Maymun çiçeği virüsü ile ilgili merak edilenler

Maymun çiçeği virüsü dünyanın çeşitli ülkelerinde yayılmaya devam ederken, corona virüs pandemisinin etkisinin azalmaya başladığı şu günlerde insanlar virüse yakalanmaktan korkuyor.

Gizemli virüs dünyayı sararken, halk alarma geçiyor ve bilim insanları virüse dair araştırmalarını sürdürüyor.

Yakın zamana kadar Batı ve Orta Afrika'nın dışında büyük ölçüde duyulmamış bir enfeksiyon olan maymun çiçeği virüsü, halihazırda 20’den fazla ülkede görülürken, Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı, genel nüfusa yönelik riskin düşük olduğunu açıkladı.

Ajans, “İnsanlardan vücutlarının herhangi bir yerinde lekeler, ülserler veya kabarcıklar gibi görünebilecek yeni döküntü veya lezyonlara karşı dikkatli olmalarını istiyoruz” uyarısını sözlerine ekledi.

Daily Mail’de yer alan haberde ise maymun çiçeği virüsü ile ilgili Birleşik Krallık’ın en ünlü bulaşıcı hastalıkları uzmanları açıklamalarda bulundu.

Maymun çiçeği virüsü ile ilgili “Ne kadar endişelenmeliyiz, en çok kim risk altında ve eğer bir şey olursa kendimizi korumak için ne yapmalıyız?” sorularına dair bilim insanları cevaplar verdi.

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ COVİD-19 GİBİ OLACAK MI?

Maymun çiçeği vakaları hızla yayılması üzerine yeni bir corona virüs pandemisi haline gelip gelmeyeceği sorusuna bilim insanları, “Covid-19'a neden olan virüs gibi, maymun çiçeği de hayvanlardan insanlara sıçradı ama benzerliğin olduğu tek nokta bu” derken, “Şu anda genel bilimsel fikir birliği yeni, corona virüs olmayacağı yönünde, bu aynı şekilde artmayacak” ifadelerini kullandı.

BİR YERDEN ÇIKAN VİRÜSÜ NEDEN ÇEŞİTLİ ÜLKELERDE GÖRÜYORUZ?

Bir yerden çıkan salgının neden 20’den fazla ülkede görüldüğü sorusuna uzmanlar, “Henüz kimse kesin olarak bilmiyor ama teoriler var. Gerçekte, maymun çiçeği tehdidi birkaç yıldır büyüyor. 2003 yılında Amerika'da bir salgın vardı ve Wisconsin, Illinois ve Indiana eyaletlerinde toplam 72 doğrulanmış veya şüpheli vaka kaydedildi. Enfeksiyonun çayır köpekleri ve altı Afrika kemirgen türü de dahil olmak üzere Gana'dan egzotik hayvanların bir sevkiyatı ile ithal edildiğini ileri sürdü” açıklamasında bulundu.

Bilim insanları, “Nijerya, 2017'de bugüne kadar devam eden 241'i doğrulanmış 558 şüpheli vaka ile salgından etkilendi. Bu konudaki en popüler hipotez, artışın, aynı zamanda maymun hastalığına karşı bir miktar koruma sağlayan çiçek hastalığı aşısının kullanımının azalmasıyla bağlantılı olduğudur” açıklamasını yaptı.

 CİNSEL YOLLA BULAŞAN BİR HASTALIK MI?

Maymun Çiçeği virüsü ile ilgili en çok konuşulan konu olan cinsel yolla bulaşıp bulaşmadığı sorusuna ise bilim insanları, “Maymun çiçeğinin yayılmasının birincil yolu HIV gibi cinsel temas değildir. Ancak cinsel ilişki sırasında ten tene temas, eşlerden birinde maymun çiçeği lezyonları varsa bulaşmaya neden olabilir” ifadelerini kullandı.

Bulaşıcı hastalıklar epidemiyoloğu Sağlık Güvenliği Ajansı Baş Tıbbi Danışmanı Dr. Susan Hopkins, "Bu enfeksiyon yakın temas yoluyla yayılır ve cinsel birliktelik kesinlikle yakın temastır. Bu salgından en çok etkilenenler kendilerini gey veya biseksüel olarak tanımlayanların ve erkeklerle seks yapan diğer erkeklerin olduğunu doğruladı” şeklinde konuştu.

EN ÇOK GÖRÜLEN BELİRTİLER NELERDİR?

