş bir Omicron aşısı geliştiriyorsunuz, ancak üretime geçip geçmeyeceği açık bir soru...

Uğur Şahin: Omicron’a karşı özelleştirilmiş aşıyı üretip üretmeyeceğimize dair henüz karar vermedik.Şu anda, birkaç Omicron varyantı dolaşımda ve hangisinin baskın olacağı ve hangilerinin aşı tarafından hedef alınması gerektiği henüz belli değil. Ancak, bu durum yeni değil ve başlangıçta Delta'da da hal böyleydi.

DER SPIEGEL: Yeni bir aşıya hiç ihtiyacımız olmayacağını ve mevcut aşının güçlendirici dozunun Omicron’a karşı koruyacağını umabilir miyiz?

Uğur Şahin: Omicron'un galip gelip gelmediğini ve klinik tablonun ne olduğunu bekleyip göreceğiz. Tüm bu soruların yanıtlanması birkaç hafta daha alacak.

DER SPIEGEL: Bir sonraki varyantın siz daha üretime başlamadan önce burada olması da mümkün mü?

Uğur Şahin: Son birkaç gündür Omicron gibi bir varyantı neden şu anda gördüğümüzü, buna neyin sebep olduğunu çok düşündüm. Bunu yaparken, bu yılın başlarında bir şey hakkında endişelendiğimi hatırladım: Bastırılmış bağışıklık sistemine sahip insanlarda, virüsün mutasyon biriktirmesi  ve gelişmesi çok fazla zaman alabilir.  Bana öyle geliyor ki, Omicron'da olan tam olarak buydu: Virüs, küçük bir grup insanda uzun süreli bir evrim geçirmeyi başardı.

DER SPIEGEL: Omicron  talihsiz bir tesadüf mü, yoksa bu kadar güçlü mutasyona uğramış varyantlar sürekli bir tehdit mi?

Uğur Şahin: Kesinlikle daha sık olabilir. Temel olarak şu şekildedir: Omicron yayıldığında, ondan sonra gelen virüs çeşidinin bir sonraki nesle sıçramak için yeni bir şey bulması gerekecek. O zaman sürekli olarak yeni bir patojenle karşı karşıya kalırız.

DER SPIEGEL: Gerekirse, farklı varyantlara karşı aynı anda birkaç aşı üretebilir misiniz?

Uğur Şahin: Sorun değil. Teknik olarak, gerekirse bunu yapabiliriz. Pandemi ile daha iyi başa çıkmamıza yardımcı olacak uygulanabilir bir çözüm bulacağımızdan eminim.