Balon balığı ayağa düştü!

Kızıldeniz'den gelerek Akdeniz'e yerleşen ve başta kendi türleri olmak üzere balıkları yiyerek popülasyona, ağları kopararak da balıkçılara zarar veren balon balığı tehdidi sürüyor. Popülasyonu hızla artan bu zararlı balık için Tarım ve Orman Bakanlığı geçen yıl 31 Aralık tarihine kadar balon balığı kuyruğu getiren balıkçılara, kuyruk başına 5 lira ödeme yaptı. Bu uygulamaya büyük ilgi gösteren Antalyalı balıkçılar, 22 günde 35 bin kuyruk teslim etti.

Diğer yandan Alanya'da yaşayan ve özel bir şirkette yöneticilik yapan girişimciler Taner Okan Acar ve Mehmet Özata, balon balığıyla ilgili oldukça farklı bir proje için bir araya geldi. Alanya Balon Balığı Araştırma ve Geliştirme Projesi (ABAP) adını verdikleri proje hazırlayan ikili, balon balığını deri sektöründe kullanmayı hedefliyor. Balon balığının derisinin çanta, kemer, ayakkabı gibi sektörlerde kullanılmasını sağlayacak projeyi hazırlayan Acar ve Özata, destek verilmesi durumunda bu projenin bir işkolu olabileceğini ve istihdam sağlanabileceğini vurguladı.


Akdeniz Su Ürünleri Araştırma Üretme ve Eğitim Enstitüsü'nden yasal izinleri aldıktan sonra temin ettikleri balıkların derisini, bitkisel yöntemlerle tabaklayan girişimciler, balon balığının derisinin değerlendirilmesi aşamasının da aslında başlı başına bir iş olduğunu, bunun kesinlikle profesyonel eller tarafından yapılması gerektiğini söyledi. Bu balığın zehirli olmasından dolayı eğitim almış kişilerin dikkatle bu işlemi yapması gerektiğini anlatan girişimciler, projenin patentini aldıktan sonra devlet desteği alabilirlerse oluşturacakları iş koluyla birçok kişiye de yeni bir meslek edindirebileceklerini ifade etti.

Projenin girişimcilerinden Taner Okan Acar, balon balığıyla serüveninin 7 yıl önce babasıyla balık avına çıktığında başladığını anlattı. Acar, “Tuttuğumuz balıkların hepsi balon balığıydı. Babam, balon balığının yenmediğini, insanları zehirlediğini, zararlı bir balık olduğunu ifade etti. Fakat teknenin içerisinde dururken balon balığının bir anda şiştiğini gördük. Elastik özelliği olduğunu anladık. Bundan yola çıkarak amatör bir şekilde 2 balon balığı derisi tabakladık. Balon balığı tedarik edemediğimiz için de projeyi durdurmak zorunda kaldık. 2019 yılında Akdeniz Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü'nün izni ve bilgisi dahilinde, onlardan balıkları tedarik ederek tekrar bu konuyla ilgili çalışma yapmayı düşündük. Balon balıkları üzerinde yapılacak tabaklama işlemleri farklı bir yöntem de olsa bunun ekonomide kullanılabilecek bir materyal haline geleceğini anladık" dedi.

Bu işi daha profesyonel yapmak istediklerini ifade eden Acar, “Bizim geldiğimiz nokta, amatör bir süreçte gelinebilecek en son nokta. Devlet yetkililerimizden balon balığının bizlere tedarikini yasal bir zemine oturtmasını istiyoruz. Biz de balon balığına yatırım yaparak, bu işi daha profesyonel hale getirip ekonomiye kazandırmayı düşünüyoruz. Bunun yanında ekonomiye kazandırdığımız zaman bir istihdam alanı oluşacak. Atılı ve kullanılmayan, denizlerimizi son derece rahatsız eden balon balığını eğer bize fırsat verilirse ticari olarak, ekonomik yönden ülkemize kazandırmak istiyoruz" diye konuştu.

Balon balığı derisinin, derinin kullanıldığı tüm alanlarda kullanılabileceğini aktaran Acar, şunları söyledi:

“Derinin kullanılabildiği bütün alanlarda kullanılması mümkün. Bu derileri kullanma şekli tabaklanmasına göre değişiyor. Mesela ayakkabı yapılacak derinin tabaklanması farklı, ceket yapılacak olan ürünün farklı. Tabaklama işlemleri yapıldıktan sonra her türlü kullanılabilir."

Yaklaşık 7 yıl önce tabakladığı deriyi gördükten sonra Acar ile birlikte bu projeyi başlatan Mehmet Özata ise, “Akdeniz Su Ürünleri Enstitüsü'nde 2017-2020 yılları arasında yapılan Bayoma projesine dahil olup balon balıklarının derilerini tedarik ettik. Birkaç farklı tabaklama yöntemlerini kullanarak çalışma yaptık. Yaptığımız tabaklamalar sonucunda ortaya farklı deriler çıktı. Bu derilerin aksesuar ve giyim olarak her türlü sektörde kullanılabileceğini gördük. Gerekli başvuruları yaptık. Yaptığımız çalışmalara daha iyi şartlar sağlandığında ortaya çok daha iyi ürünler çıkacağını düşünüyoruz" dedi.

Balon balığını endüstriye kazandırabilmeyi hedeflediklerini aktaran Özata, şöyle konuştu:

“Endüstriye kazandırabilmeyi ve faydalı bir ürün elde edebilmeyi hedefledik. Bu projeye böyle başladık. Ortaya da somut olarak iyi şeyler çıktığına inanıyoruz. Bununla alakalı birçok kişiden görüş aldık. Birçok kişiye de ilham kaynağı olduk. Üniversitedeki hocalarımız, 'Böyle bir şey olabiliyor muymuş' dedi. Somut olarak gösterince kendilerine de ilham kaynağı olduğumuzu düşünüyoruz. Bunlarla alakalı çalışmalar yaptıklarını ve yaptıkları çalışmalardan olumlu sonuçlar çıktığını söylediler."