Bilim insanları en çok görülen belirtileri ise, “Başlangıçta, maymun çiçeği grip benzeri bir hastalığa neden olur: ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, sırt ağrısı, şişmiş lenf ve yorgunluk. Bir ila beş gün içinde, genellikle önce yüzde, sonra cinsel organlar da dahil olmak üzere vücudun diğer bölgelerine yayılan bir döküntü ortaya çıkar” diye açıklarken, “Döküntü suçiçeğine benzer. Küçük, sıvı dolu kabarcıklara dönüşen kabarık noktalar olarak başlar. Bu kabarcıklar, sonunda düşen kabuklara dönüşür. Hastalık dört haftaya kadar sürebilir, ancak çoğu vaka herhangi bir tedavi olmaksızın kendi kendine düzelir” şeklinde ifade etti.

BİR KİŞİNİN MAYMUN ÇİÇEĞİ TESTİ POZİTİF ÇIKARSA NE OLUR?

“Bir kişiye maymun çiçeği olduğundan şüpheleniliyorsa, Covid-19 için kullanılan deriden ve boğazdan alınan sürüntüler kullanılarak yapılanlar gibi bir PCR testi yapılacaktır” diyen bilim insanları, “Spesifik bir tedavi yoktur ve İngiltere Ulusal Sağlık Sistemi (NHS) şu anda semptomların hafif olması durumunda hastalara iyileşene kadar evde kalmalarının tavsiye edilebileceğini söylüyor” açıklamasında bulundu.

Uzmanlar, “Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı ekipleri, teyit edilmiş vakaların yüksek riskli temaslılarıyla temasa geçiyor ve onlara 21 güne kadar tecrit etmelerini tavsiye ediyor. Bununla birlikte hastalara çiçek hastalığı aşısı da önerilebilir” dedi.

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ ÖLDÜRÜCÜ MÜ?

Maymun çiçeği virüsünün ölümcül olup olmadığı sorusuna bulaşıcı hastalıklar uzmanları, “Maymun çiçeğinin iki türü vardır ve dolaşımda olan Batı Afrika türü daha az öldürücüdür. Orta Afrika veya Kongo Havzası virüsü daha şiddetlidir. Bağışıklık sistemi zayıf olanlar, küçük çocuklar, hamile kadınlar ve yaşlılar daha büyük risk altındadır” derken, “Her ikisi için de ölüm oranları yüzde bir ve yüzde on olarak belirlendi. Şiddetli maymun çiçeği zatürreye, ciddi bir akciğer rahatsızlığına ve sepsise, potansiyel olarak ölümcül bir bağışıklık sistemi reaksiyonuna, beynin şişmesine ve gözün önündeki şeffaf lens olan korneanın zarar görmesine bağlı olarak görme kaybına yol açabilir” diye konuştu.

ÇOCUKLAR İÇİN DAHA MI TEHLİKELİ?

Virüsün çocuklar için daha tehlikeli olup olmadığına ise uzmanlar, “Eldeki çok sınırlı bilgiye göre cevap evet. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), çocuklara virüs bulaşırsa, büyük olasılıkla daha az olgun bağışıklık sistemleri nedeniyle enfeksiyonla savaşmayı zor bulabilecekleri için ciddi hastalık riski altında olabileceklerine dikkat çekiyor” derken, “Afrika'da maymun çiçeği en sık çocuklarda görülüyor, diyor Prof Hunter: "Çocuklar vahşi kemirgenlerle oynuyor ve ardından enfeksiyonu kapıyorlar. Çoğu zaman bir hanedeki ilk vaka, daha sonra onu ebeveynlerine aktaran bir çocuktur” ifadelerini kullandı.

EVCİL HAYVANLAR RİSK ALTINDA MI?

Virüsün evcil hayvanlara geçip geçmeyeceği sorusuna ise bilim insanları, “Muhtemelen geçer. Çevre, Gıda ve Köy İşleri Bakanlığı şu anda, virüs testi pozitif çıkan kişileri, virüsün hayvana bulaşması ve daha sonra başkalarına bulaşması durumunda, kendilerini izole ettikleri süre boyunca aile köpekleri ve kedilerinden uzak durmaya çağıran bir kılavuz hazırlıyor” derken, “Asıl endişe, maymun çiçeğinin evcil hayvanlarda endemik hale gelmesi ve daha sonra çok sayıda insanı enfekte etmesidir. İngiliz Veteriner Derneği, evcil hayvanların virüsü barındırma riskinin düşük olduğunu, ancak enfekte evcil hayvan sahiplerinin karantina sırasında onlardan kaçınmasının mantıklı olduğunu söyledi” açıklamasında bulundu.