Diyarbakır'da öğüt veren ayna: İran sarayından çıktığı tahmin ediliyor

Diyarbakır Müzesi'nde bulunan 19. yüzyıldan kalma ayna, üzerindeki nefsi terbiye edici sözleri ile eserler arasında dikkat çekiyor.

Diyarbakır'da öğüt veren ayna: İran sarayından çıktığı tahmin ediliyor - 1

Diyarbakır'daki İçkale Müze Kompleksi'nde sergilenen 19. yüzyıl tarihli ayna, ziyaretçilerin yoğun ilgisiyle karşılaşıyor.

İran'da Kaçar Hanedanlığından geldiği değerlendirilen ayna, üzerindeki "Ettukâ reîsü’l-ahlâkı (Takvâ ahlakın başıdır)", "Ezellü’n-nâsi men ehâne’n-nâse. (En zelil insan insanlara ihanet edendir)", "Elmu’minu kalîlu’l-kelâmi ve kesîru’l-ameli. (Mümin az konuşur çok çalışır)", "Eşca’u’n-nâsi men ğalebe hevâhu. (En cesur insan heva ve hevesine galib gelendir)", "Men sâvâ yevmâhu fehuve mağbûnun. (İki günü bir olan aldanmıştır)" ve "Nushuke beynennâsi takrî’un. (İnsanların önünde birine nasihat etmek onu azarlamak ve kınamaktır)" vecizeleri, insan nefsini terbiye eden Hz. Ali'ye atfedilen sözlerle dikkat çekiyor.

N-LIFE HABERLERİ

Diyarbakır'da öğüt veren ayna: İran sarayından çıktığı tahmin ediliyor - 2

Diyarbakır Müze Müdür Vekili Müjdat Gizligöl, aynanın insanoğlunun tarihinde çok önemli bir yeri olduğunu, ilk insanların, kendi silüetlerini görebilmek için obsidyen taşını kullandığını söyledi.

Diyarbakır'da öğüt veren ayna: İran sarayından çıktığı tahmin ediliyor - 3

Obsidyenin üzeri parlak olduğu için ayna olarak kullanıldığına değinen Gizligöl, arkeolojik kazılarda aynanın varlığına Çatalhöyük kazılarında rastlanıldığını ifade etti.

Gizligöl, “Yaklaşık 9 bin yıl önce aynanın varlığını biliyoruz. Daha sonra Romalılar ve Mısırlılarda ayna, popüler hale geliyor. Günümüzdeki aynalar ise 17. yüzyılda kalan Avrupa'daki modern hayatın gelişmesiyle birlikte şekillenmiş” dedi.

Diyarbakır'da öğüt veren ayna: İran sarayından çıktığı tahmin ediliyor - 4

Aynaya, folklorik anlamda mezar kültüründe de çokça rastladıklarını aktaran Gizligöl, konuşmasına şöyle devam etti:

“İnsanlar, ayna ile birlikte gömülüyorlar. Hem atasözlerinde, hem de deyimlerde ayna kelimesine çokça rastlıyoruz. 'Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz' sözü, 'kendisini dev aynasında görmek' gibi çok fazla deyim ve atasözü vardır. Ayna, kimi zaman iyiliğe işaret etmiş, kırık bir ayna kötülüğe işaret etmiş. Buradaki aynamızda da, 6 önemli söz var. 6 da birey resmedilmiş. Bu sözler, Hz. Ali'ye atfedilmiş.''

Diyarbakır'da öğüt veren ayna: İran sarayından çıktığı tahmin ediliyor - 5

''SARAYDAN GELME İHTİMALİ YÜKSEK''

Vitrindeki aynanın İran üzerinden müzeye geldiğini tahmin ettiklerini kaydeden Gizligöl, “Çünkü hem sözler hem de aynanın üzerindeki figürlere baktığımızda İran kökenli olduğunu, dolayısıyla Kaçar Hanedanlığı dediğimiz İran kökenli bir hanedanlığına ait bir saraydan gelme ihtimali yüksek. Buna benzer aynalar aynı zamanda kadınların çeyizlerine de konuluyor. Çünkü kadın, evlendiği zaman eşinin ailesine ya da evine gittiği zaman ailesi ona o ayna üzerine özlü sözler nakşeder. Çünkü hayatında onu motive edecek bazı sözlere ihtiyaç duyabilir o kadın. O dönemler Anadolu'da, İran'da ve Mezopotamya'da kadınların çeyizlerine ayna bırakırlardı” diye konuştu..

DAHA FAZLA GÖSTER