10 soruda tablet yasağı

ABD ve İngiltere'nin Türkiye'yi de içine alan uçuşlarda elektronik cihaz yasağı başladı. Uçuş yasağı hakkında bilmeniz gereken 10 şey...

TABLET NEDEN RİSK? (UÇAKLARDA TABLET YASAĞI) İZLE

1- Yasak hangi şehirleri ve hangi hava yollarını kapsıyor?

ABD’nin yasağı 8 ülkedeki 10 havalimanını kapsıyor. Yasak Türkiye’de İstanbul Atatürk Havalimanı’nın yanı sıra Abu Dabi ve Dubai (Birleşik Arap Emirlikleri), Amman (Ürdün), Cidde, Riyad (Suudi Arabistan), Doha (Katar), Kahire (Mısır), Kazablanka (Fas) ve Kuveyt (Kuveyt) için geçerli olacak. İngiltere’nin yasağı ise Türkiye’nin yanı sıra Lübnan, Mısır, Tunus ve Suudi Arabistan’dan yapılacak tüm seferlerde uygulanacak.

Hürriyet'in derlemesine göre, İstanbul Atatürk Havalimanı çıkışlı ABD varışlı tüm seferler bu yasaktan etkileniyor. İngiltere yasağı için Türkiye’den tüm noktalardan çıkış ve İngiltere’den de tüm Türkiye noktaları için bu yasak geçerli.

2- Yasaklı havayollarının başka havayolları ile yaptığı ortak uçuşlar da bundan etkilenecek mi?

Yasak doğrudan yapılan uçuşlarda geçerli. Örneğin İstanbul’dan Paris aktarmalı bir uçuşta bu yasak bulunmuyor.

3- Kabin yasağı uygulanan şehirden başka hava yolları ile etkilenmeden uçulabilecek mi?

Bu yasaklardan en çok etkilenecek havayolu şirketleri THY, Emirates, Qatar ve Etihad Havayolları olacak. Çünkü bu şirketler İstanbul, Dubai, Doha ve Abu Dabi üzerinden ABD’ye direk uçuş gerçekleştiriyordu. Ancak ABD-Türkiye uçuşlarını bir süre önce iptal eden Amerikan havayolu şirketi Delta, tekrar İstanbul’dan ABD’ye uçuş gerçekleştirirse yasak bu havayolu şirketi için de geçerli olacak.

4- Kabin yasağı hangi ürünleri kapsıyor?

Cep telefonu dışındaki birçok cihaz bu yasak kapsamına giriyor. Örneğin; tablet bilgisayar, dizüstü bilgisayar, kamera, e-kitap ve DVD oynatıcılar bu cihazların başında geliyor. Ancak sağlık amaçlı kullanılan cihazlar yasak kapsamında yer almıyor.

5- Bu yasağın amacı nedir?

Amerikan Özel Kuvvetleri’nin Yemen’de El Kaide’ye yaptığı operasyonda, terör örgütünün elektronik aletlerin içine gizlenmiş patlayıcıyla uçaklara karşı eylem yapacağı istihbaratının belgeleri ele geçmişti. Bunun üzerine Müslüman ülkelerden bu tür bir saldırı riski nedeniyle ABD güvenlik kurallarını daha da sıkı hale getirdi.

6- Yasaklanan ürünler ne gibi riskler içeriyor?

Güvenlik uzmanları, cep telefonlarından daha büyük cihazlar içine konulabilecek patlayıcıların uçağın gövdesine hasar verebilecek etkiye sahip olacağına dikkat çekiyor. Yüksek irtifada, dışarısı ile kabin arasında basınç farkı nedeniyle gövdedeki deformasyon hızla ilerleyerek parçalanmaya ve uçağın düşmesine neden olabiliyor.

7- Cihazlar bagajdayken de risk oluşturmuyor mu?

Geçtiğimiz yıllarda devreye sokulan Explosives Trace Detectors (ETD) teknoloji sayesinde bagaja giden bavulların içinde patlayıcı madde olup olmadığı ayrıntılı bir şekilde kontrol edilebiliyor. Böylece uçaklardaki bagaj sistemi daha güvenli hale geliyor. Ayrıca özel eğitimli köpekler bombayı hemen fark ediyor.

8- Bu yasakların bir süresi var mı?

Cep telefonu hariç elektronik cihazlara getirilen kabin yasağı için bir süre verilmedi.

9- Bu yasaklar ekonomik olarak ABD’li ve Avrupalı hava yollarının lehine mi olacak?

Amerika uçuşlarına getirilen düzenleme en çok THY, Emirates, Qatar ve Etihad Havayolları’nı etkilemesini bekleniyor. Yolcular uçarken diz üstü bilgisayarlarını kullanmak istiyor. Bu yasağa karşı birçok yolcu aktarmalı uçuşları tercih ederek Almanya, Fransa gibi ülkelerden uçuş yaparak ABD’ye uçacak. Yolcular elektronik cihazların zarar görebileceği veya çalınacağı korkusuyla bagaja vermek istemiyor.

10- THY’nin cirosunda ABD’nin payı ne kadar?

Geçen yıl THY, ABD’ye 690 bin yolcu taşıdı. Yolcu sayısının yaklaşık 380 bini transitti. Yani Türkiye’ye dışarıdan gelip THY ile uçtu. Bu yolculardan elde ettiği toplam gelir ise 1 milyar doları buldu.