Hurda araç teşvikinde son durum | 25 yaş ve üzeri araçlar için hurda teşviki ve ÖTV indirimi çıkacak mı?

Dönem dönem gündeme gelen hurda ve yaşı büyük araçlar teşvik haberleri yine gündemde. Geçtiğimiz haftalarda 25 yaş ve üzeri araçlara sahip vatandaşların, ÖTV'siz sıfır araç alabilmelerine olanak tanıyacak bir kanun teklifi TBMM'ye sunuldu. 

Hurda teşvikiyle ÖTV'siz sıfır otomobil alımıyla ilgili gelişmeler, 25 yaş ve üzeri araç sahibi olan 3 milyon kişi tarafından yakından takip ediliyor. 

Vatandaşlar, "25 yaş ve üzeri araçlar için hurda teşviki çıkarılacak mı? Hurda teşviki ile ÖTV'siz sıfır otomobil alınabilecek mi? 2025 yılında hurda teşviki ve ÖTV'siz araç alım imkanı gelecek mi?" gibi soruların yanıtlarını arıyor. 

Milliyetçi Hareket Partisi Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir tarafından Özel Tüketim Vergisi kanunununda değişiklik yapılmasına ilişkin TBMM'ye teklif verildi. 

25 yaş ve üstü araçların yenilenerek ekonomiye kazandırılması amaçlanan teklifte, aracını dönüşüme verenlere bir defalığa mahsus olmak üzere Türkiye'de üretilmiş olmak kaydıyla alacakları yeni araçlar için Özel Tüketim Vergisi'nden muaf tutulması talep edildi.

"TRAFİKTEKİ ARAÇLARIN YÜZDE 25'İ 21 YAŞINDAN BÜYÜK"

Teklifte, ithalatın azaltılması, akaryakıt israfının önüne geçilmesi ve çevre kirliliğinin önlenmesi gerekçe olarak gösterilirken, "TÜİK verilerine göre 2023 yılı sonu itibarıyla Türkiye'de trafiğe kayıtlı araç sayısı 28 milyon 740 bin 492 adet olarak açıklanmış, bu sayı 2024 yılının Ağustos ayında 30 milyonu aşmıştır. Yine TÜİK'e göre Türkiye'de trafiğe kaydı bulunan araçların yaş ortalaması ise 14,5 olarak hesaplanmıştır. Araç sayısının yüzde 25'Iik kısmı ise 21 yaşından büyük taşıtlardan oluşmaktadır." denildi. 

Yaşı büyük araçların trafikte teklike yarattığına değinilirken, "Yaşı büyük araçlar, tamir, bakım masrafları açısından külfet oluştururken diğer yandan trafikte de mal ve can kaybına sebep olacak şekilde tehlike arz edebilmektedirler. Ayrıca hem çevreye hem de ekonomiye zarar vermektedirler. Bu anlamda 25 yaşından büyük araçların geri dönüşüme verilmesi, ekonomik, çevre kirliliği, ulaşım güvenliği açısından ehemmiyet arz etmektedir." ifadelerine yer verildi.

TİCARİ ARAÇ ALACAK ŞOFÖRLERE ÖTV VE KDV'SİZ ARAÇ SATIŞI

Yine Meclis'e sunulan bir başka teklif ise, ticari araç alacak şoför esnafını ilgilendiriyor. Teklife göre, geçimini tek araçla sağlayan şoför esnafının 10 yıl süreyle ticari faaliyetlerle kullanmak üzere satın alacağı yeni aracın ÖTV ve KDV'den muaf tutulması talep edildi.

TESK'TEN HURDA ARAÇ ÇAĞRISI

Geçtiğimiz aylarda TESK başkanı Bendevi Palandöken, hurda araç teşvik yasasının ticari araçlar için yeniden gündeme gelmesi gerektiğini belirtmişti. 

Palandöken yaptığı açıklamada, “Bilindiği üzere ülkemizde 28 milyon 750 bine yakın araç var. Bunların ortalama yaşı, TÜİK verilerine göre, 14,5'in üzerinde. Bu araçlar artık ekonomik ömürlerini doldurmuş durumda. Mal sahiplerinin ellerinde ekonomik olarak kazancı olmayan, çevreye ve doğaya zararlı hale gelmiş, yakıt israfı da çok büyük olan eski teknoloji olan araçlar. Kısacası araçların hepsi hurdaya çıkmış vaziyette. Hızlı bir şekilde sorunun çözümü için araçların yaşlarına yönelik bir teşvik programı yeniden uygulanmalı” dedi.

İLK KEZ 2003 YILINDA UYGULANDI

Hurda araç teşviki Türkiye'de ilk kez 2003 yılında uygulanmaya başladı. Böylece belirli bir yaşın üzerindeki araçların piyasadan çekilmesi sağlanırken, yeni araç satışları da arttı. Bu uygulama 2004 yılında sona erdi. 

4 Ekim 2010'dan 31 Aralık 2011'e kadar ikinci hurda teşviki başlatıldı. Burada ilk teşvikten farklı olarak motorlu araç türü sınırlandırıldı ve ağırlığı 3.5 tondan fazla olan yük ve yolcu araçları kapsam dahilindeydi. 

2010 ve 2011'de devam eden ve nakdi destek verilen teşvikle kaydı silinen araç sayısı bir önceki yıla göre yüzde 73.9 arttı. 

2012 ve 2014 yılları arasında belirli bir model yılına ait olan motorlu araçların hurdaya ayrılması halinde, belirlenen tarihe kadar olan motorlu taşıtlar vergisi, faizi, ceza, gecikme zammı ve faizi ile idari para cezalarının silinmesi çeklinde oldu. Son hurda teşviki 2017, 2018 ve 2019 yıllarında yürürlükte kaldı.

2018 ve 2019 yılları arasında belirlenen şartları taşıyan motorlu araçların hurdaya çıkarılması halinde aynı cinsten yeni bir aracın satın alınmasında tahsil edilecek ÖTV miktarından belirlenen tutar kadar indirim sağlanması öngörüldü.

2019 yılından bu yana hurda aracı olanlara ÖTV indirimi gerçekleştirilmiyor.