Histrionik kişilik bozukluğunun 8 belirtisi: İlgi bağımlılığı ilk sinyal mi?

Hiç her durumda dramatik davranan ve ilgi odağı olmadan rahat edemeyen birini tanıdınız mı? Belki size de zaman zaman böyle olduğunuz söylendi ya da bu davranışları bir arkadaşınızda veya aile üyenizde fark ettiniz. Uzmanlar, buna benzer semptomların histrionik kişilik bozukluğunun habercisi olabileceğini belirterek uyarıyor.

Histrionik kişilik bozukluğunun 8 belirtisi: İlgi bağımlılığı ilk sinyal mi? - 1

HPD NEDİR?

HPD (Histrionic personality disorder), yoğun duygusallık ve ilgi odağı olma arzusuyla karakterize edilen bir ruh sağlığı bozukluğudur. Terapist Stephanie Lewis'e göre, HPD'li bireyler dikkat merkezinde olmadıklarında rahatsız hissedebilirler. Ayrıca genellikle dışa dönük, cilveli ve benmerkezci yapıları vardır.

N-LIFE HABERLERİ

Histrionik kişilik bozukluğunun 8 belirtisi: İlgi bağımlılığı ilk sinyal mi? - 2

TARİHÇESİ VE KÖKENİ

Latinceden gelen histrionik terimi, antik Yunan ve Roma dönemlerinde aşırı dramatik davranışlar sergileyen insanları tanımlamak için kullanılıyordu. 

Sigmund Freud’un da sıkça tartıştığı histeri kavramı, 1980 yılına kadar resmi bir tanı olarak kabul edilmedi. Daha sonra Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı’na dahil edildi.

Histrionik kişilik bozukluğunun 8 belirtisi: İlgi bağımlılığı ilk sinyal mi? - 3

TANI SÜRECİ

Amerikan Psikiyatri Birliği, kişinin HPD tanısı alabilmesi için aşağıdaki belirtilerden en az beşinin mevcut olması gerektiğini savunuyor:

  • İlgi odağı olmadığında rahatsızlık hissetmek
  • Uygunsuz derecede cinsel veya baştan çıkarıcı davranışlar
  • Duygusal tepkilerde aşırılık ve hızlı değişimler
  • Fiziksel görünümü dikkat çekmek için kullanmak
  • Yüzeysel ve ayrıntısız konuşmalar
  • Dramatik, abartılı ifade tarzı
  • Başkalarından kolayca etkilenmek
  • İlişkileri, olduğundan daha samimi algılamak

HPD tanısı koymak, çoğu zaman karmaşık bir süreçtir. Genellikle 18 yaşından sonra değerlendirme yapılır ve kişinin geçmişi, ilişkileri ve davranış örüntüleri detaylı biçimde incelenir.

Histrionik kişilik bozukluğunun 8 belirtisi: İlgi bağımlılığı ilk sinyal mi? - 4

NEDENLER VE RİSK FAKTÖRLERİ

HPD'nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte genetik, çocukluk deneyimleri ve çevresel faktörlerin birleşimiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Risk faktörleri şu şekilde sıralanabilir:

  • Çocuklukta ihmal edilmek
  • Cinsel istismara maruz kalmak
  • Ailede kişilik bozukluğu öyküsü
  • Nörolojik travmalar (beyin hasarı, epilepsi, MS vb.)

HPD sadece bireyi değil, çevresindekileri de etkiler. Bu bozukluğun ilişkilerde sorunlara yol açabileceğini belirten psikolog Stephanie Lewis, kişinin sürekli ilgi aramasının, hem kişisel hem de profesyonel ilişkilerde istikrarsızlık yaratabileceğini ifade etti.

HPD’li kişilerin sıklıkla öz saygı sorunlarıyla  mücadele ettiği de görülür. Dış onaya fazlasıyla bağlı olmaları, öz imajlarını kırılgan hale getirir. Özellikle romantik ilişkilerde bu durum, güven ve bağlılık kurmayı zorlaştırabilir.

Histrionik kişilik bozukluğunun 8 belirtisi: İlgi bağımlılığı ilk sinyal mi? - 5

HPD TEDAVİSİ 

Ne yazık ki HPD’li bireyler, çoğunlukla tedaviye yönelmezler. Bunun nedeni, genellikle bir sorunları olduğunu fark etmemeleri veya eleştiriyi kaldıramamalarıdır.

Ancak eğer bir yakınınızda HPD olduğunu düşünüyorsanız, onunla ilişkilerinizi korumak adına şu yöntemleri kullanabilirsiniz:

  • Net sınırlar koyun.
  • Duygusal destek sağlayın.
  • Sağlıklı başa çıkma yolları ve ilişki becerileri konusunda örnek olun.
  • Davranışlarının altında onaylanma ihtiyacı olduğunu anlamaya çalışın.
  • Terapiye gitmesi için nazikçe teşvik edin.

HPD belirtileri taşıyan kişilerin bu davranışları sergilerken, başkalarına kasıtlı olarak zarar verme eğiliminde olmadıklarını unutmayın.

DAHA FAZLA GÖSTER